Dikur strehim për 20 mijë njerëz, zbuloni qytetin më të madh nëntokësor
Autori: Gazeta inFokus 10:48 | 22 December 2022
Iharruar dhe i rizbuluar rastësisht, një qytet i lashtë nëntokësor në Turqi me 18 nivele të pabesueshme nën tokë dhe me një sistem të mahnitshëm ajrimi dhe furnizimi me ujë, ka mundësuar strehim dhe jetë për rreth 20.000 njerëz. Misteri mbetet tek fakti se kush e ka ndërtuar dhe kur e ka ndërtuar me saktësi. Në zonën turke Kapadokia, ka më shumë se 30 qytete nëntokësore, ndërsa më i thelli ndër ta është Derinkuyu. Kjo strukturë e mrekullueshme shtrihet 85 metra nën nivelin e tokës dhe përbëhet nga 18 nivele me tunele të cilat formojnë një rrjet të lidhur.
Qyteti nëntokësor përmbante gjithçka që do t’i nevojitej një popullsie prej 20.000 njerëzish dhe kafshëve të tyre për t’i mbijetuar një historie të mbushur me pushtime. Historia origjinale e qytetit nëntokësor nuk është vërtetuar me siguri, por besohet se është ndërtuar nga frigjianët, një popull indo-evropian, midis shekujve të 8-të dhe të 7-të para erës sonë.
Pas kësaj, ajo u përdor nga të krishterët për të shmangur persekutimin, kur kapelat u ndërtuan në nivele më të larta. Shumica u zhvilluan gjatë Perandorisë Bizantine dhe më vonë vazhduan të shërbenin si strehë nga pushtimet e shumta, deri në shekullin e 20-të kur ata u braktisën nga grekët kapadokianë, të mundur nga Turqia. Qyteti nëntokësor u rizbulua krejt rastësisht në vitin 1963 nga një banor vendas, ndërsa po rinovonte shtëpinë e tij, kur një mur i shembur zbuloi një tunel të fshehur që të çonte nën tokë.
Tunelet nëntokësore të qytetit të Derinkuyu, mbi të gjitha, janë një arritje e jashtëzakonshme inxhinierike. Vetë mundësia e gërmimit u bë e mundur nga origjina vullkanike e shkëmbinjve që përbëjnë tokën, të cilët janë të lehtë për t’u përpunuar. Hyrja në tunele mbyllej me dyer guri me peshë deri në 450 kg secila, për të mos lejuar hyrjen e pushtuesve. Edhe nëse do të arrinin të hynin, tunelet jashtëzakonisht të ngushta do t’ua vështirësonin përparimin e shpejtë.
Në qytetin nëntokësor kishte dhoma të përbashkëta, kuzhina, banja, shkolla, stalla për kafshët, bodrumet e verës dhe armatime, pra gjithçka që është e nevojshme për jetën në një qytet. Vëmendje e madhe iu kushtua shtrirjes funksionale të këtyre dhomave, kështu që stallat e kafshëve ishin në nivelet më të cekëta, për të parandaluar përhapjen e aromave të pakëndshme dhe dhomat e përgatitjes së ushqimit në nivelin më të thellë, në mënyrë që tymi të mos largonte vendndodhjen sekrete. Ata furnizoheshin me ujë nga lumi nëntokësor që rrjedh nën qytet, përmes puseve, pa u lidhur me ujërat sipërfaqësore që mund të helmoheshin nga armiku.
Ventilimi është i zgjidhur edhe sot me një sistem ajrimi me 52 hapje dhe një rrjet kanalesh për shpërndarjen e ajrit të pastër. Vendi ka qenë i hapur për turistët që nga viti 1965 dhe megjithëse vetëm disa nivele të para janë të çasshme përmes tuneleve shumë të ngushta, ai ofron një përvojë të jashtëzakonshme të jetës nëntokësore që njerëzit kanë udhëhequr atje për shekuj, në luftën e tyre për mbijetesë.
Të tjera
-
Ministrja gjermane për Evropë: Bllokimi i CEFTA rrezikon ta dështojë Procesin e Berlinit, Qeveria të angazhohet për zgjidhje
Ministrja e Gjermanisë për Evropë, Anna Luhrmann, ka deklaruar se bllokimi i ...
-
Osmani merr pjesë në përurimin e Shtëpisë së Kulturës: Do të nderohet shteti dhe flamuri i Kosovës
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani mori pjesë në përurimin e Shtëpisë së Kul...
-
Mirena: Albin Kurti nuk do të jetë më kryeministër
Gazetari Ilir Mirena, ka thënë në “Pressing” të T7, se Albin Kurti nuk do të ...
-
Bislimi udhëton në Bruksel, nesër pritet takim me Petkoviqin
Zëvendëskryeministri i Kosovës Besnik Bislimi, nesër në Bruksel pritet të tak...
-
Stoltenberg: Vendet të vendosin vetë nëse mund Ukraina t’i përdorë armët me rreze të gjatë në Rusi
Shefi në largim i NATO-s, Jens Stoltenberg, ka thënë të hënën se i mirëpret b...
-
Molliqaj publikon foto të Kurtit dhe Elbert Krasniqit në veri: Mashtrimi dhe realiteti
Kryetari i Partisë Socialdemokrate, Dardan Molliqaj, ka postuar dy fotografi ...
-
Kurti: Bashkë do të sigurojmë që Kosova të jetë një vend më i banueshëm, me i qëndrueshëm dhe i sigurt për brezat e ardhshëm
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, gjatë pasdites mori pjesë ...
-
Lladrovci: Duhet të ndalet degradimi i shtetit, zgjedhjet e 9 shkurtit janë rast t’i jepet fund qeverisjes aktuale
Kryetari i Drenasit që vjen nga rradhët e PDK-së, Ramiz Lladrovci ka reaguar ...
-
Kurti i shkon në vizitë Sabri Fejzullahut: Për ditëlindjen e tij të 77-të na pritën me ngrohtësi
Kryeministri Albin Kurti e ka vizituar këngëtarin e mirënjohur Sabri Fejzulla...
-
Ardita Sinani njoftim të rëndësishëm qytetarëve në Preshevë për problemin me qentë endacak
Kryetarja e Preshëvës, Ardita Sinani, njofton qytetarët se nga nesër do të fi...
-
Përurohet Shtëpia e Kulturës në Suharekë, Haradinaj: Komunat tona po luftojnë të përparojnë pa mbështetjen e duhur nga niveli qendror
Kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), Ramush Haradinaj, ka vizi...
-
Dënohen me mbi 12 vjet burgim nëntë të akuzuarit për dëmtim të buxhetit mbi 2 milionë euro
Gjykata Themelore në Prishtinë në rigjykim, ka dënuar me 12 vjet e 9 muaj bur...