Kjo pajisje do të ndihmoj njerëzimin në parandalimin e sëmundjeve vdekjeprurëse
Autori: Gazeta inFokus 15:30 | 30 January 2018
Shkencëtarët kanë përdorur një pajisje që përshtatet në pëllëmbën e dorës për të renditur gjenomin njerëzor.
Ata thonë se suksesi, i detajuar në revistën Bioteknologjia e Natyrës, hap mundësi të mrekullueshme për përdorimin e gjenetikës në mjekësinë rutinë.
Kjo është shumë larg përpjekjes për të renditur gjenomin e parë njerëzor që filloi në vitin 1990.
Projekti i Gjenomit Njerëzor zgjati 13 vjet, laboratorë në mbarë botën dhe qindra miliona dollarë.
Që atëherë ka pasur një revolucion në plasaritje të kodit të jetës.
Shkenca hyn në epokën e gjenomit prej 1.000 $
Profesor Nicholas Loman, një nga kërkuesit dhe nga Universiteti i Birminghamit në Mbretërinë e Bashkuar, i tha BBC: “Ne kemi shkuar nga një situatë ku ju mund të bëni vetëm sekuencat e gjenomit për një sasi të madhe të parave në laboratorët e pajisur mirë në atë ku ne mund të ketë sekuencën e gjenomit fjalë për fjalë në xhepin tuaj ashtu si një telefon celular.
“Kjo na jep një mundësi vërtet emocionuese për të filluar gjenetizimin e sekuencave si një mjet rutinë, ndoshta diçka që njerëzit mund të bëjnë në shtëpinë e tyre”.
Teknologjia e sekuencimit ka potencialin për të ndryshuar mënyrën se si e bëjmë mjekësinë.
Analizimi i ADN-së së mutuar të kancerit mund të përdoret për të zgjedhur trajtimin më të mirë. Ose inspektimi i kodit gjenetik të baktereve mund të vinte në vend rezistencën antibiotike herët.
Prof Loman përdorte pajisjen handheld për të ndjekur përhapjen e Ebola gjatë shpërthimit në Afrikën Perëndimore.
Shkencëtarët kanë përdorur një pajisje që përshtatet në pëllëmbën e dorës për të renditur gjenomin njerëzor.
Ata thonë se suksesi, i detajuar në revistën Bioteknologjia e Natyrës, hap mundësi të mrekullueshme për përdorimin e gjenetikës në mjekësinë rutinë.
Kjo është shumë larg përpjekjes për të renditur gjenomin e parë njerëzor që filloi në vitin 1990.
Projekti i Gjenomit Njerëzor zgjati 13 vjet, laboratorë në mbarë botën dhe qindra miliona dollarë.
Që atëherë ka pasur një revolucion në plasaritje të kodit të jetës.
Shkenca hyn në epokën e gjenomit prej 1.000 $
Profesor Nicholas Loman, një nga kërkuesit dhe nga Universiteti i Birminghamit në Mbretërinë e Bashkuar, i tha BBC: “Ne kemi shkuar nga një situatë ku ju mund të bëni vetëm sekuencat e gjenomit për një sasi të madhe të parave në laboratorët e pajisur mirë në atë ku ne mund të ketë sekuencën e gjenomit fjalë për fjalë në xhepin tuaj ashtu si një telefon celular.
“Kjo na jep një mundësi vërtet emocionuese për të filluar gjenetizimin e sekuencave si një mjet rutinë, ndoshta diçka që njerëzit mund të bëjnë në shtëpinë e tyre”.
Teknologjia e sekuencimit ka potencialin për të ndryshuar mënyrën se si e bëjmë mjekësinë.
Analizimi i ADN-së së mutuar të kancerit mund të përdoret për të zgjedhur trajtimin më të mirë. Ose inspektimi i kodit gjenetik të baktereve mund të vinte në vend rezistencën antibiotike herët.
Prof Loman përdorte pajisjen handheld për të ndjekur përhapjen e Ebola gjatë shpërthimit në Afrikën Perëndimore.
Kjo përfshin këshilla të kromozomeve – të quajtura telomere.
Prof Loose i tha BBC-së: “Gjatësia e telomerit mund të jetë mjaft e rëndësishme për kancerin dhe plakjen, është e vështirë për lexime të shkurtra për shkak të përsëritjes, por ne mund të shohim dhe të fillojmë të mapojmë ato gjëra”.
Por ndërkohë që kostoja e sekuencimit po bie, mbetet një pengesë e madhe – të jesh në gjendje të lexosh me shpejtësi kodin gjenetik nuk është i njëjtë sikur të kuptosh atë që thotë.
Dr Sobia Raza, kreu i shkencës në fondin e gjenomikës së Fondacionit PHG, tha për BBC: “Aftësia jonë për të renditur gjenoma të tërë shpejt dhe me çmim të lirë vazhdon të përmirësohet.
“Por përfitimet afatshkurtra të pacientëve varen gjithashtu nga sa mirë dhe sa shpejt mund të analizojmë dhe të bëjmë ndjenjën e të dhënave gjenomike, dhe kjo është akoma mjaft sfidë”.
Të tjera
-
Vdes babai i ish-deputetes Besa Gaxherri
Ka ndërruar jetë Sadri Zeka, babai i ish-deputetes së Kuvendit të Kosovës, Be...
-
Gjermani: 14-vjeçari shqiptar kishte pësuar djegie në 80% të trupit, zgjohet nga koma pas 5 muajsh
Mësohet se një 14-vjeçar me origjinë nga Kosova është zgjuar nga koma pas dis...
-
Kurti: Synim i Serbisë mbetet hakmarrja, Kosova duhet të jetë e përgatitur për këtë
Kryeministri Albin Kurti në një intervistë për median zviceran, NNZ, tha se K...
-
“Do më japësh një 2 mijë lekësh të blej tost” – Babai i Martinit rrëfen mes lotësh bisedën e fundit me të birin
“Babush po iki për shkollë. Do më japësh një 2 mijë lekësh të blej tost”? Kët...
-
Ish-anëtari: Grupi i Osmanit në ‘Guxo’ në bisedime për rikthimin në LDK, brenda dy ditësh dalin publikisht
Ish-anëtari i Listës Guxo, Valton Dërguti, ka thënë se pas votimit të Buxheti...
-
Për tri vjet rreth 500 raste të futjes së drọgës nëpër burgjet e Kosovës
Dhjetëra persona me varësi nga droga në Kosovë. Por kjo dukuri nuk po i mb...
-
Hamza: Kosova ka çmimin më të lartë të energjisë elektrike
Kandidati i Partisë Demokratike për Kryeministër, Bedri Hamza, gjatë një inte...
-
Kryetari i Odës së Mjekëve: Rritja e pagave për mjekët është ‘’hajgare’’
Pleurat Sejdiu, kryetar i Odës së Mjekëve të Kosovës, ka kritikuar Qeverinë e...
-
Detaje të reja nga plagosja e dyfishtë në “Kodrën e Trimave”
Pasditja e së enjtes tronditi lagjen “Kodra e Trimave” në kryeqytet. Nga n...
-
Urdhër-arresti i Gjykatës Ndërkombëtare Penale ndaj Netanyahut, reagon ashpër Izraeli
Gjykata Ndërkombëtare Penale (GJNP) pranoi kërkesën e kryeprokurorit të saj K...
-
Erërat e forta e reshjet e shiut, Pejës i shkaktojnë dëme të konsiderueshme
Dy net më parë, qyteti i Pejës mbeti në errësirë. Kjo pasi erërat e forta ...
-
Supremja lanson udhëzuesin për matjen e dënimit, merr pjesë ambasadori Hovenier
Gjykata Supreme e Kosovës lanson sot udhëzuesin për matjen e dënimit. E pj...