Historia e 1 Majit, Ditës së Punëtorëve
Autori: Gazeta inFokus 12:02 | 01 May 2022
1 Maji është Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve. Në këtë ditë, njerëzit në shumë vende të botës festojnë arritjet e punëtorëve dhe marshojnë në rrugë duke kërkuar paga të drejta dhe kushte më të mira pune.
Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve është një festë e njerëzve që punojnë dhe një ditë kur njerëzit bëjnë fushatë për punë të denjë dhe paga të drejta. Falë veprimeve të ndërmarra nga punëtorët gjatë shumë viteve, miliona njerëz kanë fituar të drejta dhe mbrojtje themelore. Janë vendosur paga minimale, ka kufizime në orarin e punës dhe njerëzit kanë të drejtë për pushime të paguara dhe pagesë për sëmundje.
Historia e Ditës Ndërkombëtare të Punëtorëve
Në maj të vitit 1886, rreth 400 mijë punëtorë në shumë pjesë të ShBA-së dolën në grevë, duke kërkuar një ditë pune tetë-orëshe.
Greva filloi në mënyrë paqësore, por në ditën e tretë të protestave në Çikago pati dhunë. Policia qëlloi mbi punëtorët e paarmatosur, duke vrarë disa prej tyre. Të nesërmen pati protesta të tjera dhe dikush hodhi një bombë. Shtatë oficerë policie dhe katër punëtorë u vranë nga bomba si dhe nga të shtënat e policisë menjëherë pas bombës. Personi që hodhi bombën nuk u identifikua kurrë, por tetë punëtorë u arrestuan. Shtatë prej tyre u dënuan me vdekje dhe një prej tyre u dënua me 15 vjet burg.
Kjo ngjarje, e njohur si Çështja Haymarket, ishte shumë e rëndësishme për të bashkuar njerëzit që punojnë në ShBA. Shumë njerëz nuk besuan se të dënuarit ishin fajtorë dhe gjyqi u kritikua për të qenë i padrejtë, transmeton Klankosova.tv.
Çështja Haymarket u bë një simbol ndërkombëtar i luftës për të drejtat e punëtorëve dhe 1 maji u zgjodh si Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve. Në këtë ditë, partitë socialiste dhe sindikatat u bënë thirrje punëtorëve të protestojnë për tetë orë pune në ditë. Dita e punës tetë orëshe u bë ligj për punonjësit publikë më 1892 në ShBA. Që atëherë, lëvizjet e punëtorëve në mbarë botën kanë vazhduar të luftojnë dhe ta fitojnë këtë të drejtë.
Pesë vjet më vonë, presidenti i ShBA-së, Grover Cleveland, i shqetësuar me origjinën socialiste të Ditës së Punëtorëve, nënshkroi legjislacionin për ta bërë Ditën e Punës – festë zyrtare në ShBA për nder të punëtorëve. Kanadaja ndoqi shembullin pak kohë më pas.
Në Bashkimin Sovjetik, udhëheqësit e përqafuan festën e re, duke besuar se ajo do të inkurajonte punëtorët në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara të bashkohen kundër kapitalizmit. Dita u bë një festë e rëndësishme në Bashkimin Sovjetik dhe në vendet e bllokut lindor, me parada të profilit të lartë, duke përfshirë një në Sheshin e Kuq të Moskës të kryesuar nga funksionarë të lartë të qeverisë dhe të Partisë Komuniste, duke festuar punëtorin dhe duke shfaqur fuqinë ushtarake sovjetike.
Në Gjermani Dita e Punës u bë festë zyrtare në vitin 1933 pas ngritjes së Partisë Naziste. Për ironi, Gjermania shfuqizoi sindikatat e lira një ditë pas vendosjes së festës, duke shkatërruar praktikisht lëvizjen punëtore gjermane.
Si festohet tani Dita e Punëtorëve?
Festimet dhe protestat zhvillohen në mënyra të ndryshme në vende të ndryshme të botës.
1 maji është një festë publike në vende të tilla si Afrika e Jugut, Tunizi, Tanzani, Zimbabve dhe Kimë.
Në shumë vende, duke përfshirë Francën, Greqinë, Japoninë, Pakistanin, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, ka demonstrata në Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve.
Dita e Punëtorëve është një ditë që punëtorët të pushojnë nga puna e tyre e zakonshme. Është një mundësi për të bërë fushatë për të drejtat e punëtorëve, për të treguar solidaritet me punëtorët e tjerë dhe për të festuar arritjet e punëtorëve në të gjithë botën.
Të tjera
-
Ngjarjet e datës 27 prill
Organizuar nga Zyra e Kryeministrit të Kosovës, Komisioni Qeveritar për Perso...
-
Ministria e Jashtme gjermane tregon për takimin me Kurtin
Zyra gjermane për Punët e Jashtme ka komentuar takimin që ka pasur ministrja ...
-
Osmani nesër me nderime te Memoriali për të Pagjeturit dhe për homazhe në Mejë
Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, nesër do të bëjë nderime te Memoriali për...
-
Gjiganti zviceran “Lika Group” synon ta zbukurojë Prishtinën
Klanin mund ta kenë inspirim, që në Kosovë të fillojnë një ndërtim. Kompan...
-
Tërmeti me magnitudë 5.8 ballë godet Tajvanin
Një tërmet me magnitudë 5.8 ballë ka goditur Tajvanin. Tërmeti u regjistrua m...
-
Blinken: Kemi parë prova të përpjekjes së Kinës për të ndikuar në zgjedhjet e SHBA
Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken tha se SHBA ka parë prova të përp...
-
Kurti: Kur vendet autoritare po kërcënojnë me largim, Kosova me meritë kërkon anëtarësimin në KiE
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti nëpërmjet rrjetit social Facebook, ka fol...
-
Ndërron jetë Bojan Tonçiq, gazetari serb që kundërshtoi Millosheviqin për luftën e Kosovës
Në moshën 57 vjeçare ka ndërruar jetë gazetari serb Bojan Tonçiq. Tonçiq d...
-
Abdixhiku në Hamburg këtë fundjavë, paralajmëron dy tubime
Kryetari I LDK-së, Lumir Abdixiku ka njoftuar për agjendën që do ta ketë gjat...
-
Sandulloviq-Hillit: “Duhet t’ju vijë turp nga vetja”
Politikani serb, Nikolla Sandulloviq, e ka postuar një fotografi në platformë...
-
Mbahet ceremonia e lidhjes me internet të shkollës së 100-të në Republikën e Kosovës
Ministria e Ekonomisë, përmes Projektit të Kosovës për Ekonomi Digjitale (KOD...
-
Departamenti amerikan i Shtetit demanton dyshimet e ngritura ndaj Escobarit
Pretendimi i ngritur nga Vudi [Vedat] Xhymshiti se Zëvendës Ndihmës Sekretari...