Plazhi i ëndrrave të parajsës, të paktën ata që shohim në filma, janë kryesisht me rërë të bardhë që shtrihet në largësi.

Në kërkim të vendeve të tilla, ne lëvizim përmes një numri të broshurave turistike dhe rreth plazheve tona parajsore në Shqipëri, Barbados, Kroaci, Tajlandë, Afrikën e Jugut.

Natyralisti Desmond Morris beson se njerëzit kanë nevojë të kërkojnë vende të tilla që lidhen me një pushim ku thithin rrezet e diellit ndërsa rrokullisen mbi rërë dhe çdo brengë largohet.

Rëra është në sasi të pakufizuar, aq shumë sa përdoret për të përshkruar diçka që është e pafund, mjaft e zakonshme, por përsëri magjike, dhe se zhdukja e saj është një mision pothuajse i pamundur.

Yje ka më shumë se grimcat e rërës, siç thonë astronomët. Rëra është në sasi të mëdha dhe sipas studiuesve nga Universiteti i Hawaii bëhet fjalë për 500 kuadrilionë.

Por, rëra nuk është aq e pafund sa mendojmë. Ne harrojmë për urinë tonë të pacenueshme për ndërtimin e ndërtesave të reja, rrugëve, qelqit dhe madje edhe të elektronikës. E gjithë kjo ndikon në shumë vende që ne duam më së shumti.

Bota konsumon në mes të 30 dhe 40 miliardë ton material ndërtimi çdo vit, dhe gjysma e saj shkon në rërë, e cila është e mjaftueshme për të ndërtuar një mur të lartë 27 metra të gjerë rreth ekuatorit.

Rëra është përgjegjëse për 85 për qind të peshës totale të të gjitha materialeve të nxjerra në 2014 dhe rezervat e saj plotësojnë erozionin e shkëmbinjve për mijëra vjet.

Kërkesa e lartë do të thotë mungesë dhe kjo do të thotë para, dhe paraja gjithashtu çon në krime. Në mbarë botën është vlerësuar se ky biznes është me vlerë 50 miliardë funta në vit dhe një metër kub rërë shitet me një çmim prej 67 funta në zonat me kërkesa të larta dhe stoqe të vogla.

Kjo e bën atë ideal për shfrytëzim të paligjshëm, veçanërisht në vendet në zhvillim. Pse të shpenzohen shuma të mëdha parash për blerjen e rërës nga minierat e licencuara, kur mund të bëni punën tuaj në disa pjesë të largëta të lumenjve të fshehur? Apo thjesht e vjedhin atë nga disa plazhe ose nga e gjithë ishulli?

Pikërisht me këtë biznes merret “mafia e rërës”. Kriminelët kryejnë operacionet e tyre të paligjshme në Azi, Afrikë dhe vende të tjera, ku, me ndihmën e parave, edhe policia dhe zyrtarë të tjerë e kthejnë kokën në anën tjetër.

Nga Xhamajka e deri te Maroku e Indonezia, mafia po shkatërron plazhe të tëra të cilat gjatë natës zhduken me ndihmën e disa kamionëve. Ata që i pengojnë, pavarësisht nëse janë policë, aktivistë, apo gazetarë, do të lëndohen ose do të vriten.

Aktivistja e mjedisit në Indi, Sumaira Abdulali po kryen një fushatë të fuqishme kundër nxjerrjes së paligjshme të rërës, e cila gati i kushtoi me jetë në vitin 2010.

“Problemi po përhapet në plazhet turistike si Goa, Kerala dhe vende të tjera. Shumica e njerëzve kanë frikë të kundërshtojnë, dhe vende të tilla shmangen edhe nga policët dhe zyrtarët qeveritarë”, tregon ajo.

Në zonën e Azisë Juglindore, rëra është një pjesë kyçe edhe e gjeopolitikës. Ambiciet perandorake të Kinës në Detin e Kinës Jugore po rriten, veçanërisht duke ndërtuar ishuj artificialë me rërë ku bazat ushtarake po i ndihmojnë të forcojnë pozitën e tyre në rajon. /kp/

Diplomon gjenerata e dytë e studentëve UNIK të UNI-të me diploma të fuqizuara nga Arizona State University

Sponsoruar