Eksperti britanik: “Aventura” e rrezikshme e Qeverisë për tranformimin e Trepçës (Raport ekskluziv)
Autori: Agon Sinanaj 14:14 | 06 July 2018
Qeveria e Kosovës para vetes e ka një studim fizibiliteti për Trepçën përmes të cilit pritet të vendos për të ardhmen e gjigantit metalurgjik. Atij të porositur nga Agjencia Kosovare e Privatizimit në vitin 2017.
Por në asnjë rresht të këtij studimi nuk përmendet vlera e aseteve të kësaj ndërmarrjeje. Shndërrimi në shoqëri aksionare dhe futja e kapitalit privat do të bëhen pa një analizë rreth vlerës së aseteve.
Gazeta Fokus ka siguruar një raport të detajizuar të ekspertit britanik Iraj Hashi, profesor i ekonomisë në Universitetin Staffordshire, i cili është angazhuar nga Agjencia Kosovare e Privatizimit në vitin 2017, për ta komentuar studimin e vetëm që e ka kryeministri mbi tavolinë për të ardhmen e Trepçës.
Raportin e plotë mund ta lexoni duke klikuar këtu:
Në raportin e tij, Hashi thotë se përfshirja e investitorëve privatë dhe vendimi për pjesën e tyre në çdo sipërmarrje të përbashkët, varet pa dyshim nga vlera e kompanisë ose e njësive individuale të biznesit. Mirëpo ai shpreh habinë sesi kjo nuk është marrë fare në konsideratë nga kompania që e ka kryer studimin e fizibilitetit për Trepçën.
“SFT nuk ka llogaritur një vlerë, apo edhe një vlerë të përafërt, për Trepçën. Kjo është përkundër faktit që ekipi i SF-së ka pasur qasje në listën e aseteve të Trepçës (faqe. 235-254 dhe plotësisht e specifikuar në Aneksin 1 nën subjektet kryesore) me vlerat e tyre dhe llogaritë e audituara të Trepçës Veri dhe Jug”, thotë ai.
Studimi i fizibilitetit, sipas ekspertit britanik, në përgjtihësi është shumë i heshtur në pyetjen e rëndësishme për vlerën e Trepçës apo subjekteve të tjera të saj, duke i cituar dokumentet e pamjaftueshme si arsye.
“Metoda e preferuar e pjesëmarrjes së sektorit privat (IPPP) përfshin, nga njëra anë, themelimin e një ose më shumë ndërmarrjeve me pjesëmarrje të përbashkëta nga Sh.A Trepça (ose ndonjë nga njësitë e saj afariste) dhe, nga ana tjetër, investitorë privatë, në përmasa që duhet të negociuar më vonë. Përfshirja e investitorëve privatë dhe vendimi për pjesën e tyre në çdo sipërmarrje të përbashkët, varet pa dyshim nga vlera e kompanisë ose e njësive individuale të biznesit”, thotë ai.
Sipas britanikut, ka qenë krejtësisht e mundur të përcaktohej vlera e aseteve të ndërmarrjes duke përdorur vlerat e tregut për pronën ose tokën si dhe vlerën e disa pasurive duke përdorur njohuritë e ekspertëve. Megjithatë, kjo nuk është bërë. Studimi vetëm pohon se ka ofruar “bazën për hulumtimin paraprak të plotë, pas të cilit duhet të zhvillohet një jetë e përshtatshme e Minierave, duke formuar bazën e një plani të ri tekniko-ekonomik dhe financiar dhe përcaktimin e vlerës së SHA Trepçës”.
“Kjo është një mangësi e madhe që ndikon në zhvillimin e kompanisë, veçanërisht në aspektin e pjesëmarrjes së saj të ardhshme të sektorit privat. Zbatimi i Ligjit për Trepçën nuk mund të presë për këtë proces mjaft të gjatë”, thotë Hashi.
Një çështje tjetër shumë e rëndësishme ka të bëjë me paqartësitë rreth fatit të punëtorëve. Sipas Ligjit të ri për Trepçën, statusi i aksioneve të punonjësve duhet të hulumtohet në detaje dhe gjithashtu diskutimi i statusit të tyre ligjor.
Por sipas profesorit britanik kjo nuk është krejt e qartë në studimin e fizibilitetit.
” Vlera e aksioneve të Sh.A Trepça është e rëndësishme si nga pikëpamja e punonjësve po ashtu edhe nga investitorët privatë. Pyetjet e shtruara janë: Sa është vlera e secilit aksion? A e posedojnë punonjësit 20% e vlerës së SHA Trepçës apo 20% e vlerës së Njësisë së Biznesit në të cilën ata ishin të punësuar? Cila është qeverisja e ndërmarrjeve me pjesëmarrje të përbashkët në bazë të asaj se kush ushtron kontrollin e menaxhimit? A janë aksionet e punonjësve aksione të zakonshme ose aksione preferenciale (aksione pa të drejtë vote)? A janë aksionet e punonjësve të transferueshme dhe të tregtueshme apo a duhet që punonjësit të mbajnë ato për një periudhë të caktuar (2-3 vite, p.sh.)”, thuhet në raport./Gazeta Fokus/
Gazeta Fokus do të botoj në vazhdim mendimet e ekspertit britanik dhe dy eksperteve tjerë të angazhuar për komente nga Agjencia Kosovare e Privatizimit.
Të tjera
-
‘Eskavatori’ lë pa ujë disa fshatra në Vushtrri, dëmtuan një gyp gjatë punimeve në autostradë
Kompania e kontraktuar për shtrimin e autostradës Prishtinë-Mitrovicë për...
-
Fundjavë me fluks në Morinë, kosovarët për pushime në Shqipëri edhe në shtator
Edhe mëngjesi i kësaj të shtune ka nisur me fluks qytetarësh e mjetesh nga Ko...
-
Analistët: Veprimet e fundit të Serbisë në raport me Kosovën, përpjekje për destabilizim të Ballkanit
Veprimet e vazhdueshme të Serbisë në raport me Kosovën, sikurse edhe akti i f...
-
Djali i Adem Jasharit, Luli shtrihet në Kardiologji, Lladrovci: S’besoj që ta lë shenjë ty kjo
Kryetari i komunës së Drenasit, Ramiz Lladrovci, ka bërë të ditur se Lulzim J...
-
Vogëlushi i afrohet Kurtit për selfie, pasi e kryen ia vë gishtin në gjoks: Kryeministër ishte kënaqësi, çele Urën e Ibrit
Në ceremoninë e vendosjes së shtatores së presidentit historik, Ibrahim R...
-
Tre të vdẹkur sot në plazhet e Shqipërisë, dy prej tyre kosovarë
Rreth orës 14;50, në lagjen 13 në Durrës, 67-vjeçarja me iniciale A. Gj., ban...
-
Osmani: Strukturat ilegale në veri mbajnë peng integrimin e komunitetit serb
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka pritur në takim të Ngarkuarën me Punë ...
-
Bulliqi i kundërpërgjigjet Hysenit të LDK-së: Je një mjeran politik
Kryetari i Komunës së Podujevës, Shpejtim Bulliqi, i është kundërpërgjigjur a...
-
Qendra për menaxhim kufitar del me njoftim pas hapjes së pikave kufitare
Qendra për menaxhim kombëtar ka njoftuar se janë hapur për qarkullim pikat ku...
-
Selmanaj i drejtohet Osmanit e Gërvallës: Ju guxuat të shanit LDK’në, por nuk guxuat të bëni zë kur Kurti ua shuajti partinë
Pas pranisë së kryeministrit Albin Kurti në inagurimin e shtatores së ish...
-
Sveçla: Serbia në panik, “shkolla ruse” për destabilizim të Kosovës e rajonit po dështon
Ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, ka thënë se Serbisë është ...
-
Tahiri pas inaugurimit të shtatores së Ibrahim Rugovës: Lideri që nuk u lëkund, duke mbetur i përkushtuar ndaj një Kosove të lirë
Deputeti i AAK’së, Besnik Tahiri në rastin e ceremonisë së vendosjes së s...