Shkencëtarët me qelizat e bretkosave bëjnë robotët e parë të gjallë – video
Autori: Gazeta inFokus 16:47 | 14 January 2020
Nëse ndodh ngritja e robotit, apokalipsi do të jetë shumë më keq seç kanë përgatitur shkrimtarët e trillimeve shkencore.
Studiuesit në Shtetet e Bashkuara krijuan makinat e para “live” duke shkrirë qelizat e një bretkose afrikane në robotë të vegjël vetëlëvizës.
Një nga krijimet më të suksesshme ka dy këmbë që e lëvizin, dhe tjetra ka një vrimë në mes që studiuesit e kanë shndërruar në një “xhep” me ndihmën e të cilit mund të mbajë pako miniaturë, transmeton KosovaPress.
“Këto janë forma krejtësisht të reja të jetës që kurrë më parë nuk kanë ekzistuar në Tokë. Këto janë organizma të gjalla të programueshëm”, tha Michael Levin, kreu i Qendrës Allen për Discovery në Universitetin Tufts në Medford, Massachusetts.
Robotikët përdorin metale dhe plastikë për të bërë makina të fuqishme dhe të qëndrueshme, por Levin dhe kolegët e tij besojnë se indet biologjike kanë më shumë përparësi. Kur dëmtohen, robotët e gjallë “shërojnë” plagët e tyre vetë, dhe kur mbarojnë punën e tyre, ato thjesht bien larg, ashtu si gjërat e gjalla natyrore bëjnë kur vdesin.
Karakteristikat e tyre unike do të thotë që robotët e ardhshëm mund të pastrojnë në mënyrë sistematike mikroplastikat nga oqeani, të lokalizojnë dhe tretin materiale toksike, të dërgojnë ilaçe në trupin e njeriut ose të heqin depozitat nga muret arteriale, thonë shkencëtarët.
“Është e pamundur të dimë se për çfarë do t’i përdorim të gjitha, kështu që ne jemi akoma duke u hamendur,” tha Joshua Bongard, një nga studiuesit kryesorë të ekipit.
Robotët më të vegjël se një milimetër janë krijuar me ndihmën e një algoritmi evolucionar që funksionon në një super-kompjuter. Programi fillon duke gjeneruar konfigurime 3D të rastësishme të 500 deri 1000 qelizave të lëkurës dhe zemrës.
Secili dizajn testohet në një mjedis virtual, për të kontrolluar se sa kohë mund të lëvizë kur qelizat e zemrës fillojnë të rrahin. Modelimet më të mira përdoren për të krijuar organizma të rinj.
Qelizat e zemrës kontraktohen në mënyrë spontane dhe relaksohen dhe veprojnë si makina miniaturë që drejtojnë këto robotë për aq kohë sa ato kanë furnizim me energji. Qelizat mbajnë “karburant” të mjaftueshëm që robotët të mund të mbijetojnë për shtatë deri në dhjetë ditë.
Shkencëtarët i vendosin robotët në enë uji për të qëndruar gjallë. Disa lëvizën në vija të drejta, të tjerët u zhvendosën në një rreth dhe të tjerët u bashkuan me robotë të tjerë. Plani është që ata të kenë sistemin e qarkullimit të gjakut, sistemin nervor dhe qelizat shqisore dhe të formojnë sytë rudimentarë.
Ata gjithashtu duan t’i bëjnë ato nga qelizat e gjitarëve në mënyrë që të funksionojnë jashtë ujit.
Sam Kriegman, një nga anëtarët e ekipit, pranoi se kjo gjetje ngre një numër pyetjesh etike, veçanërisht pasi robotët e ardhshëm mund të kishin sisteme nervore, mbase aftësi njohëse, gjë që do t’i bënte ata pjesëmarrës aktivë në jetën e planetit.
Përndryshe, hulumtimi u financua nga Agjencia e Projekteve të Kërkimeve të Avancuara të Mbrojtjes së SHBA (DARPA), një agjenci e Departamentit të Mbrojtjes së SHBA, përgjegjëse për zhvillimin e teknologjive të reja për ushtrinë amerikane.
DARPA ka punuar për të zhvilluar teknologji që kanë ndryshuar shumë marrëdhëniet në të gjithë botën, përfshirë rrjetet kompjuterike siç është ARPANET, i cili është rritur në Internet. DARPA vuri gjithashtu themelet e Sistemit Global të Pozicionimit (GPS), zhvilloi inteligjencën artificiale (AI) dhe një mori teknologjish të tjera moderne.
Të tjera
-
Tahiri: Kurti e shkeli Kushtetutën, e pranoi Asociacionin pa u skuqur fare
Ish-kryenegociatorja e Kosovës në dialogun me Serbinë, Edita Tahiri, ka thënë...
-
Nis takimi O’Brien – Vuçiq, Presidenti serb thotë se ky është një takim i vështirë
Presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, ka nisur takimin me James O’Brien, Ndihmës...
-
Nisin zgjedhjet në Indi: 969 milionë njerëz kanë të drejtë vote
Vendvotimet u hapën të premten në fazën e parë dhe më të madhe të zgjedhjeve ...
-
Analisti amerikan Daniel Serwer tregon arsyet për të cilat Serbia i frikësohet anëtarësimit të Kosovës në KiE
Serbia është aktualisht e angazhuar në një fushatë të egër për të bllokuar an...
-
Von Cramon optimiste për anëtarësimin e Kosovës në KiE, por tregon çka kërkojnë disa shtete
Raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, është opti...
-
Votimi për largimin e kryetarëve në veri, KQZ mban mbledhje në ora 14:00
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve do të mbajë sot mbledhje, me fillim nga ora 14...
-
Shefi i CIA-s: Ukraina mund të humbë pa ndihmën e SHBA
Shefi i CIA-s paralajmëroi se Ukraina mund ta humbasë luftën pa ndihmën e SHB...
-
Bilall Kasami: Një telefonatë se Serbia po bën manovra në kufi me Kosovën, ia pamundësoi Kurtit ardhjen në Berlin
Përfaqësues së koalicionit VLEN që po garon në zgjedhjet e Maqedonisë së Veri...
-
O’Brien sot në Beograd, do të takohet me udhëheqësit e Serbisë
Ndihmëssekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, James O’Brien,...
-
Valon Murati kritikon Kurtin: Nuk është kohë e mburrjeve
Valon Murati nga Lëvizja për Bashkim ka drejtuar kritika në drejtim të kryemi...
-
Mbesa e kosovarit të burgosur në Serbi: Nuk e dimë si është trajtuar
Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës e Kosovës, ka konfirmuar arrestim...
-
Beogradi i cakton 30 ditë paraburgim kosovarit të arrestuar para dy ditësh në kufi, MPJ thotë se i është keqësuar shëndeti
Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës e Kosovës, ka konfirmuar arrestim...