Lagjja e Boshnjakëve, Mitrovicë e Veriut: Rrezet e diellit i shijojnë të ulur jashtë lokaleve të tyre disa pronarë biznesesh, teksa ndjekin me sy njerëzit që kalojnë para tyre. Shqiptarë, serbë, romë, ashkalinj, boshnjakë, egjiptianë, turq e goranë e quajnë këtë lagje shtëpi.

Por, ndër vite, e njohur si Lagje e Boshnjakëve, ajo e ka humbur një masë të multietnicitetit të saj.

“S’po di ku të të drejtoj, krejt çka po i shoh janë shqiptarë dhe serbë”, thotë njëri nga pronarët, i pyetur nëse e njeh ndonjë boshnjak që jeton aty pranë.

Disa nga boshnjakët që nuk janë larguar nga ky vend, hezitojnë të flasin, duke insistuar se nuk “duan të përzihen në politikë”.

Duke shitur rroba, ushqim, pajisje shtëpiake e shumëçka tjetër, ata flasin herë shqip e herë serbisht, varësisht nga kombësia e klientit që iu afrohet.

Brenda njërit prej lokaleve, i drejtuar nga një boshnjak, katër nga gjashtë tavolinat janë të zëna. Në secilën prej tyre ha e pi vetëm nga një person. Pronari i lokalit është i gatshëm të qerasë, por jo edhe të flasë për vështirësitë që ia sjell jetesa në një lagje multietnike përplot tension ndëretnik.

“Shkoni të flisni me …”, thotë ai, duke e përmendur një tjetër boshnjak të asaj lagjeje. Por, as ai nuk dëshiron të flasë.

Ky hezitim nuk e befason Nexhat Uglaninin, kryetarin e Kuvendit të Komunës së Mitrovicës së Veriut. Uglanin, boshnjak, ka jetuar gjithë jetën e tij në Lagjen e Boshnjakëve dhe ka parë vendlindjen e tij duke ndryshuar ndër vite.

“Qytetarët janë ende në njëfarë frike. Ju po e shihni që njerëzit hezitojnë të japin intervista, sepse po ndikon frika që e kanë. Kemi kapërcyer faza të ndryshme të eskalimit të situatës”, thotë ai.

Teksa Nexhati fliste për vështirësitë e jetesës në këtë lagje, rrezet e diellit vazhdonin të reflektoheshin nga xhamat e veturave të shumta: taksi me targa 02 (shifra për Mitrovicën e Veriut), vetura me targa me letra ngjitëse mbi simbolet shtetërore të Serbisë, si dhe vetura policie.

Disa patrulla policore kalonin e ndaleshin nëpër këtë lagje të njërës prej katër komunave të banuara me shumicë serbe në veri të Kosovës – Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok.

Banorët e këtyre zonave janë përballur shpeshherë me tensione dhe kërcënime sigurie. Ndër vite – në këtë zonë pranë kufirit të gjatë të Kosovës me Serbinë – janë vrarë e lënduar zyrtarë policorë, politikanë e të tjerë.

Pasi që serbët lokalë kundërshtojnë institucionet e Kosovës, që duan ta shtrijnë kontrollin e shtetit atje, vendime të ndryshme të Qeverisë së Kosovës janë pritur shpeshherë edhe me ngritje barrikadash dhe protesta.

Vendosja dhe largimi i barrikadave në veri ndër vite

Që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, grupe të serbëve lokalë në veri të vendit kanë ngritur disa herë barrikada për të kundërshtuar aksione policore dhe vendime të Qeverisë së Kosovës.

Në njërin prej rasteve kur gjendja ishte e tensionuar – në korrik të vitit 2010, kur serbë lokalë protestuan kundër hapjes së Zyrës për Regjistrim Civil në Lagjen e Boshnjakëve – shkaku i një shpërthimi, kishte humbur jetën mjeku boshnjak, Mesud Gjekoviq. Emrin e tij tani e mban një rrugë në Lagjen e Boshnjakëve.

Por, Uglanin thotë se qytetarët e komuniteteve të ndryshme etnike, nuk e ndiejnë frikën vetëm kur ka tensione të tilla.

“Çdo ditë është njëjtë. Ne kemi komshinj nga çdo komunitet dhe e kapërcejmë njëfarë lloji bashkëjetese të mirë. Por, është interesant se kur vjen puna te përshkallëzimi i situatës, krejt mbyllen dhe presin një javë derisa të kthehet paksa normaliteti”, thotë Uglanin.

Ai thotë se, para luftës së vitit 1999, në veri të Kosovës jetonin rreth 7.500 boshnjakë, ndërsa tani kanë mbetur vetëm rreth 500. Ai thotë se ata u larguan për shkaqe sigurie, sepse “nuk duan të jetojnë në një vend ku ka vazhdimisht eskalime dhe sirena”.

Shifra të sakta zyrtare lidhur me popullsinë në Mitrovicën e Veriut nuk ka, pasi që serbët lokalë e kanë bojkotuar regjistrimin e fundit të popullsisë më 2011.

Ku mos mu HUTU me BLACK FRIDAY Artmotion

Sponsoruar