5 histori të famshme që na i kanë mësuar gabim
Autori: Gazeta inFokus 13:05 | 15 September 2022
Këto 5 “fakte” historike janë të famshme dhe të ditura thuajse nga kushdo…vetëm se shumë i dinë ato gabim.
1 – Kristofor Kolombi
Ju e keni dëgjuar me siguri historinë se: Në vitin 1492, Kristofor Kolombi lundroi oqeanin blu dhe vërtetoi se bota ishte e rrumbullakët. Vetëm se ka një problem: Nuk është aspak e saktë.
Mos u shqetësoni, Toka nuk është e sheshtë. Vetëm se … askush në kohën e Kolombit nuk mendonte se ishte e tillë.
Shumica e njerëzve të arsimuar e dinin që Toka ishte e rrumbullakët që nga shekulli i 3-të. Historia e “zbulimit” të Kolombit që u mësua nga shumë prej nesh nuk u shkrua deri në vitin 1828, plot 336 vite pas udhëtimit të tij.
Burimi i tij: Një tregim i autorit Washington Irving.
Por ky nuk është i vetmi keqkuptim historik rreth Kolombit që ne e kemi marrë si fakt.
Kristofor Kolombi zbuloi Amerikën
Bota e Re ishte e re për Kolombin, por ajo mund të ishte zbuluar më parë nga misionari i lashtë norvegjez, Leif Erickson (dmth, “djali i Erikut”, babai i tij ishte Eriku i Kuq).
Historianët përgjithësisht pajtohen se Leif Erickson zbarkoi për herë të parë në brigjet kanadeze pothuajse 500 vjet përpara se Kolombi të arrinte në Bahamas. Erickson u konvertua në i krishterë nga mbreti Olaf I në atë që tani është Norvegjia.
Ai u nis si një eksplorues dhe tregtar, por edhe për të ungjillizuar kombet e pashpëtuara. Duke u përpjekur të arrinte në Groenlandë, ai lundroi jashtë kursit dhe zbarkoi në Helluland, Markland, të cilin e quajti Vinland (Nova Scotia e sotme).
Ai kaloi një ose dy stinë në Amerikën e Veriut përpara se të kthehej në Groenlandë, ku më vonë u ngjit në fron. Të tjerë mund t’i kenë paraprirë Kolombit dhe madje edhe Erickson-it.
2 – Mizoria e Marie Antoinette
Nuk ka asnjë provë që Marie Antoinette ka thënë ndonjëherë “Epo, lërini të hanë tortë.” Shprehja e vërtetë në fakt ishte: “Lërini të hanë briosh” por as këtë se ka thënë ajo.
Besimi në arrogancën dhe marrëzinë e monarkëve francezë pak para se ata të zhdukeshin nga revolucioni historik, përmblidhet në idenë se mbretëresha Marie Antoinette, kur dëgjoi se njerëzit po vdisnin nga uria, tha se ata duhet të hanin tortë. Por kjo nuk është e vërtetë.
Sa për udhëheqësit e tjerë legjendarë francezë, Napoleoni në fakt nuk ishte edhe aq i shkurtër sa e ka bërë historia. Në fakt ai ka qenë rreth 1.68.
Gjenerali kishte një gjatësi mesatare për atë kohë… dhe stereotipet për shtatin e tij të shkurtër u përhapën nga propaganda britanike e asaj kohe.
3 – Jezusi lindi më 25 dhjetor
Solstici dimëror festohej nga romakët nga data 17 deri më 25 dhjetor. Ky festival vjetor përfshinte dhënien e dhuratave, kohën e shpenzuar me familjen dhe argëtimin.
Kur perandori Kostandin u konvertua në i krishterë në fillim të shekullit të 4-të, data tradicionale e festës romake u përvetësua nga kisha e krishterë si një festë paralele për të festuar lindjen e Jezusit.
Pashka ishte tashmë një festë, kështu që duhej një festë për të festuar datën e lindjes së Jezusit. Më vonë, festa e Shën Nikollës u asimilua në festime, pasi Shën Nikolla shpërndau dhuratat e famshme më 25 dhjetor.
Por nuk ka të dhëna që sugjerojnë se Jezusi ka lindur në të vërtetë në atë ditë ose ekuivalenti i saj në kalendarin hebre. Nuk ka unanimitet për datën zyrtare, por shumë studiues besojnë se Jezusi historik ka lindur midis viteve 6 dhe 3 para Krishtit, ndoshta disa kohë midis pranverës dhe vjeshtës ashtu siç shpjegohet dhe në Bibël, si një kohë e ngrohtë dhe me diell.
4 – Albert Einstein ishte i dobët në matematikë
Ironia e këtij miti është pretendimi nga të njëjtët persona se fizikanti legjendar Albert Einstein e paskërka falsifikuar Teorinë Revolucionare të Relativitetit.
Ndërsa ai ishte një student i varfër që nuk arriti të ndiqte lëndët që nuk i interesonin, Ajnshtajni shkëlqeu në matematikë dhe aplikimet e saj në fizikë.
5 – Piramidat u ndërtuan nga skllevërit
Skllevërit nuk i ndërtuan piramidat e Egjiptit.
Historiani i lashtë grek Herodoti i përshkroi dikur ndërtuesit e piramidave si skllevër, duke përhapur atë që u bë një mit global. Punëtorët kanë të ngjarë të ishin njerëz të varfër, por ata ishin të respektuar – theksojnë arkeologët që gjetën varret e tyre përreth apo edhe brenda piramidave. Nuk ka asnjë mënyrë që një skllav të respektohej aq sa për të merituar një varrim të këtij stili.
Një mit tjetër në lidhje me piramidat është se ato nuk kanë ndryshuar që nga ndërtimi i tyre.
Fillimisht ama piramidat e mëdha ishin të mbuluara me gur gëlqeror të bardhë të veshur me ar – një shtresë e jashtme që tashmë është zhdukur qoftë si pasojë e kushteve atmosferike qoftë si pasojë e kusarëve dhe piratëve të thesareve!
Të tjera
-
Hamasi po shqyrton propozimin Izraelit për armëpushim në Gazë
Përfaqësues të grupit të militantëve të Hamasit thanë se kishte marrë të shtu...
-
Presidentja uron Sierra Leonen për pavarësi
Presidentja Vjosa Osmani ka uruar në X homologun e saj të Sierra Leones për D...
-
Australia do e ndihmojë Ukrainën me mbi 61 milionë euro
Australia ka njoftuar një paketë ndihme ushtarake për Ukrainën me vlerë mbi 6...
-
Gjashtë gjëra që duhet të dini për pagat në Zvicër
Nëse jetoni dhe punoni tashmë në Zvicër, (ose jeni gati të zhvendoseni këtu),...
-
“Pjesëmarrja në regjistrimin e popullsisë shumë e lartë”, koordinatorja e OKB-së e kënaqur me procesin
Koordinatorja e OKB-së për Zhvillim, Arnhild Spence, ka thënë se procesi i re...
-
Togerja e Policisë së Kosovës fiton çmim ndërkombëtar për shërbim në komunitet
Togerja në Policinë e Kosovës, Antigona Çitaku – Dibrani, ka fituar çmimin nd...
-
Skepticizëm nëse Kurti do t’i sigurojë votat për Kodin Civil
Deputetë të Lëvizjes Vetëvendosje nuk kanë ndryshuar qëndrim për Kodin Civil,...
-
Mehaj vlerëson se institucionet kanë bërë “punë modeste” për argumentimin e gjenocidit serb
Ish-Ministri i Mbrojtjes, Armend Mehaj, ka folur për punën e institucioneve t...
-
Familjarët e të zhdukurve përgatiten ta padisin Serbinë në Strasburg
Familjarët të cilëve u janë zhdukur më të dashurit e tyre, po përgatiten ta p...
-
Mesiq: Vuçiq si Millosheviqi, “Serbia e Madhe” nuk do të ndodhë
Ish-presidenti i Kroacisë, Stjepan Mesiq, ka evokuar kujtime nga koha kur ai ...
-
Objekti i vjetër i QKMF-së në Fushë Kosovë “vërshohet” nga qentë endacak, komuna thotë se do ta zgjidhë problemin në vitin 2025
Qentë endacak prej kohësh kanë gjetur një strehë të sigurtë në Fushë Kosovë. ...
-
OVL-UÇK në Gjakovë i reagon asamblistes së VV-së Mimoza Shala: Largoni duart nga dëshmorët
OVL-UÇK në Gjakovë ka reaguar ndaj deklaratës së asamblistes së VV-së, Mimoza...