Mund të ketë jetë në hënën vullkanike të Jupiterit?

Autori: Gazeta inFokus
18:31 | 14 January 2023
Anija kozmike Juno e NASA-s , e cila ka studiuar nga afër Jupiterin dhe hënat e tij të mëdha të brendshme për më shumë se gjashtë vite, është aktualisht orbituesi planetar i largët që njerëzimi ka prodhuar deri më tani.
Planeti gjigant dhe atmosfera e tij ishin fillimisht fokusi kryesor i Juno-s, por në fazën aktuale të zgjatur të misionit, fluturimet e afërta të satelitëve Jovian janë futur gjithashtu në “menu”.
Ndërsa Europa dhe Ganymede (hëna më e madhe e Sistemit Diellor) zakonisht kanë qenë me interes më të madh për astrobiologët për shkak të oqeaneve të tyre nëntokësore. Një tjetër satelit Jovian, Io vullkanik është pari si një vend ku jeta ka pak mundësi të lulëzojë.
Megjithatë, kjo mund të ndryshojë. Juno kohët e fundit kaloi pranë hënës Io në një distancë prej 80,000 km, dhe gjatë rrjedhës së këtij viti që vjen do të afrohet shumë më shumë, brenda 1,500 km.
Shumica e asaj që dimë për Io daton nga më shumë se 20 vjet më parë, kur anija kozmike Galileo përshkroi sistemin Jovian. Më konkretisht: Io është afërsisht sa madhësia e Hënës sonë, por ka një liqen aktiv llave (ndoshta me kore) dhe një “perde” llave, së bashku me rrjedhat aktive të lavës, kalderat, malet, pllajat dhe fushat.
Simulimet e fundit tregojnë se “batica” ngrohjes në këtë trup që është më aktivi sa i përket aktivitetit vullkanik në Sistemin Diellor po mban lëngun e magmës nën sipërfaqe. Dhe, kjo i ka shtyrë shkencëtarët të mendojnë se kjo hënë e Jupiterit mund të strehojë jetë.
Uji dhe karboni (të paktën në formën e dioksidit të karbonit) mund të jenë ende të bollshme atje, megjithëse forca lëvizëse për hapjet vullkanike të Io duket se ka më shumë gjasa të jetë dioksidi i squfurit ose gazrat e tjerë të squfurit. Në parim, aktiviteti gjeotermik dhe komponimet e reduktuara të squfurit mund të sigurojnë jetë mikrobike me burime të mjaftueshme energjie. Sulfidi i hidrogjenit në veçanti është ndoshta i zakonshëm nën sipërfaqe.
Nëse imagjinojmë mundësinë e jetës nëntokësore në Io, mjedisi i tij do të duhej të ishte rrënjësisht i ndryshëm nga ai që shohim në sipërfaqe. Një habitat i përshtatshëm duhet të sigurojë mbrojtje nga rrezatimi dhe temperaturat do të duhet të qëndrojnë mjaftueshëm të ngrohta dhe konstante. Mjedisi do të duhej të kapte lagështinë në një farë mënyre dhe të siguronte lëndë ushqyese si sulfide dhe sulfide hidrogjeni që mund të oksidohen në dioksid squfuri ose sulfate.
Do të duhen ende shumë vite dhe përparim i teknologjisë që njerëzit të mund të kenë më shumë informacion për atë që po ndodh në botën nëntokësore të Io-s./a2cnn

Të tjera
-
Gjendet i vdekur një burrë në shtëpinë e tij në Pejë, afër viktimës ishte edhe një ạrmë
Një burrë është gjetur i vdekur në shtëpinë e tij në Pejë. Lajmin për Gaze...
-
Protestuesit forcave speciale te Kuvendi i Serbisë: Shkoni në Kosovë
Forca të shumta të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë, të pajisura ...
-
Studentët e shpallin të mbyllur protestën, nis shpërndarja e qindra-mijëra qytetarëve në Beograd
Studentët, ata që kanë qenë organizatorë të protestave antiqeveritare në Serb...
-
Limaj falënderon qytetarët që votuan NISMA-n: Ky besim na obligon edhe më shumë që të punojmë për vendin
Kryetari i NISMA-s, Fatmir Limaj, ka falënderuar të gjithë qytetarët që kanë ...
-
Top 10 kandidatët më të votuar në zgjedhjet e 9 shkurtit
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) në Kosovë ka shpallur të shtunën rezulta...
-
“Asnjë cent më shumë”, qytetarët me nismë kundër shtrenjtimit të rrymës
Qytetarët s’e kanë mirëpritur aspak propozimin e Zyrës së Rregullatorit të En...
-
Incidente pranë kuvendit në Beograd, shfaqen xhandarmëria serbe
Dy të shtëna me mjete piroteknike janë shënuar në zonën ku ndodhet kampi i “s...
-
PD proteston kundër mbylljes së TikTok në Shqipëri
Partia Demokratike po proteston kundër vendimit të qeverisë që ka mbyllur rrj...
-
Deputetët e legjislaturës së kaluar që mbetën jashtë Kuvendit
Lëvizja Vetëvendosje 48 deputetë, PDK 24, LDK 20, AAK-NISMA 8, 9 deputetë Lis...
-
Dushan Janjiq: Secila viktimë në protestë do t’i faturohej Vuçiqit, e ka futur vetën në skenarin e Çausheskut
Analisti i njohur serb Dushan Janjiq i ka komentuar protestat masive antiqeve...
-
Sonte pritet protestë në Shqipëri kundër mbylljes së TikTokut
Qytetarët pritet të mblidhen para Kryeministrisë, për protestën e thirrur nga...
-
Gazetari Biberaj: Zëri i Amerikës u hesht sot në emër të burokracisë federale
Presidenti amerikan, Donald Trump, ka marrë vendim që të kufizojë mediumin e ...