Tre shkencëtarë nga Universiteti Teknik Kombëtar i Athinës kanë sugjeruar se Teoria e Përgjithshme e Relativitetit të Albert Ajnshtajnit mund të jetë paksa e gabuar, veçanërisht në lidhje me natyrën e hapësirë-kohës.

Hipoteza e tyre e re, e detajuar në revistën “Progress of Physics”, sugjeron që koha e hapësirës mund të jetë diskrete dhe jo e vazhdueshme, duke e krahasuar atë me një tapiceri pikash të ngjashme me mënyrën se si materia përbëhet nga atomet.

Ky koncept është medituar për dekada, por qasja e ekipit shton një shtresë shtesë: idenë se koha e hapësirës është gjithashtu jokomutative.

Jokomutativiteti i referohet vetive matematikore ku rendi i veprimeve ndikon në rezultatin.

Ndërsa mbledhja dhe shumëzimi janë komutative (p.sh., 5 + 8 = 8 + 5), veprimet si zbritja dhe pjesëtimi nuk janë.

Në kontekstin e kësaj teorie të re, ka rëndësi rendi në të cilin koordinatat hapësinore shumëfishohen – një largim domethënës nga supozimet tradicionale gjeometrike.

Punimi sugjeron që marrja në konsideratë e koordinatave të hapësirë-kohës si jokomutative mund të lë të kuptohet për një strukturë kuantike që manifestohet në shkallë tepër të vogla, veçanërisht në gjatësinë e Plankut.

Qëllimi më i gjerë i kësaj hipoteze është të pajtojë mospërputhjet midis relativitetit të përgjithshëm, i cili shkëlqen në përshkrimin e fenomeneve në shkallë të gjerë, dhe mekanikës kuantike, që drejton mikro-botën.

Një paralajmërim domethënës është se graviteti i vagullt trajton gravitetin kuantik, por nuk merr parasysh forcat e tjera themelore, si elektromagnetizmi dhe forcat bërthamore të dobëta dhe të forta.

Për të trajtuar këtë, studiuesit hulumtuan konceptin e hapësirë-kohës me dimensione më të larta, duke propozuar që nëse koha jonë e njohur dhe tre dimensionet hapësinore do të zgjeroheshin nga drejtime shtesë diskrete, jokomutative, kjo mund të prodhonte ndërveprime midis grimcave elementare të ngjashme me ato të vëzhguara në natyrë.

Megjithatë, këto devijime nga teoria e Ajnshtajnit do të ishin të dukshme vetëm në shkallët rreth gjatësisë së Plankut – shumë të vogla për përshpejtuesit aktual të grimcave për t’u zbuluar.

Ndërsa këto ide të reja ofrojnë mundësi intriguese, ato janë ende kryesisht teorike.

Ndërsa fizikanët vazhdojnë të hetojnë thellësitë e mekanikës kuantike dhe klasike, ata shpresojnë të gjejnë përfundimisht një teori të unifikuar që harmonizon forcat themelore të natyrës si në universin tonë të vëzhgueshëm ashtu edhe më gjerë.

Për Festën e Bajramit, ZBRITJE deri n’KUPË t’QIELLIT!

Sponsoruar