Mëngjesi, a është më mirë çaji apo kafeja?
Autori: Gazeta inFokus 14:26 | 16 May 2019
Përgjigjja është e ngjashme si me një skuadër futbolli: secili ka të vetën dhe për pjesën më të madhe nuk është i gatshëm të ndryshojë. Por çfarë thotë shkenca?
Ka nga ata që shprehen se nuk janë as të gatshëm të thonë mirëmëngjesi pa pirë së paku dy gota kafe. Përgjigjen me të njëjtin bindje edhe ata që kanë nevojë për një çajnik me avull që të ndihen të aftë për t’u përballur me botën dhe se një çaj i mirë është ilaçi që shëron çdo siklet. Këto janë dy anët kompakte dhe të bindura, që nuk dëshirojnë të rishikojnë pozicionet e tyre. A është thjesht një çështje shije apo njëra nga pijet në të vërtetë është më gjallëruese dhe më e shëndetshme se tjetra? Përtej shijeve personale dhe preferencave, të cilat nuk diskutohen, të dyja kanë veti të dobishme dhe disa disavantazhe: le të shohim se cilat janë.
Kafeja – Pluhuri që përdorim për të përgatitur filxhanin tonë sigurohet duke i përzier farërat e disa varieteteve të bimëve tropikale që i përkasin gjinisë Coffea, pjesë e familjes botanike Rubiacee. Ka shumë lloje, rreth 100, disa prej të cilave mund të arrijnë madhësinë e drurëve të vegjël. Sipas disave, fjala “kafe” vjen nga fjala arabe “qahwa” (emocionuese) e cila më pas u kthye në gjuhën turke në “khave”, deri te ne në Europë. Sipas një teorie tjetër ajo rridhte nga emri i qytetit etiopian Caffa në Etiopi: në këtë zonë, në fakt, kafeja rritet spontanisht.
Na bën mirë – Siç dihet mirë, kafja ka një efekt emocionues që transmeton një tronditje të energjisë së menjëhershme dhe që na bën edhe më rezistente ndaj lodhjes fizike, siç e dinë për shembull çiklistët. Një gotë e ekspresit përmban substanca të shumta të dobishme, përfshirë kalium, kalcium, magnez, fosfate, sulfate, si dhe vitamina dhe polifenola. Konsumi i sasive të moderuara të kafesë (deri në rreth katër gota në ditë) ndihmon në parandalimin e disa llojeve të kancerit, në veçanti të mëlçisë, rreziku i të cilit është zvogëluar për 4% dhe, siç ka treguar hulumtimi i botuar nga Instituti për Informacionin Shkencor mbi Kafenë (ISIC), zvogëlon probabilitetin e uljes së diabetit të tipit 2 me 25%. Kafeina, substanca emocionuese që gjendet në kupën klasike, ka një efikasitet të njohur në luftimin e celulitit, aq shumë saqë kjo substancë përdoret shpesh në linjat kozmetike kundër lëkurës së qëruar: kombinuar me një masazh të mirë, kafeina ndihmon në kullimin dhe largimin e lëngjeve të ndenjura, stimulimin e metabolizmit të yndyrës dhe sulmin ndaj depozitimeve të indit yndyror të lokalizuar.
Na bën keq – Ndër efektet kryesore negative të kafesë duhet të kujtojmë se fuqia emocionuese mund të shkaktojë takikardi dhe pagjumësi. Kafe gjithashtu u bën keq atyre që vuajnë nga ulçera e stomakut. Për të gjithë të tjerët vlen rregulli i sasisë modeste: është mirë të mos kalojmë më shumë se katër gota në ditë, mundësisht të konsumohet për 17 orë.
Çaji – Është pija që pihet më shumë në botë, pas ujit. Vjen nga qytetërimi kinez dhe përbëhet nga një infuzion ose zierje e bërë nga gjethet e një bime të quajtur Camellia sinensis. Në varësi të përpunimit dhe shkallës së oksidimit të gjetheve ata janë të ndarë në varietete të ndryshme, ndër të cilat më të përhapurit janë çaji i zi, çaji jeshil, çaji oolong, çaji i bardhë dhe çaji i verdhë.
Na bën mirë – Çaji është shumë i pasur me flavonoide, një grup polifenolesh me aktivitet të fuqishëm antioksidues, të dobishme në luftimin e radikaleve të lira dhe në parandalimin e plakjes dhe një sërë sëmundjesh. Ai është gjithashtu i pasur me një aminoacid, theanin, i dobishëm në luftimin e sëmundjeve të caktuara. Gjithashtu përmban një sasi të caktuar të kafeinës: një filxhan prej 250 ml përmban rreth 40 mg, më shumë ose më pak se gjysmën e dozës që gjendet në një filxhan ekspres. Një studim i paraqitur në kongresin e Shoqërisë Europiane të Kardiologjisë tregoi se përdoruesit e fortë të çajit kanë një rrezik 24% më të ulët të vdekjes nga shkaqet jo-kardiovaskulare se ata që nuk pinë fare. Çaji i zi ka gjithashtu një efekt të rëndësishëm kardioprotektiv: pirësit e çajit kanë një profil më të mirë kardiovaskular se ata që nuk pinë. Çaji gjithashtu përmirëson nivelin e kolesterolit në gjak, stabilizon nivelet e glukozës në gjak, ulet dhe gjithashtu ndihmon për të humbur peshë. Së fundi, ka një efekt mbrojtës kundër llojeve të caktuara të kancerit.
Na bën keq – Edhe me çajin është e rëndësishme që të mos e teprojmë, por sasia e “limitit” është shumë më e lartë sa kafeja dhe arrin tetë deri në dhjetë gota në ditë. Çaji është diuretik, dhe kjo na bën mirë, por edhe astringent: për disa kjo mund të jetë një ndihmë, por moderimi është i nevojshëm për ata që vuajnë nga kapsllëku. Kujdes duhet të bëjnë edhe ata që janë anemikë: taninet që janë të pranishme në pije mund të ndërhyjnë në thithjen e saktë të hekurit nga burimet e perimeve: prandaj është më mirë ta mbani larg nga ushqimet.
Me pak fjalë, të dyja pijet kanë shumë virtyte dhe disa kundërindikacione. Ne mund të zgjedhim me të vërtetë sipas shijes sonë, duke vënë në zbatim, në të shumtën e rasteve, disa masa kundërthënëse.
Të tjera
-
“Përgaditu se unë jom karatist”- Momenti kur moderatori shpërthen në të qeshura, pasi Jahja Koka ia thotë këtë gjë
“Përgaditu se unë jom karatist”, ishte një nga fjalitë dhe momentet që bëri m...
-
LAJMI I FUNDIT/ Vetura godet për vdẹkje një këmbësor në Krushë të Madhe
Një këmbësor është goditur nga një automjet në fshatin Krushë e Madhe, më sak...
-
Peci ngriti kallëzim penal ndaj tij, reagon Kryetari i Forumit të Rinisë së LDK’së: I ka kapë panika
Kryetari i Forumit të Rinisë së LDK’së, Paris Guri, ka dalë me një reagim pas...
-
Moti i keq në vend, KESCO del me njoftim për ndërprerjet e rrymës
KESCO përmes një njoftimi në Facebook ka thënë se për shkak të kushteve atmos...
-
Shi i madh e erëra të forta në Prishtinë, lagjen Lakishte e “merr” uji
Shi i madh e erëra të forta e ka kapluar mbrëmjen e sotme në Prishtinë, shkru...
-
Sërish tërmet në Shqipëri, epiqendra shumë pranë Gjirokastrës
Një tërmet me magnitudë 3.6 i shkallës Rihter është shënuar pak minuta më par...
-
Aksident i rëndë në Prishtinë (PAMJE)
Një aksident i rëndë trafiku ka ndodhur para pak minutave në Prishtinë, shkru...
-
Ministri Peci, bën kallëzim penal ndaj zyrtarëve të LDK’së vetëm pse folën për grantet e të afërmve të Fitore Pacollit
Ministri i Bujqësisë, Faton Peci ka bërë kallxim penal ndaj kryetarit të ...
-
Bislimi takohet me Szłapka, flasin për progresin e Kosovës në rrugën e saj drejt BE-së
Zëvendëskryeministri i parë për Integrim Evropian, Zhvillim dhe Dialog i Repu...
-
Arrestohet një person në Zveçan, i gjenden ạrmë dhe municion në shtëpi
Policia e Kosovës njofton se sot pas pranimit të një informate mbi dyshim...
-
Hapet konkursi për drejtor në 12 klinika të QKUK-së
ShSKUK shpall konkurs për drejtor në 12 klinika në QKUK. Pozitat e kërkuar...
-
Nuredin Lushtaku, kandidat për deputet nga koalicioni AAK-Nisma
Kreu i AAK-së, Ramush Haradinaj ka njoftuar se koalicionit i është bashkuar l...