Mëngjesi, a është më mirë çaji apo kafeja?
Autori: Gazeta inFokus 14:26 | 16 May 2019
Përgjigjja është e ngjashme si me një skuadër futbolli: secili ka të vetën dhe për pjesën më të madhe nuk është i gatshëm të ndryshojë. Por çfarë thotë shkenca?
Ka nga ata që shprehen se nuk janë as të gatshëm të thonë mirëmëngjesi pa pirë së paku dy gota kafe. Përgjigjen me të njëjtin bindje edhe ata që kanë nevojë për një çajnik me avull që të ndihen të aftë për t’u përballur me botën dhe se një çaj i mirë është ilaçi që shëron çdo siklet. Këto janë dy anët kompakte dhe të bindura, që nuk dëshirojnë të rishikojnë pozicionet e tyre. A është thjesht një çështje shije apo njëra nga pijet në të vërtetë është më gjallëruese dhe më e shëndetshme se tjetra? Përtej shijeve personale dhe preferencave, të cilat nuk diskutohen, të dyja kanë veti të dobishme dhe disa disavantazhe: le të shohim se cilat janë.
Kafeja – Pluhuri që përdorim për të përgatitur filxhanin tonë sigurohet duke i përzier farërat e disa varieteteve të bimëve tropikale që i përkasin gjinisë Coffea, pjesë e familjes botanike Rubiacee. Ka shumë lloje, rreth 100, disa prej të cilave mund të arrijnë madhësinë e drurëve të vegjël. Sipas disave, fjala “kafe” vjen nga fjala arabe “qahwa” (emocionuese) e cila më pas u kthye në gjuhën turke në “khave”, deri te ne në Europë. Sipas një teorie tjetër ajo rridhte nga emri i qytetit etiopian Caffa në Etiopi: në këtë zonë, në fakt, kafeja rritet spontanisht.
Na bën mirë – Siç dihet mirë, kafja ka një efekt emocionues që transmeton një tronditje të energjisë së menjëhershme dhe që na bën edhe më rezistente ndaj lodhjes fizike, siç e dinë për shembull çiklistët. Një gotë e ekspresit përmban substanca të shumta të dobishme, përfshirë kalium, kalcium, magnez, fosfate, sulfate, si dhe vitamina dhe polifenola. Konsumi i sasive të moderuara të kafesë (deri në rreth katër gota në ditë) ndihmon në parandalimin e disa llojeve të kancerit, në veçanti të mëlçisë, rreziku i të cilit është zvogëluar për 4% dhe, siç ka treguar hulumtimi i botuar nga Instituti për Informacionin Shkencor mbi Kafenë (ISIC), zvogëlon probabilitetin e uljes së diabetit të tipit 2 me 25%. Kafeina, substanca emocionuese që gjendet në kupën klasike, ka një efikasitet të njohur në luftimin e celulitit, aq shumë saqë kjo substancë përdoret shpesh në linjat kozmetike kundër lëkurës së qëruar: kombinuar me një masazh të mirë, kafeina ndihmon në kullimin dhe largimin e lëngjeve të ndenjura, stimulimin e metabolizmit të yndyrës dhe sulmin ndaj depozitimeve të indit yndyror të lokalizuar.
Na bën keq – Ndër efektet kryesore negative të kafesë duhet të kujtojmë se fuqia emocionuese mund të shkaktojë takikardi dhe pagjumësi. Kafe gjithashtu u bën keq atyre që vuajnë nga ulçera e stomakut. Për të gjithë të tjerët vlen rregulli i sasisë modeste: është mirë të mos kalojmë më shumë se katër gota në ditë, mundësisht të konsumohet për 17 orë.
Çaji – Është pija që pihet më shumë në botë, pas ujit. Vjen nga qytetërimi kinez dhe përbëhet nga një infuzion ose zierje e bërë nga gjethet e një bime të quajtur Camellia sinensis. Në varësi të përpunimit dhe shkallës së oksidimit të gjetheve ata janë të ndarë në varietete të ndryshme, ndër të cilat më të përhapurit janë çaji i zi, çaji jeshil, çaji oolong, çaji i bardhë dhe çaji i verdhë.
Na bën mirë – Çaji është shumë i pasur me flavonoide, një grup polifenolesh me aktivitet të fuqishëm antioksidues, të dobishme në luftimin e radikaleve të lira dhe në parandalimin e plakjes dhe një sërë sëmundjesh. Ai është gjithashtu i pasur me një aminoacid, theanin, i dobishëm në luftimin e sëmundjeve të caktuara. Gjithashtu përmban një sasi të caktuar të kafeinës: një filxhan prej 250 ml përmban rreth 40 mg, më shumë ose më pak se gjysmën e dozës që gjendet në një filxhan ekspres. Një studim i paraqitur në kongresin e Shoqërisë Europiane të Kardiologjisë tregoi se përdoruesit e fortë të çajit kanë një rrezik 24% më të ulët të vdekjes nga shkaqet jo-kardiovaskulare se ata që nuk pinë fare. Çaji i zi ka gjithashtu një efekt të rëndësishëm kardioprotektiv: pirësit e çajit kanë një profil më të mirë kardiovaskular se ata që nuk pinë. Çaji gjithashtu përmirëson nivelin e kolesterolit në gjak, stabilizon nivelet e glukozës në gjak, ulet dhe gjithashtu ndihmon për të humbur peshë. Së fundi, ka një efekt mbrojtës kundër llojeve të caktuara të kancerit.
Na bën keq – Edhe me çajin është e rëndësishme që të mos e teprojmë, por sasia e “limitit” është shumë më e lartë sa kafeja dhe arrin tetë deri në dhjetë gota në ditë. Çaji është diuretik, dhe kjo na bën mirë, por edhe astringent: për disa kjo mund të jetë një ndihmë, por moderimi është i nevojshëm për ata që vuajnë nga kapsllëku. Kujdes duhet të bëjnë edhe ata që janë anemikë: taninet që janë të pranishme në pije mund të ndërhyjnë në thithjen e saktë të hekurit nga burimet e perimeve: prandaj është më mirë ta mbani larg nga ushqimet.
Me pak fjalë, të dyja pijet kanë shumë virtyte dhe disa kundërindikacione. Ne mund të zgjedhim me të vërtetë sipas shijes sonë, duke vënë në zbatim, në të shumtën e rasteve, disa masa kundërthënëse.
Të tjera
-
BE-Qeverisë: Për zbatimin e marrëveshjes për normalizim duhen hapa konkretë, jo veç deklarata
Bashkimi Evropian e ka mirëpritur gatishmërinë e Qeverisë së Kosovës për zbat...
-
Festohet njëvjetori i Zyrës së Këshillit Kombëtar Shqiptar në Novi Pazar
Zyra e Këshillit Kombëtar Shqiptar në Novi Pazar sot feston një vjetorin e ha...
-
Ushtarët e Kosovës dhe të Shqipërisë ushtrojnë bashkë, synim i FSK-së integrimi në NATO
Në kuadër bashkëpunimit të vazhdueshëm ndërmjet Forcës së Sigurisë së Kosovës...
-
Konjufca bisedon me delegacionin e Azisë Jugore për njohjen e Kosovës nga vendet mosnjohëse
Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, priti në takim delegacionin n...
-
Stano mirëpret deklaratat e qeverisë për zbatim të marrëveshjes, por kërkon veprim
Bashkimi Evropian e ka mirëpritur gatishmërinë e Qeverisë së Kosovës për zbat...
-
Sërish dështon votimi i buxhetit në Prishtinë
Për të tretën herë ka dështuar votimi i buxhetit të Komunës së Prishtinës në ...
-
ASK: Deficit tregtar prej 10,4% në muajin tetor 2024, krahasuar me 2023-tën
Agjencia e Statistikave të Kosovës ka publikuar të dhënat lidhur me rrjedhat ...
-
Ku mos mu HUTU me BLACK FRIDAY Artmotion
Huti kësaj radhe vjen në ARTMOTION n’pikë të ditës, me super ofertë në Pakon ...
-
Ademi e Foda optimistë pas shortit të ‘play-off’-it për promovim në Ligën B
Në selinë e UEFA-s në Nyon është hedhur sot shorti për play-off të Ligës së K...
-
Si shkak i erërave të forta vazhdojnë problemet me energji
Problemet me energji elektrike kanë vazhduar edhe sot si shkak i erërave të f...
-
Punëtoret teknike në Kuvend refuzojnë takimin me anëtarët e Komisionit për të drejtat e njeriut
Gratë greviste, punëtore teknike në Kuvendin e Kosovës kanë refuzuar të marri...
-
Sa importon dhe eksporton energji elektrike Kosova?
Importi i energjisë elektrike në shtator të vitit 2024 ishte 166.73 GWh, kurs...