Dora e preferuar? Varet edhe nga kohëzgjatja e dhënies së gjirit
Autori: Gazeta inFokus 21:57 | 31 January 2019
Sipas një studimi të Universitetit të Uashingtonit, kohëzgjatja e ushqyerjes së gjirit do të ishte një faktor me ndikim në specializimin e duarve te fëmijët, domethënë aftësia për të përdorur dorën e djathtë ose të majtë
Nga se varet nëse do përdorim dorën e majtë apo me dorën e djathtë? Pjesërisht nga gjenetika, por jo vetëm: për të ndikuar në atë që do të jetë dora jonë dominuese, në fakt, janë edhe disa faktorë të jashtëm, siç është ushqyerja me gji.
Sipas një studimi të Universitetit të Uashingtonit, botuar në revistën Laterality: Asimetritë e Trupit, Trurit dhe Njohjes, probabiliteti i përdorimit të një dore ose ndryshimeve të tjera sipas asaj se sa kohë kemi qenë të ushqyer: sipas analizave të hulumtuesve, një përdorim i parakohshëm i biberonit është i lidhur me një tendencë më të madhe për të përdorur të majtën.
Shkencëtarët, duhet të gjendet në faktin se laktacioni ndikon në një fenomen të njohur si lateralizëm hemisferik, d.m.th. procesi që përcakton vendndodhjen e funksioneve specifike të trurit, të tilla si ato që kontrollojnë specializimin e duarve, në një nga dy hemisferat cerebrale.
Ushqyerja me gji kundrejt biberonit
Në studim, ekipi i ekspertëve shqyrtoi të dhënat nga 7 hulumtime të mëparshme, që përfshinin gjithsej 60,000 çifte të nënave dhe fëmijëve.
Sipas analizës, kohëzgjatja më e gjatë e dhënies së gjirit korrespondon me rritjen e mundësisë për të përdorur dorën e djathtë: për ata që kanë qenë të ushqyer me gji më pak se një muaj, shanset për të përdorur dorën e majtë bien me 9%, për ata që kanë marrë qumështin e gjirit deri në gjashtë muaj me 15% dhe për ata që kanë kaluar gjashtëmujorin e dhënies së gjirit me 22%.
Pas nëntë muajsh, megjithatë, qumështi i gjirit nuk duket të jetë i lidhur me ndryshime të mëtejshme në tendencën për të përdorur dorën e djathtë ose të majtë.
Dora e preferuar
Megjithatë, studimi nuk nënkupton që një fëmijë i ushqyer me gji domosdoshmërisht do të përdorë dorën e djathtë. Siç tregojnë studiuesit, në fakt, është treguar për disa kohë se “preferenca” për një dorë, qoftë e djathtë ose e majtë, fillon herët në fazën e fetusit dhe përcaktohet së paku pjesërisht nga gjenetika.
Ushqyerja me gji pastaj do të ndihmonte në përfundimin e procesit natyral të lateralizimit të filluar tashmë në mitër dhe pasi dominimi i dorës së djathtë është më i zakonshëm në speciet tona, do të rezultonte në një probabilitet më të ulët që fëmija të bëhej mëngjarash. Nga ana tjetër, përdorimi i i biberonëve mund të ndryshojë këto procese të lateralizimit, duke rritur probabilitetin e dorës së majtë.
“Ky është një zbulim i rëndësishëm, – thekson Philippe Hujoel, autor i studimit, – sepse ai siguron një konfirmim të ri të faktit që ushqyerja me gji ndoshta duhet të bartet deri në nëntë muaj”.
Të tjera
-
Fundosen veturat te ura e Stacionit të Autobusëve në Prishtinë
Të paktën dy automjete janë fundosur në afërsi të urës së Stacionit të Autobu...
-
Kryesia e Kuvendit mblidhet të hënën, ky është rendi i ditës
Kryesia e Kuvendit ka bërë të ditur se do të mblidhet të hënën. Kjo mbledh...
-
Parashikimi i motit për vikend
Reshjet e shiut që filluan ditën e premtë, më vonë gjatë mbrëmjes dhe natën, ...
-
Konfiskimi i ạrmạtimit në veri, Kurti: Siguria e njerëzve dhe e të gjithë vendit mbeten prioritet
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti në X ka bërë një shkrim në lidhje me konf...
-
Kurti: Qeveria që ka investuar më së shumti në mbrojtjen e trashëgimisë kulturore islame në Kosovë
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka deklaruar se nën udhëheqjen e tij, Qe...
-
Durmishi bën apel pas reshjeve të vazhdueshme të borës: Kujdes gjatë vozitjes, ekipet e mirëmbajtjes janë në terren
Zëvendësministri i Infrastrukturës, Hysen Durmishi ka dalë me një apel pa...
-
Rrugët e Prishtinës vërshohen, njohësi i emergjencave: Përsëri dështoi infrastruktura nëntokësore në kryeqytet
Njohësi i i çështjeve të emergjencave civile, Tahir Ahmeti ka reaguar pasi si...
-
Dita e Alfabetit, studiuesit: Duhet unifikim të praktikave të gjuhës në tri shtetet ku shqipja është zyrtare
Tashmë një ditë feste zyrtare, Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe, nuk vjen pë...
-
KFOR-i, EULEX-i dhe Policia e Kosovës stërviten së bashku të hënën
KFOR-i njofton së bashku me EULEX-in dhe Policinë e Kosovës do të zhvillojnë ...
-
Refuzohet kërkesa e Shalës për mosparaqitje ose shtyrje të seancës
Gjykata Speciale njofton se Trupi Gjykues i refuzoi kërkesën e Mbrojtjes që t...
-
Zemaj Kurtit e Vitisë për QKMF’në e Mamushës: Jeni definicioni i propagandës, preni shirita për punët që i kam bërë unë si ministër
Deputeti i Lidhjes Demokratike e Kosovës, Armend Zemaj ka thënë sot se kryemi...
-
Riker: Mbyllni procesin e dialogut dhe zgjidhni problemet
Ish-zëvendës Ndihmës Sekretari i Departamentit të Shtetit, Filip Riker, dekla...