Eksperti britanik: “Aventura” e rrezikshme e Qeverisë për tranformimin e Trepçës (Raport ekskluziv)
Autori: Agon Sinanaj 14:14 | 06 July 2018
Qeveria e Kosovës para vetes e ka një studim fizibiliteti për Trepçën përmes të cilit pritet të vendos për të ardhmen e gjigantit metalurgjik. Atij të porositur nga Agjencia Kosovare e Privatizimit në vitin 2017.
Por në asnjë rresht të këtij studimi nuk përmendet vlera e aseteve të kësaj ndërmarrjeje. Shndërrimi në shoqëri aksionare dhe futja e kapitalit privat do të bëhen pa një analizë rreth vlerës së aseteve.
Gazeta Fokus ka siguruar një raport të detajizuar të ekspertit britanik Iraj Hashi, profesor i ekonomisë në Universitetin Staffordshire, i cili është angazhuar nga Agjencia Kosovare e Privatizimit në vitin 2017, për ta komentuar studimin e vetëm që e ka kryeministri mbi tavolinë për të ardhmen e Trepçës.
Raportin e plotë mund ta lexoni duke klikuar këtu:
Në raportin e tij, Hashi thotë se përfshirja e investitorëve privatë dhe vendimi për pjesën e tyre në çdo sipërmarrje të përbashkët, varet pa dyshim nga vlera e kompanisë ose e njësive individuale të biznesit. Mirëpo ai shpreh habinë sesi kjo nuk është marrë fare në konsideratë nga kompania që e ka kryer studimin e fizibilitetit për Trepçën.
“SFT nuk ka llogaritur një vlerë, apo edhe një vlerë të përafërt, për Trepçën. Kjo është përkundër faktit që ekipi i SF-së ka pasur qasje në listën e aseteve të Trepçës (faqe. 235-254 dhe plotësisht e specifikuar në Aneksin 1 nën subjektet kryesore) me vlerat e tyre dhe llogaritë e audituara të Trepçës Veri dhe Jug”, thotë ai.
Studimi i fizibilitetit, sipas ekspertit britanik, në përgjtihësi është shumë i heshtur në pyetjen e rëndësishme për vlerën e Trepçës apo subjekteve të tjera të saj, duke i cituar dokumentet e pamjaftueshme si arsye.
“Metoda e preferuar e pjesëmarrjes së sektorit privat (IPPP) përfshin, nga njëra anë, themelimin e një ose më shumë ndërmarrjeve me pjesëmarrje të përbashkëta nga Sh.A Trepça (ose ndonjë nga njësitë e saj afariste) dhe, nga ana tjetër, investitorë privatë, në përmasa që duhet të negociuar më vonë. Përfshirja e investitorëve privatë dhe vendimi për pjesën e tyre në çdo sipërmarrje të përbashkët, varet pa dyshim nga vlera e kompanisë ose e njësive individuale të biznesit”, thotë ai.
Sipas britanikut, ka qenë krejtësisht e mundur të përcaktohej vlera e aseteve të ndërmarrjes duke përdorur vlerat e tregut për pronën ose tokën si dhe vlerën e disa pasurive duke përdorur njohuritë e ekspertëve. Megjithatë, kjo nuk është bërë. Studimi vetëm pohon se ka ofruar “bazën për hulumtimin paraprak të plotë, pas të cilit duhet të zhvillohet një jetë e përshtatshme e Minierave, duke formuar bazën e një plani të ri tekniko-ekonomik dhe financiar dhe përcaktimin e vlerës së SHA Trepçës”.
“Kjo është një mangësi e madhe që ndikon në zhvillimin e kompanisë, veçanërisht në aspektin e pjesëmarrjes së saj të ardhshme të sektorit privat. Zbatimi i Ligjit për Trepçën nuk mund të presë për këtë proces mjaft të gjatë”, thotë Hashi.
Një çështje tjetër shumë e rëndësishme ka të bëjë me paqartësitë rreth fatit të punëtorëve. Sipas Ligjit të ri për Trepçën, statusi i aksioneve të punonjësve duhet të hulumtohet në detaje dhe gjithashtu diskutimi i statusit të tyre ligjor.
Por sipas profesorit britanik kjo nuk është krejt e qartë në studimin e fizibilitetit.
” Vlera e aksioneve të Sh.A Trepça është e rëndësishme si nga pikëpamja e punonjësve po ashtu edhe nga investitorët privatë. Pyetjet e shtruara janë: Sa është vlera e secilit aksion? A e posedojnë punonjësit 20% e vlerës së SHA Trepçës apo 20% e vlerës së Njësisë së Biznesit në të cilën ata ishin të punësuar? Cila është qeverisja e ndërmarrjeve me pjesëmarrje të përbashkët në bazë të asaj se kush ushtron kontrollin e menaxhimit? A janë aksionet e punonjësve aksione të zakonshme ose aksione preferenciale (aksione pa të drejtë vote)? A janë aksionet e punonjësve të transferueshme dhe të tregtueshme apo a duhet që punonjësit të mbajnë ato për një periudhë të caktuar (2-3 vite, p.sh.)”, thuhet në raport./Gazeta Fokus/
Gazeta Fokus do të botoj në vazhdim mendimet e ekspertit britanik dhe dy eksperteve tjerë të angazhuar për komente nga Agjencia Kosovare e Privatizimit.
Të tjera
-
Parashikimi i motit për të hënën
Për të hënën parashikohet të mbajë mot i vranët, ku pritet depërtimi i një ci...
-
Donald Trump emëron gjeneralin Keith Kellogg si të dërguarin e tij special për Ukrainën dhe Rusinë
Presidenti i zgjedhur Donald Trump ka zgjedhur Gjeneralin Keith Kellogg si të...
-
Kurti ua lypë mërgimtarëve 74 mijë vota: Paramendojeni çka bojmë me na i dyfishu ju votat
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka kërkuar nga mërgimtarët më shumë vota...
-
Bedri Hamza takon profesorin e tij: Ato që i thotë, ka me i realizu, se ia njoh karakterin dhe mentalitetin
Kandidati për kryeministër nga radhët e PDK-së, Bedri Hamza, në rrjetet e tij...
-
Kush është fajtori kryesor për moskalimin e marrëveshjeve ndërkombëtare?
Ani pse pas një takimi të Albin Kurtit më kreun e PDK-së, u votuan disa marrë...
-
“Ka qenë i veçantë, një djalë i sjellshëm, i urtë, me të gjitha notat 5-she, ato që i premton edhe i realizon”, profesor Xhaferi vlerëson lart nxënësin e tij Bedri Hamzën
Kandidati i PDK-së për kryeministër, Bedri Hamza, ka takuar profesorin e tij,...
-
Bejta falënderon stafin e Komunës së Prishtinës për punën e palodhshme: Viti tjetër, edhe me më shumë suksese
Kandidatja për deputete nga LDK, Fiknete Bejta, ka publikuar disa fotografi n...
-
Pasaporta e Kosovës në mesin e 10 pasaportave të botës që kanë shënuar përmirësimin më të madh
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është shprehur se viti 2024 ka qenë viti...
-
Kërkohet ndihmë për 16-vjeçarin nga Istogu që vuan nga Leukemia, ka nevojë për shërim jashtë vendit!
Familja Dani nga Kërrnina e Istogut kërkon ndihmë për shërimin e djalit ! ...
-
Incidenti në Novi Sad, mijëra njerëz protestọjnë kundër regjimit të Vuçiqit
Studentët, të cilët prej javësh i kanë bllokuar fakultetet në Universitetin e...
-
Elezi: Mbi 58 mijë kërkesa për regjistrim të votuesve jashtë Kosovës
Zëdhënësi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), Valmir Elezi, ka njoftuar...
-
Java nis me reshje bore – Parashikimi i motit për pesë ditët e ardhshme
Moti nga e hëna parashihet të jetë i ftohtë dhe me reshje të herëpashershme b...