Brukseli dhe Uashingtoni duan njohjen de facto të Kosovës nga Beogradi. Prishtina shfrytëzon rastin dhe shton presionin ndaj serbëve të Kosovës në veri. Kështu shkruan prestigjiozja zvicerane “Neue Zurcher Zeitung”.

“A duhet të kthehet ushtria serbe në Kosovë? Presidenti Aleksandar Vuçiq ka njoftuar se do t’i paraqesë një kërkesë përkatëse komandantit të forcës së KFOR-it të udhëhequr nga NATO. Kjo me arsyetimin se siguria e minoritetit serb në Kosovë është në rrezik. Ai mbështetet në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të vitit 1999, e cila, në rrethana të caktuara, lejon ‘disa qindra’ ushtarë dhe policë serbë në territorin e Kosovës”, shkruan NZZ.

Kërkesa sigurisht që do të refuzohet. Një prani e armatosur serbe në Kosovë do të haste në rezistencën më të dhunshme nga shteti dhe shoqëria atje. Përveç kësaj, KFOR-i është aty pikërisht për të garantuar sigurinë e të gjithë banorëve në territor. Një angazhim do të ishte kapitullimi ndaj këtij misioni.

Kërkesa e Vuçiqit është pro domo: dëshiron t’i tregojë turmës së tij se është i përgatitur të luftojë për Kosovën me çdo mjet të nevojshëm. Por hapi në fakt tregon një gjë mbi të gjitha: mundësitë e tij për veprim po bëhen gjithnjë e më të vogla.

Lëkundjet e përshkallëzimit janë duke u zhvilluar

Megjithatë, kushtet në Kosovë janë në fakt çdo gjë tjetër veçse normale. Në veriun e populluar me serb të vendit, ekziston një lloj gjendje e jashtëzakonshme. Hyrjet në pikat më të rëndësishme kufitare me Serbinë janë të bllokuara me barrikada dhe ruhen nga njerëz të armatosur me rroba civile. Shkollat janë të mbyllura, ndërtesat publike, shumica e kafeneve dhe tavernave gjithashtu.

Që kur Prishtina u përpoq të ndalonte serbët e Kosovës që të përdornin targat serbe të makinave në fillim të nëntorit, përshkallëzimi ka filluar. Policët serbë në policinë kosovare dhanë dorëheqje në nëntor, ashtu si gjyqtarët dhe kryetarët e komunave. Në veri, shteti i Kosovës është pothuajse fare i pranishëm, përveç në pikat kufitare.

Përfaqësuesit specialë nga Brukseli dhe Uashingtoni po udhëtojnë mes Prishtinës dhe Beogradit dhe po përpiqen të lehtësojnë situatën. Kjo nuk është e lehtë. Serbët e Kosovës thonë se barrikadat do të çmontohen vetëm kur të lirohet një ish-polic serb i arrestuar nga Kosova. Beogradi po ashtu kërkon që Prishtina të krijojë menjëherë Asociacionin e Komunave Serbe e cila është e garantuar kontraktualisht që nga viti 2013.

Kjo ka për qëllim koordinimin e vetëqeverisjes në nivel komunal. Kryeministri i Kosovës Albin Kurti mendon se kjo është një ide e rrezikshme. Ai ka frikë se Beogradi do të ushtrojë ndikim edhe më të madh mbi serbët e Kosovës nëpërmjet Asociacionit. Ndikimi i Kurtit në këtë grup etnik është minimal, ai është pothuajse universalisht i refuzuar.

Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock sheh shtytësit pas përshkallëzimit të fundit në Beograd. Por kjo nuk shkon aq larg sa duhet. Është e vërtetë se Vuçiq kohët e fundit e ka humbur vazhdimisht qetësinë dhe e ka përshkruar Kurtin si një “llum terrorist”. Por kjo nuk ishte shenjë fuqie nga ana e tij.

“Pikë kthese” edhe për konfliktin për Kosovën

Si Beogradi ashtu edhe Prishtina mendojnë se periudhës së gjatë të konfliktit të ngrirë mund të marrë fund. Marrëveshjet e improvizuara në dukje të përjetshme po marrin fund. Këtu përfshihet edhe gënjeshtra e Serbisë se Kosova është ende pjesë e vendit. Por kjo përfshin edhe iluzionin e Prishtinës për të qenë sovran në të gjithë Kosovën.

Fakti që një vendim po afrohet është pasojë e drejtpërdrejtë e “pikës së kthesës”. Në funksion të luftës në Evropë, Brukseli, Berlini, Parisi dhe Uashingtoni nuk duan një krah të hapur në Ballkanin Perëndimor. Ky oborr i brendshëm i BE-së dhe NATO-s tani do të paqësohet përgjithmonë.

Për këtë qëllim është zbuluar një plan i vjetër. Në fillim të viteve 2010, diplomatët gjermanë sugjeruan përdorimin e “Traktatit Themelor” të vitit 1972 midis RFGJ-së dhe RDGJ-së si model për një kompromis midis Serbisë dhe Kosovës.

Traktati, i cili çoi në normalizimin midis dy shteteve gjermane, parashikon njohje de facto, por jo de jure. Kjo lejoi krijimin e “përfaqësive” (jo ambasadave) në vendin fqinj dhe hapi rrugën që dy shtetet gjermane të anëtarësoheshin në OKB një vit më vonë.

Kjo ide u rishfaq papritur në vitin 2022, por nën një etiketë të re: si një “propozim gjermano-francez”. Pak më vonë, BE-ja pretendoi autorësinë dhe për t’i dhënë edhe më shumë peshë, Uashingtoni tha se e mbështeti propozimin.

Kurti përfiton nga momenti

Kjo ndryshoi papritur dinamikën në rajon. Kurti e kuptoi menjëherë se kjo do të hapte një mundësi unike për Kosovën. Izolimi relativ i shtetit të ri mund të thyhet duke u anëtarësuar në OKB. Deri më tani, më shumë se një e treta e anëtarëve të OKB-së kanë dështuar ta njohin atë, ashtu si edhe pesë vende të BE-së.

Kjo do të ndryshonte shpejt nëse Beogradi do të pranonte pranimin e Kosovës në OKB siç propozohej. Shkalla e njohjeve në botën e shteteve do të rritej dhe ndoshta do të ishte vetëm çështje kohe para se njohja de facto nga Serbia të pasohej nga njohja diplomatike.

Edhe Vuçiq e sheh kështu dhe prandaj e refuzon propozimin. Për të vazhduar dinamikën politike, Kurti provokon serbët e Kosovës duke u paraqitur si legalist dhe duke pretenduar se veriu i Kosovës është një pjesë e vendit si një tjetër. Ai shpall zgjedhjet komunale në veri, në të cilat vetëm shqiptarët e Kosovës duan të marrin pjesë – dhe pastaj i anulon ato përsëri. Kështu që ai rrit tensionin dhe më pas vlerësohet nga Baerbock si zëri i arsyes.

Beogradi po përpiqet të mbajë pengun e tij të fundit, popullatën e veriut të Kosovës. Ajo mbështet aktivisht serbët atje dhe rrit retorikën nacionaliste. Kjo gjithashtu përforcon ndjenjën e përgjithshme të krizës dhe inkurajon diplomacinë perëndimore për të ecur përpara me propozimin e negociatave “gjermano-franceze”.

Vuçiq tani kërcënon se do t’i largojë lëkurat. Ai do të marrë akoma shoqatën e komunitetit serb, këtë ia kanë premtuar Brukseli dhe Uashingtoni. Por vështirë se ka shumë më tepër në të. Serbia e ka shpinën pas murit në Kosovë.

Comodita në Gjermani shpalos koleksionin e produkteve të reja në panairin Heimtextil në Frankfurt

Sponsoruar