Teleskopi evropian, gati ta eksplorojë “universin e errët”
Autori: Gazeta inFokus 13:41 | 01 July 2023
Një teleskop hapësinor evropian do të niset nga Florida e SHBA-së më 1 korrik në një kërkim për të gjetur përgjigjen në një nga pyetjet më të mëdha në shkencë: nga çfarë përbëhet Universi?
Misioni Euklid do ta bëjë një hartë të madhe tredimensionale të kozmosit në një përpjekje për të zbuluar disa nga vetitë e të ashtuquajturave materie dhe energji e errët.
Së bashku, këto dukuri besohet se kontrollojnë formën dhe zgjerimin e gjithçkaje që gjendet në univers.
Megjithatë, studiuesit pranojnë se nuk dinë pothuajse asgjë rreth tyre. As materia e errët, as energjia e errët nuk mund të detektohen direkt.
Ky hendek i madh në njohuritë e njerëzimit do të thotë se ne nuk mund ta shpjegojmë me të vërtetë origjinën tonë, thotë profesoresha Isobel Hook.
Vështrimet e teleskopit Euklid paraqesin gjasat më të mira për të shkuar drejt të kuptuarit të kësaj origjine, beson astronomja në Universitetin Lancaster të Mbretërisë së Bashkuar.
“Do të jetë si të nisesh në një anije para se njerëzit ta dinin se ku kishte tokë në anët e ndryshme [të planetit]. Ne do ta hartojmë universin në përpjekje për ta kuptuar se ku përshtatemi me të dhe si kemi arritur këtu”, tha ajo për BBC News.
Teleskopi Euklid, 1.4 miliardë eurosh, pritet të niset në orën 5:12 më 1 korrik. Ai do të dërgohet në një pozicion vëzhgimi rreth 1.5 milion kilometra larg nga Toka, në anën e kundërt të planetit me Diellin.
Edhe pse ky projekt është i drejtuar kryesisht nga Agjencia Hapësinore Evropiane (ESA), misioni ka të dhëna të rëndësishme shkencore dhe inxhinierike edhe nga agjencia hapësinore amerikane (NASA).
Eksperimentet e mëparshme kanë sugjeruar që energjia e errët përbën rreth 70 për qind të të gjithë energjisë në Univers; materia e errët rreth 25 për qind; ndërsa e gjithë materia e dukshme – si yjet, gazin, pluhurin, planetët dhe njerëzit – përbën rreth 5 për qind.
Për ta zbërthyer natyrën e energjisë dhe materies së errët, teleskopi Euklid do të kryejë një hulumtim gjashtëvjeçar.
Detyrë kryesore e tij do të jetë hartimi i shpërndarjes së materies së errët, materie kjo që nuk mund të detektohet drejtpërdrejt, por që astronomët e dinë se ndodhet atje për shkak të efekteve të gravitetit.
Të tjera
-
Bastisen dy objekte të strukturave paralele serbe në Leposaviq, konfiskohen dokumente e para
Policia e Kosovës ka bastisur sot bastisje në dy objekte të strukturave paral...
-
Çmimet e naftës rriten me 1% në ShBA, shkak ndikimi i uraganit në prodhime
Çmimet e naftës u rritën me më shumë se 1 për qind të enjten, duke zgjatur nj...
-
Dyshohet për sṳlm me laser ndaj pilotit të helikopterit të KFOR-it, aktivizohet Policia e Prokuroria
Rrezikimi i personave nën mbrojtje ndërkombëtare sanksionohet me Kodin Penal ...
-
Osmani: Kosova nuk flirton me akterë keqdashës
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani,në një intervistë për gazetën gjermane Ta...
-
Rasti Banjska, një person po intervistohet në stacionin policor në jug
Një person me inicialet M.R, është aktulisht duke u intervistuar nga Policia ...
-
Lajçak takohet me këshilltarin e Macronit, pritet diskutimi për dialogun Kosovë-Serbi
Emisari i BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak, pas Prishtinës e ...
-
Orav takohet me përfaqësues të serbëve në veri: Do të punojë që zotimet e Kosovës ndaj komuniteteve të zbatohen
Shefi i ri i zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë, Aivo Orav sot gjatë d...
-
Ajeti e takon Scholzin: Gjermania, një aleat historik dhe tradicional i Kosovës
Ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Faruk Ajeti, sot e ka takuar kancelarin gj...
-
Në ditët në vijim priten rrebeshe shiu në Kosovë, por jo dhe vërshime
Në ditët në vijim në Kosovë, priten reshje e shiu e rënie të temperaturave. ...
-
Gjendet pa shenja jete një grua në Fushë Kosovë
Një trup i pajetë është gjetur në rrugën “Hysen Xhakolli” në Fushë Kosovë. ...
-
Hoxhaj, Lavrovit: Propaganda ruse dhe serbe e ‘spạstrimit etnik’ të serbëve në Kosovë, përpjekje për destabilizim
Nënkryetari i Kuvendit nga radhët e PDK-së, Enver Hoxhaj, ka reaguar ndaj dek...
-
Lavrov: Po tentojnë që serbët t’i dëbojnë në heshtje nga Kosova
Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, ka thënë se serbët e Kosovës janë duke...