Reshati, djali më i vogël i familjes Qerkini nga Mitrovica, kur intensifikohen terroret e pushtetit serb më 1998 nëpër zonën e Drenicës, përfshihet në mbrojtje të vendit dhe fillon të mungojë shpesh nga shtëpia, duke u kthyer ndonjëherë shkurt dhe kryesisht në orë të vona të natës sa për të marrë rroba të reja. Veprimtaritë dhe vendndodhjet e Reshatit mbeten të mistershme për nënën e tij, Fatimen, e cila kujton vendosmërinë e të birit që e merrte si përgjigje për mungesat nga shtëpia: “Ku t’jonë krejt, edhe unë kom me konë. E ku t’desin tjerët, edhe unë kom me dekë. Se unë me nejtë e rinia m’u mytë, nuk ban”.

Fatime Qerkini: Rrëfimi në vetën e parë

Unë vij prej fshatit Rudnik. Emnin e kom Fatime po Nime m’thirrin. Edhe nuset, edhe fëmija, edhe nipat. Krejt Nime m’thirrin. Si vajzë, shumë mirë kom kalu. Në pesëdhetë robë jam rritë. Familja e madhe, po e shkollume. Nejse, kushtet jonë konë qysh jonë konë, po kënaqësi e madhe o konë, se babëgjyshin e kom pasë me tetë djel e tetë çika. Shumë mirë o konë atëherë. Kur i kom pasë dy vjet, për mos m’u prishë miqësia, burri jem Bajrami e ka pasë hallën e vet për mixhë temin, e kur halla ndërroi jetë, më dhanë mu për tà. Dy vjeçe jom konë kur jonë pajtu familjet, e 17-vjeçe masanej jom martu.

Në shkollë jam shku. Po, s’kom mujtë me kry as tetëvjeçaren. Edhe me burrin Bajramin mirë shumë kom kalu. Kur jena martu, kena pasë darsëm të mirë. Edhe kanagjegj kom bo. Bajrami, para se me u martu na, n’Obri ka jetu si familje, e baba i Bajramit ka kalu këtu në Mitrovicë. Unë kom rrnu edhe n’Rudnik, po t’shumtën n’Mitrovicë. Mirë kom kalu edhe këtu. Njerëz të shpisë i kom pasë dy vjehrrijtë, kunetë, kunata. Kom kalu mirë, ma e madhja jom konë.

Bajrami ka punu n’fabrikë t’akumulatorave. Kè kismet, puna ia dha ni banesë edhe kaluem n’banesë. Tridhetë e gjashtë vjet kena rrnu n’pjesën veriore. Banesën e kena pasë te SUP-i (stacioni policor). Letërnjoftimat ku jonë marrë, qaty banesat e para që jonë maru n’Mitrovicë, na e kena pasë. Edhe atje mirë kena kalu. Me kojshi mirë jena shku, si robët e ni shpie jena konë me ta, kurrë ni t’keqe s’e kena pasë. Qatje i kom rritë katër fëmijë. Çikën Zahidën, masanej djemtë, Musën, Isën edhe djalin ma të vogël Reshatin.

Çika, Zahidja, osht e martume n’Dibër. Ni djalë e ni çikë i ka. Musa e ka pasë kry shkollën, o konë do kohë n’punë n’Zveçan. Po, kur nisën m’i qitë prej pune krejt, jonë konë shku atje e i kanë njekë me stupca. Ai o ikë e o ardhë n’banesë. Kur erdh atë ditë, tha: “Vallahi, na qitën milicia pi pune”. Musa tash n’Holandë osht. Dy vajza i ka. Mirë osht. Edhe Isa o konë n’Holandë. I kanë le djalë e çikë n’Holandë.

E Reshati në kohë të luftës këtu o konë. Po, nuk nxike vend kurrkun. Dilke, hike, dilke, hike. Mas do ditësh i thashë: “Reshat, diçka nuk je mirë. Ku po rrin kur po del?” Tha: “Me do shokë qeshtu”. Thashë: “Nanës, n’luftë shokë nuk ka”. Tha: “Jo, vallahi i kom gjetë do shokë”. Thashë: “Po, ti i ki shokët. I ke pasë, po ni shok, dy, s’ke pasë ma tepër”. Tha: “Jo Nime, i kom gjetë edhe do”.

E merrsha me t’mirë, se s’kallxojke ai. Gjithë ditën dilke. Kah shkojke, nuk e dijsha. I thojsha: “Reshat, gjithë ditën me shokë s’rrihet”. E kena pasë ni bashçe te Ibri. Bajrami masi ish pensionu kish qef me dalë qatje kapak, e shkojshim. I thom djalit: “Reshat, baba yt po m’vet: ‘Qeky djalë ku po rrin?’ e unë duhna me ia kthy ni përgjegje”. Kurrë s’më kallxojke, deri dikur m’tha burri: ”Merre me t’mirë e t’kallxon ku po shkon”.

I thashë: ”Ungju qety, edhe kallxomë ku je kah shkon e çka po bon”. Tha: “Kqyr Nime çka po t’thom: ku jonë të tonë qeta që po myten, edhe unë jom”. I thashë: “Mos more Reshat, more nanë”. M’tha: “Krejt t’nanave jonë.” E veta: “Ku je kanë pramë?’ Tha: “N’Prekaz, jena munu me do shokë me shku n’Lubavec, e na kanë dalë përpara, s’kena mujtë me shku”. M’tha: “Ku jonë të tonë, edhe unë kam me konë”. I thashë: “Reshat, djali jem, unë po tutna. Kqyri milicët qysh na kanë rretheku”. Krejt pjesa veriore jena konë me milicë t’rrethekum. Po ai qashtu shkojke. Ish dalë ni ditë, ish konë n’katunin Bare. Tha: “Na kanë dalë n’pritë n’Bare, po ju ikëm diqysh”.

Kur u ba lufta n’Reçak, jena konë tu kqyrë televizor edhe ia ka nisë me kajtë. Të tre kajshim, edhe unë e Bajrami. E u çu, duel n’kuzhinë, tha: “Kqyr qysh jonë mytë të tonë këta, e unë veç po rri këtu”. Kurrë rahat nuk u bojke. Veç tu shku gjithkah. O konë n’Shqipni, tri ditë ka nejtë. Atje, a kanë marrë armë me i çu kujt, a çka kanë bo, nuk e di. E ka zatetë Nexhmedin Spahiun. Se kusheri e kom.

O dalë Bajrami me shku me falë xhumanë. Kur o dalë, krejt ish mushë para derës tonë me milicë. E kanë marrë Bajramin, e kanë çu n’SUP. Qetu e kena pasë, përskaj. S’disha pse, as ai s’e dike. Edhe e kanë marrë n’pyetje Bajramin. E nuk shkoi hiç vonë kur i ranë ziles. Plot shkije para dere. Thanë Reshatin jonë ardhë me marrë. Thashë: “Nuk osht n’shpi”. Tha njoni: “Po ai iu ka bashkangjitë UÇK-së”. Qaty kom folë, as s’jam tutë hiç, thashë: “Na shqiptarë jena. Krejt Dudikërshi me UÇK osht”. E jonë zhdjergë teposhtë shkallëve.

S’u vonu, erdh Reshati e tha: “Nime, ku o bali?” I thashë: “Oj nanë, erdhën e muerën, e po t’lypin edhe ty”. Reshati masanej o shku vetë n’SUP, kur e muer vesh që ia kanë marrë babën. Bajramin e kishin vetë për UÇK-në, për luftë, edhe kishin nisë me i ra. Ka shku për me mbrojtë babën e vet. Tani e kanë lëshu Bajramin. Tani Reshatin, tu e vetë: “Ti a je UÇK?”. Se noshta e kanë pa.

Bajrami, kur u kthy n’shpi, kallxoi çka e kishin vetë: “A jeni UÇK? A punoni për UÇK?” Nëpër kamë kish pasë sheja, tjetërkund s’kom mujtë me pa, se as Bajrami s’kallxojke. Po n’kamë ka pasë, prej gjunit e teposhtë.

Bajramin boll e kanë majtë para se me shku Reshati aty. Tani Reshatin e majshin. Po edhe Reshatin e kanë rrehë. Po Reshatin ke mujtë me mytë, po me kallxu s’ka kallxu send kurrë. Po nuk e shtinën n’burg. N’stacion e majtën, masandej dikur kur e lëshuen, erdh këtu, po ma prej asaj dite kurrë djali n’shpi s’ka nejtë.

Edhe ma përpara, ani pse s’kallxojke, m’i lypke do tesha t’dimnit. Ish verë, e m’thojke: “Po m’dhem shpina, gjojma ni jakne”. Ia gjeta jaknen. Duel, deri në nontë t’natës nuk o kthy ma. Sa erdh, tha: “Shkova, se po m’presin do shokë.” I thashë: ”Po veç sa erdhe oj nanë” Tha: “Po shkoj, e menirend kthehna”.

Ni natë e kish marrë ni kimik edhe ni letër. Erdh shumë vonë. Unë ia lejsha derën çelë. E kish shkru n’letër: “Unë kam me ndjekë rrugën e Babës Sadik.” Baba Sadik o konë gjyshi i Bajramit, edhe ai i zhdukun pi vitit 1945, mas Luftës së Dytë Botnore.

U çova unë. Ai s’ish ra hiç. E bona mëngjesin. Shkova n’dhomë tij, me thirrë me hongër. Kur hi, letra mbi jastëk. Ai s’osht aty. E marr atë letër, ia kallxoj Bajramit. Tha: “Haj medet, me ardhë me na hallakatë, e me na e gjetë këtë letër”. Se vishin na hallakatshin. E kom marrë, jam tutë për Bajramin, se për veti jo, e kom shti n’shporet, edhe e kom kallë.

TEB sjellë edhe kartelën prestigjioze VISA Infinite

Sponsoruar