Kryeministri, Albin Kurti, në Forumin Ekonomik Kosovë-Austri, përmendi të arriturat e inxhinierit të ndjerë, Karl Gega, për të cilin tha, se vendit tonë i duhet një ekspertizë teknike si ajo e tij për hekurudhën Prizren-Durrës.

Ai i bëri thirrjes qeverisë dhe investitorëve austriakë t’i bashkëngjiten Kosovës në ndërtimin e kësaj hekurudhe, dhe madje tha se “pse jo mos ta emërojmë hekurudhën me emrin e tij, Karl Gega”.

Por kush është Karl Gega?

Carl Ritter von Ghega, me origjinë shqiptare lindi më 10 janar të vitit 1802 në Venedik dhe vdiq më 14 mars të vitit 1860 në Vjenë të Austrisë. Të parët e Karlit kishin mërguar në Venedik së bashku me shumë bashkatdhetarë të ikur nga Shqipëria Veriore, pas pushtimit osman. Gega ishte inxhinier e ndërtues i hekurudhës së Semmering-ut prej Gloggnitz deri në Mürzzuschlag në Austri.

Ai studioi në Padova të Italisë, ku në moshën 17 vjeçare e mori titullin “Doktor i shkencave matematikore”. Karrierën si inxhinier e filloi me ndërtime rrugësh dhe ujësjellës në Venedik. Ndër të tjera ndihmoi në ndërtimin e rrugës “Strada d’alemagna”, rrugës nga Treviso për në Cortina d’Ampezzo. Prej vitit 1836 deri më 1840 ishte udhëheqës i ndërtimit për pjesën e rrugës hekurudhore “Kaiser-Ferdinand-Nordbahn” prej Ludenburg deri në Brünn (Brno). Gjatë kësaj kohe (1836 – 1837) studioi shkencat hekurudhore në Angli dhe në shtete të tjera evropiane.

Në vitin 1842 Gega u emërua udhëheqës planifikimi për të gjithë Jugun e shtetit Austro-hungarez dhe për këtë arsye ndërmori një udhëtim studiues në Amerikë. Pas kthimit të tij nga Amerika u ngarkua me planifikimin dhe ndërtimin e hekurudhës në drejtim të jugut, nga Mürzzushlag, nëpër Grac dhe prej aty deri në Trieste.

Ai më vitin 1844 mbaroi planin, i cili parashihte kalimin e malit pa rrota me dhëmbë apo litarë por me lokomotiva normale. Para se të vendosej për ndërtimin e hekurudhës, Gega nisi me konstruksionin e një lokomotive, e cila mund t’i përballonte pjerrtësitë e tilla. Hekurudha filloi më 1848 të ndërtohet. Para mbarimit të saj më 1854 ai e fitoi titullin “Ritter” (Kalorës). Në vitet 1853,1854 Gega planifikoi tërë rrjetën e hekurudhave të të gjithë monarkisë Habsburgase. Në vitet më pas ju dha detyra e planifikimit të rrugës hekurudhore në Siebenbürgen mirëpo ai nuk arriti të përfundojë këtë projekt.

Gega vdiq nga pasojat e sëmundjes së tuberkulozit. Ceremonia fetare është zhvilluar në Katedralen kryesore të Vjenës, Shën-Stefan (Stephansdom), kurse trupi u varros në varrezat e Währinger-it ne Vjenë. Më 1887, kur këto varreza u shpërngulën, sarkofagu me eshtrat e Gegës u vendos në panteonin e njerëzve më te shquar të Austrisë, pranë Mozart-it, Beethoven-it, Schubert-it, Strauss-it, Brahms-it dhe Alois Negrell-it (projektuesit të kanalit të Suezit).

Lansohet aplikacioni më i ri i lojalitetit që sjell t’mira pafund Kartela Plus!

Sponsoruar