Dhjetë shpikjet teknologjike, që e kanë ndryshuar jetën tonë në 2 dekadat e fundit
Autori: Gazeta inFokus 12:54 | 01 May 2023
Me ardhjen e vitit 2000, ndiheshim sikur ishim tashmë në të ardhmen. Por shumë gjëra që sot na duken të domosdoshme, nuk ishin ende të disponueshme për ne. Ja cilat janëinovacionet teknologjike, të cilat e kanë ndryshuar botën dhe mënyrën tonë të jetesës nëfillim të mijëvjeçarin e tretë.
Viti 2000: GPS dhe makina hibride
Sistemi i Pozicionimit Global (GPS) u krijua që në vitin 1973 nga Departamenti i Mbrojtjes i SHBA-së për qëllime ushtarake. Por qasja në këtë teknologji është e hapur për të gjithë që nga maji i vitit 2000. Edhe pse me një saktësi të kufizuar prej 10-20 metrash, ajo ishte e mjaftueshme për shpikjen dhe përhapjen e gjerë të navigatorëve satelitorë.
Makina e parë hibride në botë ishte Toyota Prius, e cila u hodh në treg në Japoni në vitin 1997, ndërsa në tregun botëror vetëm në vitin 2000. Deri më sot ajo ka arritur në serinë e saj të gjashtë. Toyota Prius është ende makina hibride më e shitur në botë dhe pioniere e një revolucioni që sapo kishte filluar.
Wikipedia, enciklopedia online më e konsultuar në botë, u themelua më 15 janar 2001. Para saj, për të mbledhur dije dhe informacione, ishte e nevojshme të shfletoheshin vëllime tëmëdha dhe të shtrenjta, që megjithatë duhej të zëvendësoheshin dhe përditësoheshin me kalimin e kohës. Me përhapjen e internetit erdhi enciklopedia e parë e shkruar nga përdoruesit, e lirë dhe shumëgjuhëshe, dhe që mbetet ende sot një burim thelbësor i koncepteve.
2003: Harta e gjenomit njerëzor
Në vitin 2003 u arrit deshifrimi i parë i informacionit gjenetik që përmban ADN-ja jonë. Në realitet, dekodimi i tij përfundoi vetëm në vitin 2022. Por ndërkohë informacioni i marrë ka lejuar hapa gjigantë në diagnostikimin dhe trajtimin e shumë sëmundjeve.
Shërbimi i parë i “rrjetit social” daton që në vitin 1997 dhe quhej SixDegrees. Më pas mbërritën Linkedin dhe Myspace (2003). Por me themelimin e Facebook, që nga viti 2004, ne jemi dëshmitarë të bumit të një fenomeni, i cili vitin e kaluar përfshinte 4.7 miliardë njerëz në botë (94 për qind e atyre që kanë qasje në internet).
Ngrini dorën dhe thoni se kush mund të bëjë sot pa të. E megjithatë, vetëm 15 vjet më parë “telefon i zgjuar” nuk ekzistonte. Telefoni, videokamera, kamera, kompjuteri, ora me zile, ora, riprodhuesi muzikor, navigatori dhe mijëra aplikacione të tjera u kombinuan për herë të parë në Apple iPhone.
2009: Bitcoin dhe printimi në 3d
Versioni i parë i Bitcoin, monedha virtuale më e përdorur në botë, doli në vitin 2009 nga inxhinieri kompjuterik japonez Satoshi Nakamoto. Kjo shpikje çoi më pas në përhapjen e mbi 2000 kriptomonedhave të ndryshme, duke ndikuar në botën e financave dhe investimeve.
Procesi i printimit në 3 dimensione ka lindur në vitin 1986 me stereolitografinë. Por që nga viti 2009, me skadimin e patentës për teknologjinë FDM (Fused Deposition Modeling), po shohim përhapjen e saj në shumë fusha, nga mjekësia në ndërtim, deri në hulumtimet mbiushqimin.
I pari që u hodh në treg ishte Siri (nga kompania Apple), duke kurorëzuar një rrugëtim tëgjatë në fushën e komandave zanore, që ishte nisur nga kompania Bell që në vitin 1952.Kompania Microsoft u kundërpërgjigj në vitin 2014 me Cortana-n. Por pika e kthesës erdhi me Alexa dhe Google Home, të cilat integrojnë asistentët virtualë duke sjellë automatizimin e shtëpive moderne.
Interneti e ka revolucionarizuar mënyrën se si shohim TV. Nëse deri 10 vjet më parë, ishte praktikë ndryshimi i kanaleve apo marrja me qira e DVD-ve, sot gjithnjë e më shumë njerëz mbështeten tek platformat që ofrojnë përmbajtje transmetimi sipas kërkesës në këmbim të një tarife vjetore. Bumi erdhi me Netflix, më pas erdhi Apple TV, Prime Video, Disney+ etj.
Të tjera
-
Parashikimi i motit për të hënën
Për të hënën parashikohet të mbajë mot i vranët, ku pritet depërtimi i një ci...
-
Donald Trump emëron gjeneralin Keith Kellogg si të dërguarin e tij special për Ukrainën dhe Rusinë
Presidenti i zgjedhur Donald Trump ka zgjedhur Gjeneralin Keith Kellogg si të...
-
Kurti ua lypë mërgimtarëve 74 mijë vota: Paramendojeni çka bojmë me na i dyfishu ju votat
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka kërkuar nga mërgimtarët më shumë vota...
-
Bedri Hamza takon profesorin e tij: Ato që i thotë, ka me i realizu, se ia njoh karakterin dhe mentalitetin
Kandidati për kryeministër nga radhët e PDK-së, Bedri Hamza, në rrjetet e tij...
-
Kush është fajtori kryesor për moskalimin e marrëveshjeve ndërkombëtare?
Ani pse pas një takimi të Albin Kurtit më kreun e PDK-së, u votuan disa marrë...
-
“Ka qenë i veçantë, një djalë i sjellshëm, i urtë, me të gjitha notat 5-she, ato që i premton edhe i realizon”, profesor Xhaferi vlerëson lart nxënësin e tij Bedri Hamzën
Kandidati i PDK-së për kryeministër, Bedri Hamza, ka takuar profesorin e tij,...
-
Bejta falënderon stafin e Komunës së Prishtinës për punën e palodhshme: Viti tjetër, edhe me më shumë suksese
Kandidatja për deputete nga LDK, Fiknete Bejta, ka publikuar disa fotografi n...
-
Pasaporta e Kosovës në mesin e 10 pasaportave të botës që kanë shënuar përmirësimin më të madh
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është shprehur se viti 2024 ka qenë viti...
-
Kërkohet ndihmë për 16-vjeçarin nga Istogu që vuan nga Leukemia, ka nevojë për shërim jashtë vendit!
Familja Dani nga Kërrnina e Istogut kërkon ndihmë për shërimin e djalit ! ...
-
Incidenti në Novi Sad, mijëra njerëz protestọjnë kundër regjimit të Vuçiqit
Studentët, të cilët prej javësh i kanë bllokuar fakultetet në Universitetin e...
-
Elezi: Mbi 58 mijë kërkesa për regjistrim të votuesve jashtë Kosovës
Zëdhënësi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), Valmir Elezi, ka njoftuar...
-
Java nis me reshje bore – Parashikimi i motit për pesë ditët e ardhshme
Moti nga e hëna parashihet të jetë i ftohtë dhe me reshje të herëpashershme b...