Ky ishte një moment prekës, më kujtoi kohën kur si djalë i ri u betova se përgjithmonë do të luftoj kundër murit, tha Carl-Wolfgang Holzapfel, pensionisti 73-vjeçar, i cili ndihmoi në ndërtimin e tunelit 80 metra të gjatë, tre deri në gjashtë metra nën tokë, i cili u gjet kohët e fundit në rrugën e qytetit të Berlinit. Për gjysmë shekulli tuneli kishte qenë një sekret i vërtetë në Gjermani, transmeton KosovaPress.

Kur Gjermania Lindore ndau pjesën e vet të Berlinit nga pjesa tjetër në vitin 1961, shumë familje dhe miq mbetën të ndarë. Jo shumë kohë pas kësaj, një njeri i quajtur Gerhard Weinstein mblodhi një numër të rinjsh dhe së bashku filluan të gërmonin tunelin pranë murit që ndau qytetin e tyre.

“Ata donin të shkonin në bodrumin e një ndërtese banimi në anën tjetër të murit.Tuneli duhet të përdoret për ta kthyer vajzën e re të Weinstein dhe një pjesë të familjes dhe miqve në anën tjetër. Kasollja dhe bodrumi ishin disa metra larg njëri-tjetrës, por të ndara nga botët e ndryshme politike”, tha arkeologu Torsten Dressler, i cili zbuloi tunelin.

Por planet e tyre, para përfundimit, u thyen nga policia e Gjermanisë Lindore, Stasi famëkeq. Ata mbyllën tunelin, e mbushën atë me betone dhe arrestuan 21 persona që morën pjesë në gërmime ose planifikonin të iknin përmes tunelit. Tuneli i harruar ishte zënë aksidentalisht nga parqet e Parkut Mauerpark.

Për tri dekada sa Berlini qëndroi i ndarë janë hapur rreth 75 tunele, shumica prej tyre në afërsi të rrugës  Bernauer. Ndërtesat e banimit në afërsi ishin vend ideal për gërmim dhe hyrje në tunele.

Një ikje të tillë kishte xhiruar televizioni NBC në vitin 1962, ashtu që financoi punën e studentëve në perëndim të Berlinit që të lidhin dy bodrume nga të dyja anët e murit. Dokumentari “The Tunnel” shfaq ikjen e 29 meshkujve, grave dhe fëmijëve.

Në vjeshtën e vitit 1964, 57 njerëz ikën në Perëndim nëpërmjet një tuneli hyrja e të cilit ishte në një oborr të braktisur. Një roje nga Berlini Lindor, u vra në një shkëmbim zjarri në mes të policisë dhe ata që ndihmuan të arratisurit për të shkuar në perëndim. Egon Shultz, 21-vjeçari i cili u vra, është bërë një hero në lindje dhe shumë e kanë kuptuar se ai po përpiqet të ikë nga rreziku.

“Qëndrimi ndaj murit ndryshoi shumë gjatë viteve. Së pari, të gjithë donin të hiqnin çdo kujtesë mbi të, pastaj konservatorët dhe historianët këmbëngulën që të paktën pjesët e murit të ruheshin”, thotë Dressler.

“Identifikimi i pjesëve tjera të murit dhe tuneleve sikur ky, janë kaq të rëndësishme që historia dhe njerëzit, jetët e të cilëve kanë ndikuar në këtë histori, të mos harrohen”, shton Dressler, transmeton New York Times.

Çka do të thotë të gatuash shqip?

Sponsoruar