Mungesa e cilave vitamina mund të shkaktojë humbje të kujtesës?
Autori: Gazeta inFokus 07:28 | 21 February 2020
Një regjim ushqimor i shëndetshëm është shumë i rëndësishëm për energjitë tuaja fizike dhe mendore. Mungesa e disa elementëve ushqimorë mund te çojë në probleme neurologjike si humbja e kujtesës.
Mungesa e disa elementëve ushqimorë mund te çojë në probleme neurologjike si humbja e kujtesës. Sasi të vogla të vitaminave esenciale të marra me ushqimin ju furnizojnë me nutrientët e nevojshëm për një trup dhe tru të shëndetshëm. Mungesat e rënda të vitaminave shkaktojnë probleme të kujtesës që lidhen me demencën dhe sëmundjen alkoolike të trurit.
Vitaminat esenciale
Trembëdhjetë vitamina janë esenciale për dietën tuaj, që do të thotë se trupi juaj ka nevojë për to në mënyrë që të funksionojë siç duhet. Vitaminat A, D, E dhe K janë vitamina të tretshme në yndyrna, të cilat ruhen në qelizat tuaja yndyrore. Vitamina C dhe tetë llojet e vitaminës B janë të tretshme në ujë. Trupi juaj përdor ato çfarë janë të nevojshme për funksionimin e tij dhe eliminon elementët e panevojshëm nëpërmjet urinës.
Në shumicën e rasteve një dietë e pasur me fruta, perime, drithëra dhe proteina është e mjaftueshme që ju të plotësoni nevojat tuaja të përditshme të vitaminave. Megjithatë, procesi normal i plakjes, kequshqyerja ose gjendje të tjera shëndetësore shkaktojnë përthithje jo të mirë të elementëve ushqyes duke çuar në mungesën e tyre në organizëm.
Humbja e kujtesës zakonisht lidhet me mungesën e vitaminës B-1 e quajtur ndryshe Tiaminë. Megjithatë, mungesa të vitaminave të tjera B dhe mungesa e vitaminës D mund të lidhen me humbje te kujtesës të lidhura me alkoolizmin, demencën, sëmundjen e Parkinsonit dhe sëmundjen e Alzheimerit.
Mungesa e tiaminës
Tiamina ashtu si vitaminat e tjera B është një element i rëndësishëm për metabolizimin e ushqimit në energji dhe për mbrojtjen e funksioneve të ndryshme të sistemit nervor. Në trurin tuaj gjenden përqendrime të larta të Tiaminës, të cilat ndihmojnë në funksionimin e duhur të enzimave të nevojshme për të prodhuar neurotransmetuesit për procesin e të menduarit, lëvizjes, humorit dhe kujtesës. Meqenëse Tiamina gjendet lehtësisht në ushqime si mishi i pulës, drithërat, arrat dhe fasulet, dietat të cilat nuk i përmbajnë këto ushqime rrisin rrezikun që ju të keni mungesë të Tiaminës. Po ashtu, konsumimi i tepërt i alkoolit pengon përthithjen e kësaj vitamine dhe shkakton mungesë të saj. Mungesa e theksuar e Tiaminës mund të shkaktoj sindromin Wrnicke-Korsakoff, një çrregullim neurologjik i shprehur me konfuzion dhe humbje të kujtesës afatshkurtër dhe afatgjatë. Sasia e përditshme e Tiaminës që rekomandohet të merret për të rriturit është 1,1 deri në 1,2 mg.
Vitaminat B-3, B-6, B-9 dhe B-12
Secila prej vitaminave B ka detyra te caktuara të cilat duhet t`i plotësojë në trupin tonë, por disa prej vitaminave nuk mund të kryejnë proceset e tyre pa praninë e vitaminave të tjera B. Për shembull, vitamina B-3, e cila është e rëndësishme në procesin e tretjes, ka të domosdoshme praninë e vitaminës B-6 për të kryer proceset e saj metabolike. Në mënyrë të ngjashme, vitaminat B-6, B-9 dhe B-12 veprojnë së bashku për të kontrolluar nivelin e aminoacidit homocisteinë në gjak në mënyrë që të mos prodhohet në sasi të tepërt. Mungesa e ndonjë prej këtyre vitaminave rrit rrezikun e të pasurit nivele të larta të homocisteinës, e cila është lidhet me fillimin e hershëm të demencës dhe sëmundjes Alzheimer. Ushqimet të cilat i përmbajnë këto vitamina B përfshijnë drithërat, patatet, arrat, perimet jeshile me gjethe dhe shpendët.
Mungesa e vitaminës D
Shumë studime kanë treguar se mungesa e vitaminës D mund të jetë e lidhur reduktimin e aftësive konjitive ne formën e demencës. Vitamina D është më së shumti e lidhur me shëndetin e kockave, por këto studime kanë treguar se më shumë se gjysma e pjesëmarrësve në studim me demencë kanë shfaqur gjithashtu mungesë të vitaminës D. Këto rezultate janë domethënëse pasi vitamina D nuk merret lehtësisht nga ushqimet, por kërkimet shkencore vijojnë për të gjetur lidhjen e saktë mes mungesës së vitaminës D dhe reduktimit të aftësive konjitive. Vitamina D mund të merret nga ekspozimi i drejtpërdrejtë ndaj rrezeve të diellit, por kjo shoqërohet me rrezikun e kancerit të lëkurës. Sasia e përditshme qe duhet te merret e vitaminës D është 400 deri 600 IU. Bulmeti dhe peshku janë ushqime të cilat e përmbajnë këtë vitaminë.
Të tjera
-
Dyshohet për sülm sek*ual ndaj 16 vjeçares në Shtime, kërkohet paraburgimi i të pandehurit
Tridhjetë ditë paraburgim ka kërkuar Prokuroria Themelore në Ferizaj për Xh.I...
-
Kuvendi miratoi Projektligjin për zyrtarët publikë
Kuvendi i Kosovës ka miratuar në shqyrtim të parë Projektligjin për zyrtarët ...
-
Përfundon dëshmia e dëshmitarit të 57-të në rastin e Thaçit dhe të tjerëve
Dhomat e Specializuara të Gjykatës Speciale të Hagës bëjnë me dije sot ka për...
-
Dënohen me pesë vite burgim tre zyrtarë të Fushë Kosovës, akuzoheshin për korrupsion
Gjykata Themelore në Prishtinë ka shpallur aktgjykim dënues ndaj tre zyrtarëv...
-
Dy milionë britanikë vuajnë nga simptoma të gjata të COVID-it, tregon studimi
Dy milionë njerëz në të gjithë Anglinë dhe Skocinë ende vuajnë nga simptoma t...
-
Deputetja finlandeze takon presidenten Osmani: Kosova duhet pranuar në Këshillin e Evropës pa parakushte shtesë
Deputetja finlandeze, Tytti Tuppurainen ka takuar presidenten Vjosa Osmani. ...
-
Përfundon gjykimi i Thaçit dhe të tjerëve për këtë javë
Pas përfundimit të dëshmisë së dëshmitarit të 57-të të ZPS-së, gjykimi në çës...
-
Kurti para gjermanëve: Duam t’i bashkohemi BE-së, NATO-s dhe KiE-së
Kryeministri Albin Kurti ka përmendur qëllimin e Kosovës për integrimin euroa...
-
Rikthimi i ftohtit rrezikon të mbjellat në Evropë
Moti i ftohtë i këtyre ditëve e në disa rajone të Evropës edhe breshëri që ka...
-
Zveçan: Policia i gjen armë në shtëpi, i dyshuari dërgohet në mbajtje
Policia e Kosovës njofton se të mërkurën gjatë kontrollit në shtëpinë e një t...
-
Opozita lëshon sallën, shkak raporti i DASH e marrëveshjet ndërkombëtare
Partitë opozitare kanë lëshuar seancën e Kuvendit të Kosovës. Arsyeja për kët...
-
Hulumtimi i Infokusit: Ferat Shala e quan të dyshimtë dhe të kundërligjshme marrëveshjen e Liburn Aliut për tunelin Prizren – Tetovë
Gazeta Infokus ekskluzivisht të mërkurën ka publikuar marrëveshjen e nënshkru...