Gratë “uzurpojnë” punësimin në arsim dhe shëndetësi
Autori: Gazeta inFokus 15:27 | 08 May 2017
Arsimi, tregtia dhe kujdesi shëndetësor janë sektorët kryesorë të punësimit për femrat në Kosovë.
Por, edhe në këta sektorë, apo profesione tjera, sipas të dhënave zyrtare, vetëm rreth 13 për qind e femrave në moshë pune punojnë, pasi 34 për qind e popullsisë që i takojnë kësaj gjinie nuk janë në marrëdhënie pune.
Një gjendje e tillë është evidente pavarësisht që interesimi i grave për të gjetur punë është i njëjtë me burrat.
Gjysma e popullsisë së përgjithshme në Kosovë, llogaritet se i takojnë gjinisë femërore.
Punësimi i numrit më të madh të grave në këta sektorë, ka bërë ndarje tradicionale të profesioneve, ku në mënyrë specifike kërkohen burra për ‘profesionet e burrave’ dhe gra për ‘profesionet e grave’.
Po ashtu, barriera tjetër është tek gjuha diskriminuese e shpalljeve për vende të punës, thuhet në një analizë të publikuar të enjten nga Instituti për Studime të Avancuara “GAP”.
Jeton Mehmeti, drejtor i hulumtimeve në Institutin GAP, ka thënë për Radion Evropa e Lirë, se përkundër faktit që Ligji për barazi gjinore i obligon punëdhënësit që me rastin e shpalljes së vendit të lirë të punës të shmangin elementet diskriminuese në bazë të gjinisë, në sektorin privat Ligji pothuajse nuk aplikohet, ku në mënyrë të drejtpërdrejtë kërkohen gra ose burra për pozita të caktuara.
“Në shumicën e konkurseve, ne kemi analizuar mbi 500 konkurse të ndryshme dhe tek gratë kryesisht ofrohen mundësi apo pozita për punë që kanë të bëjnë me sektorin si shitëse, asistente, do të thotë punë kryesisht të thjeshta. Kurse për burra kërkohen pozita si menaxher, inxhinier, arkitekt, drejtor ekzekutiv..”, ka thënë Mehmeti.
Luljeta Demolli, drejtore ekzekutive në Qendrën Kosovare për Studime Gjinore, e konsideron diskriminim gjinor punësimin e grave vetëm në sektorë të caktuar.
Ajo madje shpreh shqetësimin se janë krijuar stereotipe për pozita të burrave dhe grave. Kjo çështje, thotë ajo, do të vazhdojë edhe në të ardhmen, pasi në institucionet arsimore, ka vetëm edukatore dhe mësuese në nivelin e ulët.
“Është një sektor që po i takon vetëm grave. Edukatoret dhe niveli i ulët i shkollimit i takon vetëm grave, gjë që nuk duhet të ndodh. Duhet të ndryshohen stereotipet për profesione. Duhet të fillojmë të kemi edukatorë burra ose djem, pasi fëmijët po krijojnë ide për profesionet që janë tipike për gra dhe për burra, kurse në vendet evropiane kjo ka ndryshuar”, thotë Demolli.
Sektori publik, sipas Luljeta Demollit, vazhdon të mbetet më i preferuari për femra, për shkak të pagave më të sigurta, pushimeve dhe kompensimeve tjera që gëzojnë të punësuarit në këtë sektor, por edhe rritjes së herë pas hershme te pagave.
Flora Krasniqi, studente në Universitetin e Prishtinës, thotë se ka zgjedhur të studiojë për edukim, për shkak se, siç thotë ajo, në këtë sektor, konkretisht në atë të arsimit, puna për femra është më e përshtatshme.
“Për shkak të sigurisë në punë, orari më i shkurtë, rroga e sigurt, por edhe pushimeve dhe vikendeve. Për këtë kam zgjedhur arsimin”, thotë Krasniqi.
Interesimi për sektorin publik, arsyetohet edhe me faktin që sektori privat mbetet ende mjaftë i egër, ku nuk zbatohen ligjet, pagat janë më të ulëta, si dhe nuk përfillen të drejtat e të punësuarve.
Sipas organizatave joqeveritare, rreth 80 për qind prej tyre, që punojnë në sektorin privat, nuk kanë kontrata të punës, kurse në sektorin publik 12 për qind nuk e gëzojnë këtë dokument që siguron qëndrueshmëri në punë.
Rreth 31 për qind e grave, që punojnë në sektorin privat kanë punuar për 10 ose më shumë orë të vazhdueshme në ditë. Kurse 46 për qind kanë punuar gjatë festave zyrtare dhe 66 për qind e tyre kanë punuar gjatë fundjavës.
Po ashtu, rreth 60 për qind, thuhet se nuk kanë marrë asnjë lloj kompensimi për punën jashtë orarit. (REL)
Të tjera
-
Aktakuzë ndaj dy personave, dyshohet se e trafikuan një vajzë të mitur
Prokuroria Themelore në Prizren, Departamenti i Krimeve të Rënda, ka ngritur ...
-
Fillojnë punimet për rindërtimin e fushës në stadiumin “Fadil Vokrri”
Kanë filluar punimet për rindërtimin e tërësishëm të fushës në stadiumin “Fad...
-
Arrestohet në Shqipëri 34 vjeçari nga Peja: Po kërkohet nga Gjermania ai anëtar i organizatës krimi*ale
34 vjeçari P.A nga Peja i cili ishte në kërkim nga autoritetet gjermane për p...
-
Stano deklarohet për raportimet se Lajçaku do të marrë post të ri
Gjatë ditës së sotme u raportua se nga muaji shtator, emisari aktual i BE-së ...
-
Përmbaruesi bllokon llogaritë: 2700 punëtorë të Telekomit dhe Postës mbesin pa rroga – paralajmërojnë protestë
Sindikata e Postës dhe Telekomunikacionit ka paralajmëruar protestë për të ma...
-
Investimet për faqe te zezë të Alban Hysenit, asfalton trotuare për bandera
Një bander në mes të trotuarit të asfaltuar, janë pamjet më të reja të publik...
-
Sekuestrohen ar*më në Cermjan të Gjakovës
Më zbatim të urdhërkontrollit të lëshuar nga Gjykata, Stacioni Policor në Gja...
-
Gorçeviç: Mali i Zi do ta përkrahë anëtarësimin e Kosovës në KiE
Ministrja për Çështje Evropiane e Malit të Zi, Maida Gorçeviç, ka thënë se në...
-
Kuvendi me tri seanca plenare në javën e ardhshme
Tri seanca plenare do të mbahen në javën e ardhshme në Kuvendin e Kosovës. ...
-
IKShPK: Regjistrohen 8 raste të Kollës së mirë në Kosovë
Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKShPK) ka njoftuar se ...
-
Aksident trafiku në Kërçovë, 3 të vd*ekur dhe 4 të lënduar
Një aksident i rëndë trafiku ka ndodhur mëngjesin e sotëm, në ora 04:50, në m...
-
Kusari-Lila: S’jemi në situatë të jashtëzakonshme që duhet medoemos të shkojmë në zgjedhje
Shefja e grupit parlamentar të VV-së, Mimoza Kusari-Lila, e ka komentuar kërk...