Cila ngjyrë e syve është më e shëndetshme?
Autori: Gazeta inFokus 09:51 | 26 May 2017
Përtej bukurisë së jashtme, nëse pyesni veten se cila ngjyrë e syve tregon për një trup më të shëndetshëm, nuk duhet të tërhiqeni gjithnjë nga e bukura. Si sytë ngjyrë kafe ose të zezë, ashtu edhe ato bojëqielli apo jeshilë kanë avantazhet dhe dizavantazhet e tyre.
Sytë e errët kanë më pak gjasa të preken nga degradimi makular i syrit, gjendje që krijon një pikë të zezë në mes të shikimit. Njerëzit me sy ngjyrë të çelët kanë dyfishin e rrezikut që lidhet me këtë problem, i cili vjen me moshën. Këto zbulime u bënë nga një studim me 171 pjesëmarrës.
“Një iris i errët e bllokon më shumë dritën ultravioletë”, thotë specialisti Christopher Quinn. Rrezet ultravioletë janë një faktor rreziku për degradimin makular. Drita shtesë që hyn në sytë e njerëzve me iris të ngjyrës së hapur, mund të shkaktojë më tepër degradim të retinës.
Sytë e errët kanë më pak rrezik nga melanoma
Irisët e syve të errët kanë një rrezik më të ulët të kancerit të lëkurës. Në një studim, kërkuesit morën mostra të ADN-së të 500 fëmijëve nga mosha 6 deri në 10 vjeç. Fëmijët me sy blu kishin më shumë gjasa të zhvillonin nishane krahasuar me fëmijët e tjerë. Numri i nishaneve që njerëzit kanë në fëmijëri, parashikon rrezikun e melanomës në moshë të rritur.
Një tjetër kërkim ka zbuluar se njerëzit me sy blu ose jeshilë kanë rrezik më të madh të melanomës në sy, me gjasa sepse kanë më pak pigment të absorbimit të dritës për të mbrojtur syrin nga dëmi që shkakton dielli. Por pavarësisht se çfarë pigmenti ka syri juaj, është gjithnjë ide e mirë të përdorni syze për t’u mbrojtur nga rrezet e dëmshme.
Sytë me ngjyrë të çelët janë më konkurrues
Kërkuesit australianë morën në analizë 336 pjesëmarrës evropianë për të krahasuar pyetësorët e ideuar të matnin faktorët e personalitetit.
Faktorët e të rënit dakord përcaktoheshin nga sa shumë e gjenin veten pjesëmarrësit në deklarata si “i bëj njerëzit të ndihen të lirshëm” ose “e shoh veten si dikush që është i kujdesshëm dhe i sjellshëm me pothuajse këdo”.
Personat me sy të ngjyrës së errët kishin më tepër gjasa të gjenin veten në fjalë si “bujari, miqësi dhe simpati” sesa njerëzit me sy të ngjyrës së hapur. Këta e gjenin veten te llojet e personalitetit që binin më pak dakord dhe ishin më konkurrues.
Ndonëse duhen më shumë kërkime, hulumtuesit sugjerojnë se përfundimet duhet të kenë të bëjnë me rrënjët evolucionare. Mijëra vjet më parë, evropiano-veriorët mund t’i kenë para sytë e kaltër ose të gjelbër si ekzotikë ose më tërheqës, apo idealë për t’u çiftëzuar, gjë e cila me shumë gjasa i ka bërë ata edhe më konkurrues.
Sytë e errët konsiderohen si më të besueshëm
Në një studim të publikuar në Plos One, kërkuesit pyetën 238 vullnetarë të shprehnin mendimin e tyre se cili ndillte më tepër besim. Në përgjithësi, pjesëmarrësit i cilësuan fytyrat me sy ngjyrë kafe, si më të besueshëm sesa ata me sy ngjyrë blu.
Edhe kur kërkuesit i ndryshuan dixhitalisht ngjyrat e syve, rezultati mbeti i njëjtë. Kjo i bëri ata të analizojnë lidhjen midis ngjyrës së syve dhe tipareve të fytyrës. Kërkuesit zbuluan se burrat me sy të errët prireshin të kishin tipare shtesë më të besueshme, sesa ata që kishin sy të çelët. Tipare të tilla përfshijnë gojën e madhe, nofullat e gjera, sy më të mëdhenj.
Kërkime të mëtejshme nevojiten, veçanërisht për të përcaktuar lidhjen mes grave, të cilat nuk shfaqin të njëjtin nivel besueshmërie kundrejt formës së fytyrës.
Sytë e çelët nuk rrezikohen nga humbja e pigmentit të lëkurës
Në një studim nga Universiteti Mjekësor i Kolorados, kërkuesit analizuan rreth 3000 persona me këtë lloj sëmundjeje. Ata identifikuan 13 gjene të lidhur me një predispozim më të madh ndaj gjendjes shëndetësore. Ata zbuluan se njerëzit me këtë sëmundje, kishin më pak gjasa të kishin sy ngjyrë blu ose jeshilë.
Njerëzit me sy të errët pinë më pak alkool
Nëse ju duket sikur shokët tuaj me sy blu pinë më tepër alkool se ju, kjo në fakt mund të jetë diçka e vërtetuar shkencërisht. Në një analizë të Universitetit Shtetëror të Xhorxhias, 12 mijë burra dhe gra u morën në pyetje, për të dalë në përfundimin se njerëzit me ngjyrë sysh më të çelët, pinin më tepër alkool.
Përse ndodh kjo? Shkencëtarët hamendësuan se ka lidhje me melaninën, pigmentin që i bën sytë më të errët. Melanina përfshihet në lidhje elektrike mes qelizave të trurit. Nëse sasia e melaninës në sy ka lidhje me sasinë e melaninës në tru, kjo i bën njerëzit me sy ngjyrë të errët që të jenë më të ndjeshëm ndaj stimujve si alkooli. Me pak fjalë, njerëzit me sy të zinj ose kafe, dehen më shpejt sesa ata me sy të çelët.
Shkenca po bën kërkime edhe më të thella për të zbuluar lidhjen midis ngjyrës së syve dhe shëndetit, apo pasojave mendore që ka melanina në sy.
Të tjera
-
OSCE shprehet e shqetësuar që KQZ-ja s’e certifikoi Listën Serbe
Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë me mision në Kosovë, ka shpre...
-
Parashikimi i motit për të martën
Për të martën parashikohet të mbajë mot i vranët dhe pritet kohë pas kohe të ...
-
Limaj në Odën e Karadakut: Mes bashkëluftëtarëve, ndjeva një krenari të veçantë për të kaluarën, por edhe për të ardhmen e Kosovës
Kryetari i NISMA Socialdemokrate, Fatmir Limaj, ka qëndruar në Odën e Karadak...
-
Bedri Hamza në konventën e rinisë së PDK-së: Ne ofrojmë vizion e program për një Kosovë që u jep mundësi të rinjve
Të rinjtë e PDK-së e kanë mbajtur një konventë për t’i promovuar kandidatët m...
-
Krasniqi: LDK-ja feston 35 Vjetorin, trashëgimia e Rugovës do të mbijetojë përjetësisht
Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Rrezarta Krasniqi, ka uruar 35 vj...
-
Dokument: Ministritë e Sveçlës dhe Gërvallës u pyetën nga KQZ-ja, por nuk dolën kundër Listës Serbe
KQZ-ja e ka dërguar në MPB dhe në MPJD listën me kandidatët për deputetë të L...
-
Rohde për moscertifikimin e Srpska-s: Është procedurë që nuk duhet të politizohet
Jorn Rohde, ambasador i Gjermanisë në Kosovë, duke komentuar moscertifiki...
-
Haradinaj: Aleanca me partnerët, forca e vetme për përparim e zhvillim të vendit
Kandidati për kryeministër i koalicionit AAK, Nisma, Lista Konservatore dhe F...
-
Gjendet pa shenja jete një person në Zubin Potok
Pa shenja jete është gjetur një person, sot në fshatin Veli Breg të Zubin Pot...
-
Dalin rezultatet laboratorike për mandarinat e Shqipërisë, AUV: Janë të sigurta për konsum
Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë bazuar në rezultatet laboratorike konfir...
-
KQZ çertifikoi një kandidat për deputet që ndodhet në Gjykatën Speciale!
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve e ka certifikuar kandidaturën për deputet të I...
-
‘Po mbahet peng’: Grenell e shpërndan fjalimin e Ramës në Kuvend për Hashim Thaçin
Ish-emisari i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Ballkanin, Richar...