26 janari ndër vite, Kontesha Geraldine Apponyi priste të fejohet me mbretin Zogu
Autori: Gazeta inFokus 09:11 | 26 January 2018
Çdo ditë e vitit ka specifikat e saj.
Edhe 26 janari ndër vite karakterizohet me ngjarje të rëndësishme për personalitete, popuj e gjithashtu edhe vende nëpër botë.
784 – Benjamin Franklin shpreh pakënaqësi lidhur me përzgjedhjen e shqiponjës si simbol të Amerikës. “Për Amerikën, Gjeldeti do të ishte më simbolik”, i shkruan ai nga Parisi vajzës së tij në Filadelfia. Më parë, Franklini kishte sugjeruar simbole të tjera të tilla si, gjarpërinj e shtëpisë (i fuqishëm dhe i drejtë) ose Moisiun dhe Faraonin (lëre popullin tim të shkojë). Por komisioni për caktimin e stemës zyrtare morri në shqyrtim tre lloj shpendësh; gjeldetin, pëllumbin, feniksin në flakë, si dhe shqiponjën me dy koka; dhe përfundimisht zgjodhi shqiponjën me kokë të bardhë (bald eagle), shpend i Amerikës së veriut.
1905 – Diamanti më i madh në botë me peshë 3,106.75 carats (0,621350 kg), është gjetur në një minierë afër Pretorias në Afrikën e Jugut. Më pas diamanti u pre në 106 diamantë më të vegjël.
1910 – Në Paris, lumi Seine fryhet tre here më shumë se niveli i zakonshëm; ujrat rrezikojnë galerinë e skulpturave të Muzeut të Luvrit, ku ndodhet edhe skulptura Afërdita e Milos ose Venus de Milo. E krijuar 130 dhe 100 pes, skultpura tregon perëndeshën e dashurisë dhe bukurisë, Afërditë ose Venus sipas romakëve. Venus de Milo është skulpturë mermeri, e lartë 203 cm, e dëmtuar gjatë gërmimit arkeologjik për nxjerrjen e saj, duke mbetur pa krahë. Afërdita e Milos u zbulua më 8 prill 1820 nga një fshatar grek në rrënojat e lashta të qytetit Milos, fshati aktual Tripiti, në ishullin e Milos ose Melos, në detin Egje, atëhere pjesë e perandorisë osmane. Skulptura aktualisht është në shfaqje të përhershëm në Muzeun e Luvrit në Paris.
1924 – Qyteti Shën Petersburg, Rusi, riemërtohet Leningrad. Gjatë Luftës së Parë Botërore, qeveria cariste e quajti qytetin Petrograd, ose “Qyteti i Pjetrit”, për të hequr fjalët gjermane “Sankt” dhe “Burg”. Qyteti ka mbi 230 vende që lidhen me jetën dhe aktivitetet e Leninit. Disa prej tyre janë kthyer në muze. duke përfshirë kryqëzorin Aurora – simbol i Revolucionit të Tetorit – anija më e vjetër e marinës ruse. Më 1991, njëkohësisht me zgjedhjet e para presidenciale ruse, autoritetet e qytetit organizuan edhe një referendum për ndryshimin e emrit të qytetit. 66 % e votave shkoi për emrin Shën Petersburg.
1938 – Gazetat e Budapestit njoftojnë se Kontesha Geraldine Apponyi pritet të fejohet me Mbretin e Shqiptarëve, Ahmet Zogu, 43 vjeçar. Të nesërmen, oborri mbretëror shqiptar e konfirmoi këtë lajm. Kontesha 22 vjeçare, bija e kontit të ndjerë Gyula Apponyi, ish-oficer hungarez dhe e Virginia Steëart, bija e një diplomati amerikan, ishte katolike dhe punonte në Muzeun Kombëtar të Budapestit kundrejt një pagese të vogël. Lajmi botohet pasi Zogu dhe Geraldinë e kishin pëlqyer njeri-tjetrin. Geraldine ishte takuar me Mbretin Zog në dhjetor 1937, me ndërmjetësimin e motrës së monarkut. Geraldine shkoi në Shqipëri dhe brenda disa ditësh çifti u fejua. E njohur si Trëndafili i Bardhë i Hungarisë, në prag të marteses, Geraldine u ngrit në statusin mbretëror si Princesha Geraldinë e Shqipërisë. Ajo u bë mbretëreshë e shqiptarëve dhe deri në fund ndau fatin e të shoqit, në ditë të mira a të vështira. Pas vdekjes së Zogut, Geraldine preferoi të njihej si Nëna Mbretëreshë. Në qershor 2002, ajo kthye nga Afrika e Jugut për të jetuar në Shqipëri, ku edhe vdiq më 22 tetor 2002.
1939 – Lufta Civile spanjolle – Ofensiva e Katalonias: Trupat nacionaliste të gjeneralit Francisko Franko, të ndihmuar nga Italia, marrin Barcelonen.
1961 – SHBA, Presidenti John F. Kennedy emëron Janet G. Travell si mjeken e tij; është hera e parë një grua mban postin e Mjekut të Presidentit të SHBA-së. Travell (1901 – 1997 ) mbeti aktive në fushën e mjekësisë deri në fund, duke shkruar, dhënë leksione, dhe duke marrë pjesë në konferenca shkencore.
950 – India shpall pavarësi.
1952 – U themelua në Bruksel Këshilli i Kooperimit Doganor (sot Organizata Botërore e Doganave).
1962 – Programi Ranger: Ranger 3 lëshohet për të studiuar hënën. Sonda hapsinore shmangu hënën për 34,000 km.
1965 – Gjuha hindi u bë gjuha zyrtare e Indisë.
1992 – Boris Yeltsin lajmëron që Rusia do të heq nga shënjestra e armëve nukleare qytetet e Shteteve të Bashkuara.
2001 – Një tërmet godet në Gujarat, Indi, duke shkaktuar më shumë se 20,000 të vdekur.
2006 – Kompania Ëestern Union ndërpreu shërbimet e dërgimit të telegramëve.
Lindjet me daten 26 janar nder vite
1781 – Ludëig Achim von Arnim, shkrimtar gjerman
1891 – Frank Costello, mafioz italo-amerikan (v. 1973)
1918 – Nicolae Ceauşescu, politikan rumun (v. 1989)
1925 – Paul Neëman, aktor amerikan
1928 – Roger Vadim, regjisor francez
1947 – Michel Sardou, shansonjer francez
1950 – Jörg Haider, politikan austiak
1953 – Anders Fogh Rasmussen, politikan danez
1955 – Eddie Van Halen, kitarist holandez
1958 – Anita Baker, xhez-këgëtare amerikane
1963 – Andreë Ridgeley, muzikant anglez (Ëham!)
1976 – Ëillie Adler, kitarist amerikan (Lamb of God)
1986 – Matt Heafy, muzikant amerikan (Trivium)
1990 – Sergio Pérez, pilot garash i Formula 1
Vdekjet me daten 26 janar nder vite
1823 – Edward Jenner, mjek anglez
2016 – Abe Vigoda, aktor amerikan
Të tjera
-
Kurti: Një shoqëri e lirë nga dhu*na është shoqëri më e fortë
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se beteja për barazinë në shoqër...
-
Bislimi e Petkoviq takohen në dhjetor – çka pritet nga dialogu?
Takimi i ardhshëm i kryenegociatorëve të Kosovës e Serbisë, Besnik Bislimi dh...
-
“Peci ka aludu se ‘fushata’ kundër tij ka nisur nga kolegët në Qeveri që kanë xhelozi” – Burim Ramadani thotë se qeveria ka probleme përbrenda
Analisti Burim Ramadani tha se në Qeverinë Kurti ka “panik ligjore”, sepse si...
-
Grabitje në një market në Pejë, një person i maskuar kanosi me thikë punëtoren dhe ia mori 500 euro
Marketet në vendin tonë jo rrallëherë janë cak i hajnave. Kjo dukuri po krijo...
-
Të shtëna armësh në Prishtinë, lëndohen disa persona
Të shtëna me armë zjarri janë dëgjuar sot në Prishtinë, pas një konflikti mid...
-
Shpalosja e programit për arsim në Vushtrri, Abdixhiku premton rritje të pagave për mësimdhënësit
Kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku, ka shpalosur detaje nga tubimi që mbajti ...
-
Promovohet pulla postare kundër dhu*nës gjinore `Sot dhe Çdo Ditë Tjetër`
Posta e Kosovës, përmes Filatelisë së saj, ka lëshuar sonte në qarkullim post...
-
Osmani: Derisa çdo grua të jetë e lirë nga dhụna, asnjëra nga ne nuk është vërtetë e lirë
Në Ditën Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës ndaj Grave, presidentja e Koso...
-
Izraeli tërheq kundërshtimin për Kosovën në Konventën Apostile të Hagës – vendi aty kishte aderuar më 2016
Ministria e Punëve të Jashtme e Mbretërisë së Holandës ka njoftuar se shteti ...
-
“30 milionë euro naftë o vëlla”, Haziri, qeverisë: Mos i prekni asetet e shtetit
Nënkryetari i LDK-së, Lutfi Haziri, ka thënë se miqtë ndërkombëtarë të Kosovë...
-
AAK: Shkollat në Fushë Kosovë po furnizohen me thëngjill, po shkelet ligji
Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, dega në Fushë Kosovë ka thënë se Komuna e F...
-
Haziri: Kurti ka qenë dhe mbetet ushqyesi i ndarjes dhe frikës politike
Nënkryetari i LDK-së, Lutfi Haziri ka thënë se kryeministri Albin Kurti është...