Viti 1934, kur Katalonja u bë shtet vetëm një… ditë
Autori: Gazeta inFokus 14:36 | 11 October 2017
Më 6 tetor 1934, presidenti i qeverisë autonome të Katalonjës, Lluis Companys, shpalli një shtet katalanas në kuadër të një Republike Federale Spanjolle që nuk ekzistonte.
Por, pas 10 orësh dhe dhjetëra të vdekurish ai u dorëzua.
Kur ai shpalli pavarësinë, partitë e majta kishin filluar një grevë të përgjithshme revolucionare në Madrid, për të protestuar kundër hyrjes në qeverinë qendrore të tre ministrave të një koalicioni të partive të djathta, CEDA-ja.
“Katalanas!”, thërriti ai nga ballkoni i Generalitat, selia e qeverisë katalanase.
“Në këtë moment solemn, në emër të popullit dhe të Parlamentit, qeveria që drejtoj merr gjithë pushtetin në Katalonjë, shpall shtetin Katalanas të Republikës Federale Spanjolle dhe për të vendosur dhe forcuar marrëdhëniet me krerët e protestës së përgjithshme kundër fashizmit, i ftoj të vendosin në Katalonjë qeverinë provizore të Republikës”, theksoi Companys.
Me sa duket Companys nuk ishte konsultuar me krerët e grevës së përgjithshme dhe Republika e II spanjolle nuk ishte federale.
Për herë të parë Katalonja e vetëshpallur republikë, ishte përpjekur të fitonte një status autonomie që përputhej vetëm me modelin en një shteti federal, në dhjetor të vitit 1931 pa pritur miratimin e Kushtetutës. Qeverisë së Madridit të asaj kohe i ishte dashur të zhvillonte negociata shumë të vështira për të rikthyer kopetencat e tij në nivele të pranueshme për krijimin e shtetit të ri unitar.
Megjithatë përgjigja e qeverisë nuk u vonua.
Komandanti ushtarak i Katalonjës, gjenerali Domingo Batet, refuzoi t’i nënshtrohej urdhrave të qeverisë së re Katalanase dhe pasi u konsultua me shefin e qeverisë në Madrid, shpall gjendjen e luftës.
Një kalimtar vritet nga plumbat e një luftëtari pro pavarësisë, ushtria përgjigjet me goditje me top.
Përplasjet gjatë mbrëmjes së asaj dite shkaktuan vdekien e rreth 46-80 personave, sipas historianëve. Rreth orës gjashtë të mëngjesit më 7 tetor, 10 orë pas shpalljes së pavarësisë, Companys njofton dorëzimin e tij tek gjenerali Batet.
Ai u arrestua bashkë me gjithë qeverinë dhe shumë deputetë. Fotot e tyre pas hekurave bënë xhiron e botës.
Më 14 dhjetor, një ligj pezulloi pa afat autonominë e Katalonjës.
I strehuar në Francë pas luftës civile (1936-1939), Companys u arrestua nga gjermanët në vitin 1940 dhe iu dorëzua Francisco Francos.
Ai u pushkatua më 15 tetor në Montjuic, një kala që qëndron mbi Barcelonë.
Ai është shndërruar në një hero të indipendentistëve katalanas.
Të tjera
-
Gërvalla takon homologun estonez, flasin për situatën e sigurisë në Evropë dhe Ballkanin Perëndimor
Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla është takuar me ...
-
Deliu-Kodra: Ilaz Kodra ishte sinonim i shpirtit liridashës
Komandanti i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës Ilaz Kodra, ra në altarin e liris...
-
Haziri: Krerët shtetëror duhet ta bëjnë të qartë se çfarë obligimesh kanë marrë pas letrës së dërguar për anëtarësim
Ish-negociatori për dialogun Kosovë-Serbi, Lutfi Haziri ka kërkuar sqarim nga...
-
Bislimi: Reformat do të na ndihmojnë në avancimin tonë drejt integrimit në BE
Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, ka shpalosur disa nga masat n...
-
Glauk Konjufca: Ilaz Kodra, ndër figurat më emblematike të UÇK-së, pjesë e bërthamës themeluese të saj
Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, në seancën solemne në nderim ...
-
Osmani: Ilaz Kodra ishte dora e djathtë i komandantit legjendar Adem Jashari
Sot Kuvendi i Kosovës ka mbajtur seancë solemne në nderim të komandantin të U...
-
Reagimi i DASH-it, Kandiq: Edhe Zoti ka çuar duart nga Serbia
Aktivistja serbe për të drejtat e njeriut, Natasha Kandiq, ka reaguar pasi De...
-
Seancë në kujtim nderim të Ilaz Kodrës, mbahet një minutë heshtje në Kuvend
Me intonimin e himnit të Kosovës dhe atij kombëtar ka nisur seanca e sotme e ...
-
Nis seanca në nderim të rënies së komandantit Ilaz Kodra dhe 315 dëshmorëve
Kuvendi i Kosovës ka filluar seancën solemne në nderim të rënies së komandant...
-
ATK: Brenda vitit janë fiskalizuar mbi një mijë biznese
Institucionet vendore kanë intensifikuar përpjekjet për ta luftuar ekonominë ...
-
Dërgohet në OKB propozimi final për rezolutën për Srebrenicën
Propozimi final për rezolutën për Srebrenicën i është dërguar presidentit të ...
-
Miratohet projekt-ligji për rregullimin e tregtimit për kripto-asetet
Komisioni për Ekonomi, Industri, Ndërmarrësi dhe Tregti, ka miratuar projektl...