Përbërja fetare, sa deputetë myslimanë, katolikë dhe ortodoksë ka Parlamenti i ri
Autori: Gazeta inFokus 09:54 | 23 August 2017
Besimi fetar i deputetëve? Tani që 140 deputetët janë zgjedhur dhe brenda dy javësh do të mblidhet parlamenti i ri, ia vlen të shohim përtej emrave, në detaje të përfaqësimit. Një prej temave tabu është përkatësia fetare e politikanëve që marrin vendime në emrin tonë. Ka zgjedhje vendore ku përkatësia fetare është kushti kryesor i kandidimit për një politikan, siç ka bashki ku përkatësia në besimin fetar në minorancë automatikisht sjell humbjen elektorale të tij.
Ne kemi disa parti demokristiane dhe disa parti me bazë besimin mysliman, si dhe dy parti me bazë ortodokse, por asnjëra prej tyre nuk ka marrë asnjëherë më shumë se votat e nevojshme për një mandat parlamentar, kryesisht përmes ndihmës në koalicion politik me njërën nga dy partitë e mëdha, PS e PD.
Partitë fetare nuk kanë sukses, legjislacioni ynë ka qenë kufizues për to, por ndikimet fetare kanë qenë e janë prezent në vendimmarrjen politike. Le të kujtojmë detaje të tilla simbolike, si zgjedhjet lokale të Shkodrës 1996 apo faktin se në Korçën dy-fetare prej më shumë se dy dekadash fitues në bashki janë kandidatë të së njëjtit besim fetar. Në zgjedhjet parlamentare kemi qarqe dhe shpërndarje mikse të popullsisë. Vetëm dy nga 12 qarqet kanë mbi 95% përkatësi e të njëjtit besim fetar.
Megjithatë në zgjedhjet e fundit parlamentare pati disa raste ku debati mbi përkatësinë fetare të kandidatëve prodhoi kritika në media. Për shembull, në Tiranë, ku nga 34 kandidatët fitues vetëm 1 i përket besimit fetar katolik (PS), apo ku nga 50 kandidatët e PD në këtë qark vetëm numri 49 i përket këtij komuniteti, i cili sipas INSTAT, numëron mbi 5.5% të banorëve të këtij qarku. Apo në Lezhë ku sipas INSTAT mbi 14% janë myslimanë, në Korçë, ku sipas INSTAT mbi 58% i përket besimit mysliman apo në Shkodër ku shumicë sipas INSAT janë katolikët me 3%.
Të dhënat mbi deputetët realizuar nga Instituti i Studimeve Politike përmes projektit tregojnë se raporti fetar në parlamentin e ri është dukshëm i devijuar nga të dhënat zyrtare të INSTAT (2011).
Konkretisht në parlament do të kemi 100 deputetë të besimit mysliman ose 72% të parlamentit, 23 deputetë të besimit ortodoks ose 16% të parlamentit dhe 17% të besimit katolik ose 11% të parlamentit. Referuar qarqeve, pothuajse asnjë qark nuk ka ndarje të përputhshme me shifrat e INSTAT, megjithatë bien në dy të dhëna interesante, – si p.sh, në Durrës me një kryebashkiak ortodoks ky komunitet zë vendin e tretë në përfaqësim, me vetëm 7%.
Lezha dhe Dibra kanë 100% deputetë të së njëjtit besim fetar, në Shkodër raportet e INSTAT janë të përmbysura, kurse në disa qarqe të tjera raportet janë të përafërta. Interesante janë edhe të dhënat e grupeve parlamentare dhe të partive politike fituese. PS ka më shumë deputetë myslimanë e ortodoks sesa mesatarja kombëtare, madje ka përqindje më të lartë të ortodoksëve sesa PD. PD (duke llogaritur brenda saj edhe Ndoka i PDK, Dule i PBDNJ, Mediu i PR dhe Shehi i LZHK) ka deficit në përfaqësimin e ortodoksëve dhe ka përqindjen më të lartë të përfaqësimit të katolikëve, kryesisht falë votave që merr në Shkodër e Lezhë.
Partia e tretë politike, LSI, ka përfaqësim të balancuar edhe bazuar në faktin se në llogari janë vetëm 19 deputetët e saj, nga të cilët 12-5-2 i korrespondojnë secilit besim fetar. Në PDIU me tre deputetë nuk ka lajm, – vetëm një komunitet fetar është i përfaqësuar. Çfarë tregojnë të dhënat? Janë bazë për analiza brenda partive dhe jashtë tyre, për lidhje të analizës me grupet mbështetëse partiake dhe sistemin horizontal të përfaqësimit në partitë politike. Janë edhe një shenjë për ti dhënë përgjigje pyetjes tabu, – a është përkatësia fetare një kriter jo ligjor por efektiv për karrierë në partitë politike?
Partitë thonë jo, ligji thotë jo, por të dhënat statistikore thonë se po. Shikoni partitë e mëdha parlamentare dhe ish parlamentare, – tre kryetarët në PS, pesë kryetarët në PD, ashtu edhe kryetarët në partitë e tjera, përfshirë PDIU, PDK, PBDNJ, PAA, etj, në fakt i përkasin të të njëjtit besim fetar. Rastësi? Në politikë, siç Churchill thotë, nuk ka asnjëherë rastësi.
Të tjera
-
Çitaku, Kurtit: Mos u përziej aty ku s’e ke vendin – ke fituar për kryeministër të Kosovës, jo për sundimtar të shqiptarëve
Sekretarja e Përgjithshme e PDK-së, Vlora Çitaku, ka thënë se mësimi kryesor ...
-
Abdixhiku: Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut u ndanë, Kurti dhe gjithë aparati qeveritar u bënë akter aktiv
Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), Abdixhiku, ka reaguar pas re...
-
Ngjarjet e datës 25 prill
Vazhdon procesi gjyqësor në rastin Thaçi dhe të tjerët – gjykimi. (Hagë, ora ...
-
Taravari: BDI manipuloi me vota joshqiptare
Kandidati për president i Koalicionit VLEN Arban Taravari, pas shpalljes së r...
-
Festa e Frontit Europian, Ahmeti: Ky kapitull u mbyll me sukses, me mbi 40 mijë vota epërsi ne shënuam fitore
Kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti në festën e fitores ...
-
Valon Syla pas fitores së Osmanit: Kur Albin Kurti të shkojë në plazhet greke, më nuk i bie kah Maqedonia
Analisti Valon Syla tha se kryeministri Albin Kurti ka marrë leksion sonte sa...
-
Kurti fton diasporën që të marrë pjesë në regjistrimin online të popullsisë: Jeni shtyllë qendrore e shtetit tonë
Kryeministri i vendit, Albin Kurti ka thënë se Kosova për herë të parë ka fil...
-
Shpallet vendimi për mbylljen e TikTok-ut në SHBA
Pasi Kongresi amerikan votoi në favor të projektligjit për mbylljen e TikTok-...
-
Bujar Osmani shpall fitoren, i kërkon Arben Taravarit ta pranojë humbjen
Kandidati i BDI-së nga Fronti Europian për president të Maqedonisë së Veriut,...
-
BDI-ja nisi festën në Sheshin Skënderbeu në Shkup, Grubi: Fitoi UÇK-ja dhe Ali Ahmeti
Një numër i madh i simpatiznatëve të BDI-së janë grumbulluar në Sheshin Skend...
-
“Mbylleni derën, shkoni në shtëpi”- simpatizantët e BDI-së para shtabit të VLEN
Simpatizantët e BDI-së provokojnë përfaqësuesit e VLEN-it të cilët kanë lëshu...
-
Kandidatja e VMRO-së prin në zgjedhjet presidenciale në Maqedoninë e Veriut
Në Maqedoninë e Veriut qytetarët më 24 prill votuan për presidentin e ri të s...