Ministria e Bujqësisë ka dhënë mesazh për fermerët me rastin e mbjelljeve pranverore për kulturat e ndryshme perimore, kjo me qëllim ofrimin e të dhënave orientuese.

Periudha për mbjellje pranverore për kulturat e ndryshme perimore ka nisur në vendin tonë, dhe për këtë Ministria e Bujqësisë ka shkruar se për të qenë të suksesshëm fermerët në aktivitetin e tyre bujqësor, kërkohet të shfrytëzohen afatet optimale për kultivimin e specit në fushë të hapur.

“Speci është bima kryesore perimore në Kosovë, si për nga sipërfaqet ashtu edhe për nga rëndësia ekonomike. Forma dominuese e kultivimit të specit është kultivimi në fushë të hapur. Përmes këtij mesazhi ju japim disa informata të rëndësishme për një prodhimtari të suksesshme të specit në fushë te hapur”, thuhet në njoftim.

Kërkesat ndaj kushteve klimatike

Sipas ministrisë, temperatura, drita dhe uji janë faktorët kryesorë, dhe nëse këta faktorë janë në favor dhe në sasi çfarë I kërkojnë perimet në përgjithësi dhe speci në veçanti rendimenti nuk do të mungoj, nëse kësaj I kanë parapri edhe të gjitha masat tjera agroteknike, siç janë: Lëvrimi me kohë dhe cilësorë, përdorimi I plehrave në sasi të nevojshme, ujitja cilësore të formës ike-pikë për objektet e mbrojtura dhe në formë shiu për specin e kultivuar në sipërfaqe të hapura.

Nxehtësia

“Në bazë të hulumtimeve të shumta është vërtetuar se temperaturat optimale për rritjen dhe zhvillimin e bimës së specit sillen në kufijtë 25 ± 5 – 70C. Fara fillon të mbijë në 130C, ndërkaq temperatura optimale për mbirje është 250C. Temperaturat e ulëta nën 15oC, sidomos nëse ato shoqërohen me mungesë të dritës, mund të sjellin deri tek rënia e luleve”, thuhët në mesazh.

Drita

Sipas këshillave të Ministrisë së Bujqësisë, speci është bimë tipike me kërkesa të mëdha për dritë (heliofite), duke filluar nga fazat e hershme të rritjes së bimëve. Në kushte të mungesës së dritës bimët e specit zgjaten, etiolizohen dhe lulet dhe frutat e porsaformuara bien.

Lagështia

Sa i përkët lgështisë, MBZHR thekson se kërkesat e specit për lagështi janë mjaft të theksuara në të gjitha fazat e rritjes dhe zhvillimit të bimëve. “Deri në kohën e frutifikimit, lagështia në tokë është e preferuar që të jetë afër 70% të kapacitetit fushor ujor, ndërkaq në kohën e frutifikimit 80%. Pra, rritje më të hovshme të masës mbitokësore (kërcelli, gjethet dhe frutat) te speci kemi kur lagështia e tokës mbahet në nivelin e 70-80 % të kapacitetit ujor tokësor dhe lagështia e ajrit sillet prej 60-80%”.

Sipas ministrisë, po ashtu edhe nga plehrat organik rëndom përdoret plehu i stallës dhe atë në sasi 30 – 50 t/ha. Sasitë orientuese të lëndëve ushqyese, në formë të materieve aktive, për rendimentin e planifikuar prej 35 – 40 t/ha, do të ishin: 130 – 150 kg N/ha, 80 – 100 kg P2O5/ha dhe 150 – 250 kg K2O/ha.

Kështu, afatet e dhënies së plehrave minerale, duhet të adaptohen mënyrës së prodhimit, kultivarit dhe qëllimit të prodhimit.

Ndërrimi i fidanëve në fushë

Përgatitja e mirë e tokës është parakusht i rëndësishëm në prodhimin e suksesshëm të specit. Toka duhet të përgatitet në atë mënyrë që të krijohet në të një regjim optimal ujor-ajror.

Për ndërrim fidanët duhet të kenë së paku 5– 6 gjethe, të jenë të shëndoshë dhe të kalitur mirë. Është e preferuar që fidanët të ndërrohen së bashku me dheun-substratin në të cilin ndodhet fidani.

“Ujitja me pika përfaqëson mënyrën më të përshtatshme të ujitjes së bimëve. Nëpërmjet ujitjes me pika, prod¬huesi ka mundësi të kontrolloj me saktësi dozat e ujit dhe të ple¬hrave që u du-hen dhënë bimëve. Për pasojë, rritet mundësia për të reali¬zuar prodhime të larta dhe me cilësi më të mirë. Andaj, në prodhimin intensiv të specit është e preferuar që çdo herë të përdoret ujitja pikë-pikë”, thuhet në këshillat e orientuese të Ministrisë së Bujqësisë.

Kryetari Përparim Rama pjesë e ‘Mayor’s Talk’

Sponsoruar