Çfarë është “ngjyra rozë” që po përdoret për fikjen e zjarreve në Kaliforni?

Autori: Gazeta inFokus
16:43 | 12 January 2025
Aeroplanët janë munduar ta fikin zjarrin mbi Kaliforni prej ditësh për të ndaluar përhapjen e tij.
Këta aeroplanë po hedhin “ngjyrë rozë” mbi tokë.
Por për çfarë shërben kjo ngjyrë dhe a është produkt i sigurt për mjedisin?
Hulumtimet e reja kanë treguar se miliona litra agjent për fikjen e zjarrit mbartin një ngarkesë toksike, e kimikate të dëmshme për shëndetin e njeriut dhe mjedisin.
Ky toksicitet paraqet një dilemë serioze.
Aparatet e ndryshme për fikjen e zjarrit janë të fuqishëm në frenimin e flakëve vdekjeprurëse.
Megjithatë, ndërsa ato bëhen më intensive dhe më të shpeshta në epokën e ndryshimeve klimatike, zjarrfikësit i përdorin gjithnjë e më shpesh, gjë që çliron gjithnjë e më shumë kimikate të dëmshme në mjedis.
Disa grupe mjedisore kanë vënë në dyshim efektivitetin e këtyre aparateve dhe kanë theksuar potencialin e tyre për dëmtim.
Siç raporton Index.hr, efektiviteti i agjentëve për shuarjen e zjarrit është i vështirë për t’u matur sepse ato janë vetëm një nga shumë mjetet taktike të përdorura gjatë zjarreve të mëdha.
Pasi flakët janë shuar, është e vështirë të përcaktohet saktësisht se çfarë ka ndihmuar më shumë.
“Ato rrisin barrën shëndetësore dhe mjedisore dhe paraqesin një dilemë shumë, shumë të vështirë”, tha Daniel McCurry, profesor i asociuar i inxhinierisë civile dhe mjedisore në Universitetin e Kalifornisë Jugore.
Shërbimi Pyjor i SHBA-së njoftoi se nëntë aeroplanë të mëdhenj si dhe 20 helikopterë që hedhin ujë, u vendosën për të luftuar zjarret në Kaliforninë Jugore që kanë detyruar evakuimin e dhjetëra mijëra njerëzve.
Aeroplanët përdoren gjithashtu për të mbushur rezervuarët me ujë nga deti ose trupa të tjerë ujorë.

Pse shtohet ngjyra rozë?
Mjetet e zjarrit përdoren për të mbuluar bimësinë dhe për të parandaluar oksigjenin e nevojshëm për djegien.
E ngjyra rozë shtohet në mënyrë që zjarrfikësit të shohin agjentin në terren.
Por hulumtimi i ri nga McCurry zbuloi se të paktën katër lloje të metaleve të rënda, duke përfshirë kromin dhe kadmiumin tejkalojnë kufijtë e mbetjeve të rrezikshme të Kalifornisë.

Të dhënat federale tregojnë se më shumë se 440 milionë litra lëngje zjarrfikëse u spërkatën në tokat federale, shtetërore dhe private midis 2009 dhe 2021.
Bazuar në këtë shifër, studiuesit vlerësuan se më shumë se 400 ton metale të rënda u lëshuan në mjedis nga shuarja e zjarrit ndërmjet 2009 dhe 2021, një e treta e të cilave ishte në Kaliforninë Jugore.

Analiza e kontestuar
Si qeveria federale ashtu edhe prodhuesi i zjarrfikësve Perimeter Solutions kundërshtuan këtë analizë, duke argumentuar se studiuesit testuan një version të ndryshëm të agjentit.
Zëdhënësi i Perimetrit, Dan Green tha se agjentët e përdorur për shuarjen i janë nënshtruar “testeve të gjera për të konfirmuar se përmbushin standardet strikte të sigurisë”.

Sidoqoftë, gjetjet e hulumtimit ndihmojnë në shpjegimin pse përqendrimet e metaleve të rënda shpesh rriten në lumenj dhe përrenj pas zjarreve, ndonjëherë qindra herë më të larta.
Duke pasur parasysh vëmendjen në rritje ndaj agjentëve të zjarrfikësve, Shërbimi Pyjor ka ngritur zona tampon rreth liqeneve dhe lumenjve, edhe pse të dhënat tregojnë se agjentët ende po përhapen pa dashje në ato ujëra. /Telegrafi/

Të tjera
-
Rashiq del kundër vendimit të Gjykatës për mos përdorimin e flamurit serb në festën e ‘Vidovdanit’
Nenad Rashiq, ministër në detyrë dhe deputet në Kuvendin e Kosovës ka dalë ku...
-
Aktakuzë kundër pesë zyrtarëve të ndërmarrjes “Ambienti”, për dy vjet i ndanë vetes bonuse
Prokuroria Themelore në Pejë ka ngritur aktakuzë ndaj pesë zyrtarëve të Ndërm...
-
Jeta në Teheran nën raketat izraelite: Askundi nuk është më i sigurt, nuk dëgjojmë paralajmërime për sulme
Pas disa ditësh sulmesh izraelite, njerëzit po përpiqen të shpëtojnë në një m...
-
Thaçit i vazhdohet paraburgimi, përkundër që Specialja e pranon se është zgjatur procesi i gjykimit
Ish-presidentit Hashim Thaçi iu është vazhduar masa e paraburgimit edhe për d...
-
Punëtorëve të Flotacionit të Trepçës nuk i’u ekzekutohen pagat, paralajmërojnë protesta publike
Pagat e punëtorëve të Flotacionit të Trepçës nuk janë ekzekutuar ende dhe për...
-
ASK publikon të dhënat – Nuk do ta besoni cilat janë qytetet më të vizituara në Kosovë
Agjencia e Statistikave të Kosovës ka publikuar të dhënat për hotelieri dhe t...
-
Mediat serbe sulmojnë gjyqtarin Kaçiu pasi mori vendim që flamuri serb të mos përdoret për ‘Vidovidanin’ në Graçanicë
Gjyqtari i Gjykatës Themelore në Prishtinë, Kreshnik Kaçiu po sulmohet në vaz...
-
Kurtit i përgjigjen nga LDK: E ke uzurpuar zyrën e Kryeministrit pa pasur shumicë parlamentare dhe jashtë çdo norme kushtetuese
Deputetja e LDK’së, Jehona Lushaku- Sadriu, i ka reaguar kryeministrit në det...
-
Në mes të tensioneve me Izraelin, Irani përgatitet të tërhiqet nga Traktati Bërthamor
Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Iranit, Esmaeil Baghaei, ka deklaruar të...
-
Tensionet Izrael-Iran rrisin çmimet e naftës – këto janë çmimet aktuale në Kosovë sipas kryetarit të naftëtarëve
Kryetari i Shoqatës së Naftëtarëve të Kosovës, Fadil Bernjani, ka paralajmëru...
-
Dedaj: Gjykimi për masakrën e Mejës pa autorë serbë është farsë dhe amnisti për kriminelët
Ish-ambasadori i Kosovës, Gjergj Dedaj, ka reaguar ashpër ndaj mënyrës se si ...
-
Nis gjykimi ndaj 53 të akuzuarve për masakrën e Mejës
Në Gjykatën Themelore në Prishtinë ka nisur gjykimi në mungesë ndaj 53 të aku...