Estonia, apo “e-stonia”
Autori: Gazeta inFokus 10:42 | 12 October 2017
Estonia do të jetë i pari vend në botë, në gjendje të funksionojë edhe pa territor fizik. Teknologjia “Savvy Nation” do të krijojë ambasada dixhitale në të gjithë botën, me një “back up” për të gjitha të dhënat kritike.
Kjo ka si qëllim që ish-shteti sovjetik, të cilit shumë pak i mungon që të bëhet tërësisht një shoqëri dixhitale, të jetë më pak vulnerabël ndaj sulmeve kibernetike. Estonezët mund të votojnë, të kenë qasje te të dhënat e tyre shëndetësore dhe të paguajnë taksat “online”.
Qeveria thotë se 99 për qind e shërbimeve publike janë të qasshme në mënyrë elektronike, një pretendim ky që i ka dhënë shtetit të vogël baltik nofkën “e-stonia”.
Zyrtarët thonë tani se, e para Ambasadë dixhitale do të hapet në Luksemburg më 1 janar të vitit të ardhshëm. Ndërkohë, ka edhe nga ata që mendojnë se duke hedhur kaq shumë gjëra “online”, Estonia e bën veten shumë vulnerabël ndaj sulmeve, nga vende si Rusia.
Por, sipas ekspertëve të qeverisë, natyra e decentralizuar e ruajtjes së të dhënave do të thotë që ato janë të mbrojtura nga kërcënimet kibernetike. Përveç kësaj, ekziston edhe një plan mbështetës: nga 1 janari 2018 do të hapet një koncept i quajtur “Ambasada e të dhënave” në Luksemburg, e kjo do të mundësojë që të gjitha të dhënat kritike të mund të rikuperohen në ambasada të ndryshme të dhënash, që ligjërisht janë në territor estonez.
“Ne do të jemi i pari vend në botë që mund të ekzistojmë pa tokë fizike”, thonë ata, duke sqaruar se në rast të një incidenti, kur ndokush synon të sulmojë, ka baza të ndryshme të dhënash në të gjithë botën dhe ato mund të bëhen të qasshme duke mundësuar vijimin normal të funksioneve qeveritare, si mbledhja e taksave, votimi, vendimet qeveritare, etj.
Pas dekadash nën Bashkimin Sovjetik, Estonia u bë e pavarur në fillim të viteve ’90. Ajo zgjodhi të ishte një udhëheqëse në fushën e teknologjisë, e në vitin 2005 u bë i pari vend në botë që përdori votimin elektronik në shkallë kombëtare.
Estonia thotë se është goditur nga një sulm kibernetik nga Rusia në vitin 2007, sulm ky që bëri që 58 faqe interneti, përfshirë ato qeveritare, të dilnin “offline”. Një këshilltar i qeverisë për Teknologjinë e Informacionit thotë se, një nga detyrat më të rëndësishme të një vendi është që të garantojë vazhdimësi, si në nivel shtetëror, ashtu edhe në termat e shërbimeve publike.
“Shoqëria dixhitale dhe informative estoneze është aktualisht shumë e sofistikuar, sa që nuk është më e mundur të bëhet kthimi prapa tek epoka e letrave. Ndaj ne duhet të bëjmë maksimumin për të garantuar sigurinë kibernetike, përfshirë këtu ruajtjen e vazhdimësisë sonë dixhitale”.
Ai sqaron se ka baza të ruajtjes së të dhënave dhe rikuperimit të tyre në Estoni, por për të qenë të përgatitur për çdo mundësi, duhen baza të tilla edhe jashtë kufijve.
Të tjera
-
Parashikimi i motit për të hënën
Për të hënën parashikohet të mbajë mot i vranët, ku pritet depërtimi i një ci...
-
Donald Trump emëron gjeneralin Keith Kellogg si të dërguarin e tij special për Ukrainën dhe Rusinë
Presidenti i zgjedhur Donald Trump ka zgjedhur Gjeneralin Keith Kellogg si të...
-
Kurti ua lypë mërgimtarëve 74 mijë vota: Paramendojeni çka bojmë me na i dyfishu ju votat
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka kërkuar nga mërgimtarët më shumë vota...
-
Bedri Hamza takon profesorin e tij: Ato që i thotë, ka me i realizu, se ia njoh karakterin dhe mentalitetin
Kandidati për kryeministër nga radhët e PDK-së, Bedri Hamza, në rrjetet e tij...
-
Kush është fajtori kryesor për moskalimin e marrëveshjeve ndërkombëtare?
Ani pse pas një takimi të Albin Kurtit më kreun e PDK-së, u votuan disa marrë...
-
“Ka qenë i veçantë, një djalë i sjellshëm, i urtë, me të gjitha notat 5-she, ato që i premton edhe i realizon”, profesor Xhaferi vlerëson lart nxënësin e tij Bedri Hamzën
Kandidati i PDK-së për kryeministër, Bedri Hamza, ka takuar profesorin e tij,...
-
Bejta falënderon stafin e Komunës së Prishtinës për punën e palodhshme: Viti tjetër, edhe me më shumë suksese
Kandidatja për deputete nga LDK, Fiknete Bejta, ka publikuar disa fotografi n...
-
Pasaporta e Kosovës në mesin e 10 pasaportave të botës që kanë shënuar përmirësimin më të madh
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është shprehur se viti 2024 ka qenë viti...
-
Kërkohet ndihmë për 16-vjeçarin nga Istogu që vuan nga Leukemia, ka nevojë për shërim jashtë vendit!
Familja Dani nga Kërrnina e Istogut kërkon ndihmë për shërimin e djalit ! ...
-
Incidenti në Novi Sad, mijëra njerëz protestọjnë kundër regjimit të Vuçiqit
Studentët, të cilët prej javësh i kanë bllokuar fakultetet në Universitetin e...
-
Elezi: Mbi 58 mijë kërkesa për regjistrim të votuesve jashtë Kosovës
Zëdhënësi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), Valmir Elezi, ka njoftuar...
-
Java nis me reshje bore – Parashikimi i motit për pesë ditët e ardhshme
Moti nga e hëna parashihet të jetë i ftohtë dhe me reshje të herëpashershme b...