Tregu kosovar është i pushtuar nga produktet e huaja, kjo vërtetohet nga raporti i Agjencisë së Statistikave të Kosovës për Tregtinë e Jashtme sipas së cilës ka deficit tregtar më të lartë për 13.8 për qind në muajin dhjetor 2022, në raport me periudhën e njëjtët të vitit paraprak.

Gjatë vitit 2021 sasia e importeve arriti në vlerën mbi 4 miliardë e 684 milionë euro, krahasuar me vitin paraprak, importet ishin rreth 3 miliardë e 300 milionë euro.

E sipas profesorit Mehdi Bekteshi, profesor i ekonomisë në Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës supozohet që importet e vitit 2022 të kenë qenë mbi 5 miliardë euro.

”Republika e Kosovës ndoshta është i vetmi shtet në kontinentin e vjetër që mezi mbulon me 20 për qind importet e saj me eksportet që i bën. Faktikisht importet tejkalojnë 5 miliardë euro, ndërkaq eksportet nuk arrijnë as 1 miliard euro.  Kjo nënkupton që ne çdo vit kemi një deficit në tregtinë e jashtme që sillet nga 2. 3 e deri në 4 miliardë euro”, ka thënë Bekteshi në një prononcim për Gazetën Express.

Eksportet gjatë vitit 2021 ishin 775 milionë duke shënuar rritje prej 345 milionë euro prej vitit paraprak. Por profesori i ekonomisë thotë se kjo nuk është e mjaftueshme.

Ai rendit arsyet të cilat po ndikojnë në ngecjen e eksportit duke përmendur edhe politikat joadekuate shtetërore.

E për të dalur nga kjo situatë kërkon politika më efektive nga shteti si dhe nxitjen e investimeve të huaja ndërkombëtare.

“Përkrahje e sektorit privat që do të orientohet në sektorin e prodhimit që do të eksportojë mallra në tregjet e Bashkimit Evropian dhe mundësia e dytë është tërheqja e investimeve të huaja kryesisht perëndimore të Bashkimit Evropian që do të prodhojnë në Kosovë me qëllim që këto mallra të eksportohen nëpër tregje ndërkombëtare“, thotë profesori teksa tregon sesi mund të përmirësohet bilanci negativ tregtar i Kosovës.

Një tjetër problem të cilin e përmend Bektashi thotë se Kosova nuk i zbaton politikat anti-dumping ( të cilat përdoren kundrejt produkteve të huaja për t’i mbrojtur ato vendore).

“Kosova është pjesë e CEFTA dhe MSA dhe e gëzon të drejtën që të eksportojë në çdo vend të kontinentit të vjetër”, thotë ai.

Por një pjesë e madhe e prodhuesve vendorë sipas profesorit nuk i zbatojnë standardet ISO.

”Bashkimi Evropian ka rregulla strikte për të pranuar produkte dhe prodhuesit tanë duhet t’i zbatojnë ato standarde“, ka deklaruar ai.

Sipas ASK-së rreth 13 për qind e importit gjatë muajit dhjetor ishin ushqimore. Në lidhje më këtë fermeri, Mehdi Bresilla që ka qenë edhe një nga themeluesit e Ministrisë së Bujqësisë tregon disa prej sfidave me të cilat përballen prodhuesit.

“Pas lufte shumë sipërmarrës e kanë parë që më shumë profit mund të kenë me ndërtimtari, kompani shërbyese e industri të tjera sesa prodhim e bujqësi”, ka thënë ai.

Fermeri Bresilla e sheh ndryshe rolin në këtë drejtim – subvencionet e pakontrolluara nuk i konsideron zgjidhje.

“Ka pasur raste kur një kompani ka marrë grant dhe posa ka mbaruar me të ka pushuar aktivitetin biznesor”, ka deklaruar ai.

Më tutje ai thotë se Kosova ka kapacitete për të eksportuar produkte bujqësore që do ta ulnin diskrepancën në mes eksportit dhe importit.

Si rrjedhojë e importeve të shumta, ekonomia kosovare është ndikuar ndjeshëm nga çrregullimi i tregjeve ndërkombëtare, duke e reflektuar inflacionin 19.1 për qind sipas Bankës Botërore.

E PREMTJA E BARDHË ME ZBRITJE DERI 50%

Sponsoruar