Jetëgjatësia/ Dieta e qëndrueshme që ul rrezikun e vdekjes me 25%
Autori: Gazeta inFokus 10:48 | 28 July 2023
Miratimi i një diete miqësore nuk është vetëm e mirë për planetin, por mund t’ju ndihmojë të jetoni më shëndetshme dhe më gjatë, sipas një studimi të ri.
Një grup shkencëtarësh zbuluan se njerëzit që ndjekin një dietë të qëndrueshme për mjedisin, përballen me një rrezik të reduktuar prej 25% të vdekjes. Gjetjet e reja u prezantuan në takimin vjetor të Shoqatës Amerikane për Ushqyerjen NUTRITION 2023 në Boston.
Studimi u bazua në hulumtimet e mëparshme, të cilat arritën në përfundimin se ushqimet që mbrojnë mjedisin janë të dobishme për shëndetin (drithërat, frutat, perimet pa niseshte, arrat, vajrat e pangopur dhe të tjera).
Për të krijuar Indeksin e Ushqimit të Shëndetit Planetar (PHDI), studiuesit shqyrtuan provat e disponueshme mbi marrëdhëniet midis grupeve të ndryshme ushqimore dhe kushteve shëndetësore. Më pas ata aplikuan indeksin për të analizuar rezultatet në më shumë se 100,000 pjesëmarrës të dy studimeve të mëdha të kryera në SHBA. Grupi i të dhënave përfshinte më shumë se 47,000 vdekje gjatë një periudhe pasuese prej më shumë se 30 vjetësh (1986-2018).
Përfundimi i arritur ishte se njerëzit me dietën më miqësore me mjedisin përballeshin me një rrezik 25% më të ulët të vdekjes nga çdo shkak. Në mënyrë të veçantë, rezultatet më të larta PHDI u shoqëruan me një rrezik 15% më të ulët të vdekjes nga kanceri ose sëmundjet kardiovaskulare, një rrezik 20% më të ulët të vdekjes nga sëmundjet neurodegjenerative dhe një rrezik 50% më të ulët të vdekjes nga sëmundjet e frymëmarrjes.
Gjetjet e reja janë në përputhje me hulumtimet e mëparshme që sugjerojnë se ushqimet me bazë bimore, janë të lidhura me një rrezik më të ulët të sëmundjeve kronike si sëmundjet e zemrës, kanceri i zorrës së trashë, diabeti dhe goditjet në tru dhe me ndikime të reduktuara mjedisore si ndotja nga lëndët ushqyese dhe emetimet e gazeve serrë, por edhe ndikimet në përdorimin e ujit dhe tokës.
Studimi i ri ofron një mjet të thjeshtë që profesionistët e shëndetit publik dhe politikëbërësit mund ta përdorin për të zhvilluar strategji për të përmirësuar shëndetin publik dhe për të adresuar krizën klimatike.
“Kufizimi i ndikimeve njerëzore në mjedis është një çështje serioze. Një model i qëndrueshëm ushqimor nuk është vetëm i shëndetshëm, por edhe në përputhje me kufijtë e planetit për emetimet e gazeve serrë dhe parametra të tjerë mjedisorë”, tha Linh Bui, një kandidat për doktoraturë në Departamentin e Ushqyerjes në Shkollën e Shëndetit Publik të Harvardit T.H. Çani.
Të tjera
-
Sot mbahet Samiti i Ballkanit Perëndimor kundër diskriminimit racor
Sot në Prishtinë do të organizohet Samiti i Ballkanit Perëndimor kundër Diskr...
-
Moti sot i vranët dhe me intervale me diell
Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës, njofton se sot parashihet të jetë jet...
-
Vazhdon procesi gjyqësor ndaj ish-krerëve të UÇK-së
Në Dhomat e Specializuara të Kosovës në Hagë sipas kalendarit sot do të vazhd...
-
Kurti: Një shoqëri e lirë nga dhu*na është shoqëri më e fortë
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se beteja për barazinë në shoqër...
-
Bislimi e Petkoviq takohen në dhjetor – çka pritet nga dialogu?
Takimi i ardhshëm i kryenegociatorëve të Kosovës e Serbisë, Besnik Bislimi dh...
-
“Peci ka aludu se ‘fushata’ kundër tij ka nisur nga kolegët në Qeveri që kanë xhelozi” – Burim Ramadani thotë se qeveria ka probleme përbrenda
Analisti Burim Ramadani tha se në Qeverinë Kurti ka “panik ligjore”, sepse si...
-
Grabitje në një market në Pejë, një person i maskuar kanosi me thikë punëtoren dhe ia mori 500 euro
Marketet në vendin tonë jo rrallëherë janë cak i hajnave. Kjo dukuri po krijo...
-
Të shtëna armësh në Prishtinë, lëndohen disa persona
Të shtëna me armë zjarri janë dëgjuar sot në Prishtinë, pas një konflikti mid...
-
Shpalosja e programit për arsim në Vushtrri, Abdixhiku premton rritje të pagave për mësimdhënësit
Kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku, ka shpalosur detaje nga tubimi që mbajti ...
-
Promovohet pulla postare kundër dhu*nës gjinore `Sot dhe Çdo Ditë Tjetër`
Posta e Kosovës, përmes Filatelisë së saj, ka lëshuar sonte në qarkullim post...
-
Osmani: Derisa çdo grua të jetë e lirë nga dhụna, asnjëra nga ne nuk është vërtetë e lirë
Në Ditën Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës ndaj Grave, presidentja e Koso...
-
Izraeli tërheq kundërshtimin për Kosovën në Konventën Apostile të Hagës – vendi aty kishte aderuar më 2016
Ministria e Punëve të Jashtme e Mbretërisë së Holandës ka njoftuar se shteti ...