Shoqata nacionale “Mjedra e Kosovës” ka mbajtur konferencën e 9-të të mjedrës në Kosovë me temë: “Përshtatja e kultivimit të mjedrës ndaj sfidave klimatike”.

Zëvendësministri i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, Imri Demelezi, ka thënë se mjedra është një nga kulturat me rëndësi në bujqësinë dhe ekonominë e Kosovës, nga e cila në këtë sektor ka të punësuar mbi 2500 punëtorë.

Ai tha se 96 për qind e prodhimit të mjedrës eksportohet duke gjeneruar nga 7 deri 7.5 milionë euro të hyra. Ai tha se ministria ka investuar mbi 300 milionë euro mbështetje financiare për fermerët përfshirë këtu edhe për kulturën e mjedrës, duke shtuar se për t’i përballuar sfidat, ministria në bashkëpunim me partnerët ndërkombëtarë kanë marrë masa për t’i tejkaluar ato.

“Kjo konferencë nxjerr në pah rendësin e mjedrës si një nga kulturat me rëndësi në bujqësinë dhe ekonominë e Kosovës. Mjedra me potencialin e saj të jashtëzakonshëm ka kontribuar dhe angazhuar më shumë se 2500 persona të punësuar drejtëpërdrejt në këtë sektor, që reflekton një kontribut të madh në fuqizim ekonomik. Ministria ka investuar me mbi 300 milionë euro me mbështetje financiare për fermeret përfshirë edhe kulturat manore si mjedra. Brenda kësaj përpejkjeje 1.5 milionë euro janë dedikuar për këtë sektor përmes skemave mbështetëse të grandeve dhe subvencioneve. Sot 96 për qind e prodhimit të mjedrës ekspertohet duke gjeneruar 7 deri 7.5 milionë euro. Drejt adresimit të sfidave klimatike gjithënjë në rritje, ministria në partneritet me organizata ndërkombëtare iu gjend pranë fermerë pas përmbytjeve të 25 janarit të viti 2023 duke ofruar ndihmë emergjente për mbi 250 fermerëve nga tetë komuna”, ka thënë ai.

Rita Glavitza, udhëheqëse e Agjencisë Austriake për Zhvillim në Kosovë, ka thënë se partneriteti austriak me Kosovën daton që një kohë të gjatë dhe përfshin disa sektorë që kanë mbështetur zhvillimin ekonomik të vendit dhe zhvillim të qëndrueshëm të tij.

“Është e qartë për mu se sa vital është ky sektor për zhvillimin e Kosovës. Puna e juaja, përkushtimi e ka bërë sektorin e mjedrës një shtyllë të rëndësishme në botën dhe jetën rurale të Kosovës. Partneriteti austriak mes Kosovës daton që një kohë të gjatë dhe përfshin disa sektor për të mbështetur zhvillimin ekonomik të vendit dhe zhvillim të qëndrueshëm. Për vitet të tëra kemi ndihmuar bujqësinë dhe zhvillimin rural duke e njohur potencialin e tij për të shtyrë përfshirjen ekonomike me teje, për të krijuar vende pune dhe për të avancuar jetën në vendet rurale. Zotimi ynë për Kosovën dhe sektorin bujqësor mbetet i fuqishme dhe konsistent”, ka thënë ajo.

Mustafë Kastrati, projekti “Promovimi i ndërmarrsisë” nga GIZ-i, ka thënë se me këtë projekt parashihet që nga viti i ardhshëm për katër vjet rresht fermerët do të mbështeten me grande të vogla dhe të mese dhe grande më të mëdha.

“Në kuadër të projektit GIZ ne do të mundohemi që në kuadër të katër viteve të ardhshme në bashkëpunim me Ministrin e Bujqësisë dhe organizatat e tjera që të mbështesim sektor të ndryshëm kryesisht me masa duke u fokusuar në zhvillimin e zonave të thella rurale të cilat edhe mjedra e produktet tjera kanë një perspektiv. Në kuadër të këtij projekti ne do të startojmë nga viti i ardhshëm që të mbështesim me grande të vogla dhe të mesme dhe grande më të mëdha, ferma të ndryshme e shoqata të ndryshme”, ka thënë ai.

Kujtim Lepaja nga shoqata “Mjedra e Kosovës” ka thënë se këtë vit në rajonin e Prizrenit si shkak i kushteve klimatike kanë pasur dëm më mbi gjysmë milioni euro.

Ai ka thënë se pavarësisht kësaj këtë vit do të jenë të paktën 50 hektarë të ri të mbjella me mjedër.

“Pa marrë parasysh sfidave në këtë vit do të kemi të paktën 50 hektarë të ri të mbjella me mjedër. Ky vit ka qenë i mot për kulturat pranverore për arsye se deri në fund të qershorit kanë qenë kushte e mira klimatike. Mirëpo nuk ka qenë vetëm ky tregim, për arsye se më 23 qershor rajonin me cilësi që prodhon mjedër në Kosovë që është në Prizren, goditet nga breshëri i ashpër që shkakton dëme mjaft të mëdha në industrinë e mjedrës. Në një rajon që ka mbjellë 400 tonë mjedër këtë vit ka mbledhur vetëm 10 tonë. Këtë vit humbëm rreth gjysmë milioni euro në këtë rajon edhe 80 hektarë nuk i patëm në prodhim”, ka thënë ai.

E PREMTJA E BARDHË NË ETC ME ZBRITJE DERI 50%

Sponsoruar