Faktet që mbase nuk i dini për shpinën
Autori: Gazeta inFokus 09:09 | 12 May 2017
Kur ka “lindur” dhimbja e shpinës? Përse neandertalët nuk vuanin nga ajo? A kemi të gjithë të njëjtin numër vertebrash? Më poshtë do të gjeni të parashtruara disa kuriozitete e fakte mbi shtyllën kurrizore dhe shpinën
1- Dhimbja e shpinës? Trashëgimia e evoluar
Dhimbja e shpinës e cila ka prekur pjesën më të madhe të popullsisë “moderne” mund të jetë shkak i një evolucioni jo perfekt. Nga kalimi i ecjes me katër këmbë me shpinën lart, shtylla kurrizore ka ndryshuar.
Jo të gjithë kanë të njëjtin numër vertebrash
Shtylla kurrizore në përgjithësi është ndërtuar nga 33 vertebra (7 cervikale ose në shqip 7 unaza të qafës, 12 unaza të brinjëve, 5 unaza të belit, 5 unaza nyjore dhe 4 unaza kërbishtore). Por jo për të gjithë është kështu: te Homo sapiens, numri i vertebrave mund të variojë nga 32 deri në 35. Ai që përbën ndryshimin është numri i rruazave në zonën e legenit.
Kthesat natyrale të shpinës nuk zhvillohen të gjitha së bashku
Katër kthesa fiziologjike të shtyllës kurrizore ndodhin në kohë të ndryshme të zhvillimit. Të ashtuquajturat kifoza e kraharorit dhe sacro-coccigea, kthesat e drejtuara së brendshmi, formohen që në fazën embrionale, ndërkohë që dy kthesat e tjera, cervikale dhe lombare, të drejtuara jashtë zhvillohen më pas. E para kur fëmija mëson të mbështesë vetë kokën, ndërsa e dyta kur ai mëson të ecë.
E bekuar qoftë shtylla kurrizore!
Mbetemi te zhvillimi i fëmijës: nëse gratë në shtatzëni arrijnë të mbajnë shumë mirë peshën e barkut, këtë e arrijnë vetëm falë shtyllës kurrizore. Në këtë mënyrë, gratë në shtatzëni mund të anojnë mbrapa rreth 28 gradë nga e zakonshmja.
Stetoskopi vendoset në pikën e vetme të lirë
A e keni parë momentin kur mjeku, për të dëgjuar mushkëritë, e vendos stetoskopin po në një pikë të vetme të shpinës, pak më poshtë bazës së shpatullës? Ai është “trekëndëshi i dëgjimit”, një zonë pa kocka dhe e mbuluar vetëm me muskuj të hollë, në të cilën dëgjimi i frymëmarrjes së pacientit bëhet më i lehtë.
Dhimbja e shpinës vjen prej sapiensëve
Neandertalët kanë vuajtur më pak nga kjo dhimbje: një studim i vitit 2008 ka analizuar vertebrat lombare (të belit) të dy të rriturve neandertal. Mendohej se jeta dhe punët e lodhshme fizike do ta kishin dëmtuar shpinën e tyre, por ja që në të vërtetë nuk kishte ndodhur kështu. Pra, pse dhimbja e shpinës u takon vetëm kushërinjve tanë, sapienësve? Ndoshta prej muskujve të fortë që kontribuojnë në lodhjen dhe lakimin e saj, e cila për kohën tonë konsiderohet një sëmundje më vete.
Tatuazhet e gjithmonshme
Tatuazhet më të vjetra janë bërë pikërisht në shpinë (dy për saktësi). Ata i kanë përkitur Ötzi-ut, njeriut Similaun, i cili ka vdekur në vitin 3100 dhe 3300 para erës sonë. Supozohet se ata ishin pjesë e një praktike të lashtë mjekësore, ndoshta të ngjashme me një formë primitive të akupunkturës.
Bëni kujdes me celularin
Kushdo që vuan prej dhimbjes së shpinës duhet të ulë përdorimin e vazhdueshëm të smartfonit. Dy deri në katër orë të kaluara në celular i detyrojnë vertebrat e para të shtyllës kurrizore me një ngarkesë e cila mund të arrijë deri në 27 kg presion, pra përafërsisht kjo është pesha e një fëmije 7-8 vjeç.
Të tjera
-
Nesër mblidhet Kryesia e Kuvendit
Nesër nga ora 11:00 do të mblidhet Kryesia e Kuvendit. E në rend dite ka...
-
Në janar do të hapet tenderi për tunelin Kosovë-Maqedoni e Veriut
Nga qeveria e Maqedonisë së Veriut kanë thënë se në janar 2025 do të hapet te...
-
Arifi: Kanë filluar pipat e propagandës elektorale të LVV nëpër rrjete sociale
Ish-diplomati Avni Arifi, parashikon se Vetëvendosja do të zvhillojë fushatë ...
-
Ciolacu prin në zgjedhjet presidenciale të Rumanisë, sipas sondazheve
Kandidati i Partisë Social-Demokrate për president të Rumanisë, Marcel Ciolac...
-
Gërvalla nderon heronjtë, Sabahate Tolaj dhe Isuf Haklaj në 21 vjetorin e vrasjes së tyre
Ministrja e Punëve të Jashtme, Donika Gërvalla, ka përkujtuar zyrtarët e poli...
-
Hoxhaj nesër nderohet me titullin “Doctor Honoris Causa”
Nesër pritet që nënkryetarit të Kuvendit Enver Hoxhaj, t’i jepet titulli “Doc...
-
Qalaj thotë se në veri po hyjnë armë nga Serbia
Për tri ditë radhazi Policia e Kosovës në aksionet e saj në Zveçan, Zubin Pot...
-
Skandaloze: Shkëlzen Gashi i quan mediat organizata kriminale, e gazetarët kriminelë
Analisti Shkëlzen Gashi ka lëshuar një deklaratë skandaloze për mediat dhe ga...
-
Shkuarja në zgjedhje me VV-në, Meta: Gërvalla e Peci vendosën për interes të tyre, jo të partisë
Deputeti nga Lista “Guxo”, Burim Meta ka qenë i ftuari i radhës në “Reel Talk...
-
Konjufca e pret nesër homologun e tij nga Maqedonia e Veriut
Kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca nesër e pret në takim homologun e tij nga...
-
Dyshohet se vrau gruan e tij Gjyljeta Ukellën, Edmond Lajçi nuk tentoi kurrë t’i takojë fëmijët
Për një vrasje që ndodhi në prill të këtij viti, tek këto ditë u ngrit aktaku...
-
Vonesa në regjistrimin e veturave me targa “RKS” në Leposaviq
Targa RKS nuk janë parë ndonjëherë më shumë në komunën e Leposaviqit. Megj...